H.5 en H.6 LEZEN klas 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

h.5 LEZEN

klas 2

KRITISCH LEZEN

Via televisie, radio, kranten, tijdschriften en vooral internet kun je snel en makkelijk informatie vinden. Maar die is niet altijd betrouwbaar. 

Soms klopt de informatie niet, doordat:

•  de auteur slordig is of niet deskundig genoeg is. 
• Ook kan de informatie in een tekst verouderd zijn. Zo is een artikel van vijf jaar geleden over sociale media inmiddels al lang ingehaald door nieuwe ontwikkelingen. 

• Verder kan het voorkomen dat een tekst niet objectief is of dat er informatie wordt weggelaten, omdat de auteur daar belang bij heeft. 

Denk aan reclamefolders of artikelen in roddelbladen. In een advertentie voor de nieuwste drone staat bijvoorbeeld wel dat dit model het snelste vliegt, maar niet dat dit model ongeschikt is voor beginners, omdat de drone snel beschadigt en de reparatiekosten hoog zijn vanwege de dure onderdelen. Je moet een tekst dus kritisch lezen.

Let dus op: 

• Is de auteur deskundig?
  
• Is de auteur onpartijdig of heeft hij een bepaald belang? Kun je uit de tekst of het onderschrift iets afleiden over de opleiding of het beroep van de auteur?
  
• Waar en wanneer is de tekst gepubliceerd?
  
• Is de informatie in de tekst niet verouderd?
  
• Zijn de mensen die geïnterviewd worden betrouwbaar en deskundig? Komen er voor- én tegenstanders aan het woord?
  
• Klopt het wat de auteur zegt? Laat hij geen belangrijke dingen weg?
  
• Zijn de argumenten van de auteur sterk of kun je er makkelijk iets tegen inbrengen?

h.6 LEZEN

KLAS A2a

Tekst en publiek

• Terugblik H.5 LEZEN (kritisch lezen)

Ga na of informatie betrouwbaar is.

 - Is de auteur slordig is of niet deskundig genoeg?

-  Is de informatie in een tekst verouderd?

Ga na of de tekst objectief is.

- Is er informatie weggelaten, omdat de auteur daar belang

   bij heeft. 

Let dus op: 

• Is de auteur deskundig?
  
• Is de auteur onpartijdig of heeft hij een bepaald belang? Kun je uit de tekst of het onderschrift iets afleiden over de opleiding of het beroep van de auteur?
  
• Waar en wanneer is de tekst gepubliceerd?
  
• Is de informatie in de tekst niet verouderd?
  
• Zijn de mensen die geïnterviewd worden betrouwbaar en deskundig? Komen er voor- én tegenstanders aan het woord?
  
• Klopt het wat de auteur zegt? Laat hij geen belangrijke dingen weg?
  
• Zijn de argumenten van de auteur sterk of kun je er makkelijk iets tegen inbrengen?

h.6 LEZEN

Tekst en publiek

• Een schrijver houdt altijd rekening met zijn publiek, want anders bereikt hij zijn tekstdoel niet. 

• Je kunt aan verschillende dingen zien voor welke lezers, welke doelgroep, een tekst bedoeld is:

 1. het onderwerp: een tekst over zweefvliegen. 

geïnteresseerden in de sport zweefvliegen

1. het onderwerp:  een tekst over overwinteren

   in Spanje na je pensioen. 

ouderen

2. de bron (publicatieplaats): Waarschijnlijk zullen meer meisjes dan jongens in de GIRLZ lezen en een tekst in GOAL! is bedoeld voor voetballiefhebbers. Veel tijdschriften en kranten zijn overigens gericht op een algemeen publiek.

3. het taalgebruik: 

Een tekst in een basisschoolboek heeft korte zinnen en weinig moeilijke woorden. Een tekst in een wetenschappelijk tijdschrift bevat langere zinnen en heeft een lastiger vocabulaire.

– In teksten die voor een specifiek publiek zijn bestemd, lees je meer

   jargon (vaktermen), zoals ‘buddy breathing’, ‘inflator’ en ‘klaren’ in een

  duikboek.

– Teksten voor jongeren herken je vaak aan typische jongerenwoorden,

    zoals ‘strak’ en ‘flex’; ook wordt de lezer met ‘jij’ en ‘jou’ aangesproken.

4. de lay-out: 

Advertenties, teksten voor jongeren en populaire weekbladen voor een breed publiek (Quest en Glossy) zijn rijk geïllustreerd en hebben meestal grote koppen en veel kleuren. 

Tijdschriften voor een hoger opgeleid publiek (Onze Taal en Didactief) hebben minder illustraties en zijn zakelijker opgemaakt.

Verdeel de volgende woorden in drie groepen en licht je keuze toe. Wat valt onder:

1. Onderwerp

2. taalgebruik

3. lay-out

adviezen voor beginnende zeilers – beginselen van de zeilsport – eenvoudige woorden – felle kleuren – humoristisch – kort en bondig geschreven – praktische zeilinformatie – veel plaatjes – veel variatie in lettertype en -grootte

Voor wie is dit boek bedoeld?

Dit boek is geschreven voor mensen die willen beginnen met zeilen en op een luchtige manier de eerste beginselen van de zeilsport willen leren.

Dit boek is geschreven voor mensen die willen beginnen met zeilen en op een luchtige manier de eerste beginselen van de zeilsport willen leren.

Dit boek is geschreven voor mensen die willen beginnen met zeilen en op een luchtige manier de eerste beginselen van de zeilsport willen leren.

Denk aan je leesboek en ingevulde formulier morgen! (fictie-speeddates)

Werk eventueel aan je boekopdracht.

Werk verder aan h.5 LEZEN

KLAAR: werk aan h.6 LEZEN