V4 les 8

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Leerdoelen deze week:

• Ik kan de voorbeelden geven van de belangrijkste politieke stromingen en hun belangrijkste uitgangspunten.
  
• Ik kan invloedrijke politieke beslissingen uit de 19e en 20e eeuw noemen en koppelen aan de verschillende politieke stromingen en partijen.

In hoeverre ben je toegekomen aan de weektaak (Magister) en beheers je de bijbehorende leerdoelen?

1. Ik heb alle opdrachten van de weektaak gemaakt, ik heb het gevoel dat ik de leerdoelen beheers
2. Ik heb de meeste opdrachten van de weektaak gemaakt, ik twijfel of ik de leerdoelen beheers
3. Ik heb een gedeelte van de weektaak gemaakt, ik beheers de leerdoelen nauwelijks
4. Ik ben niet toegekomen aan de weektaak, ik beheers de leerdoelen niet.

Van Eck legt in dit fragment een verband
tussen een maatschappelijk en een politiek
vraagstuk van zijn tijd. Licht dit verband toe door aan te geven:
− welk motief van de regering voor het voorstel tot
kiesrechtuitbreiding Van Eck suggereert en
− welke sociaaleconomische verandering
de achtergrond vormde van dit voorstel.

Voorbeeld van een juist antwoord is:

• Van Eck suggereert dat het voorstel voor uitbreiding van het kiesrecht voortkomt uit vrees voor de opkomst van de socialisten / uit vrees voor de 'vierde stand' / uit bezorgdheid over de sociale kwestie 
• de Industriële Revolutie / de beginnende industrialisatie

Katholiek

Liberalisme

Socialisme

Protestant

Welke politieke partijen en politici kwamen naar voren in de aflevering?

De schoolstrijd

• Het openbare onderwijs werd betaald door de overheid en was neutraal.
• Protestanten en katholieken richtten hun eigen scholen op. Dit is het bijzonder onderwijs.
• De confessionelen streden voor gelijke rechten (emancipatie):

1. De overheid moest ook bijzondere scholen financieren (schoolstrijd).
   
2. Bij het maken van wetten moet meer rekening gehouden worden met geloof.

• In 1917 werden alle scholen gelijk gesteld.  

in de Pacificatie van 1917 wordt afgesproken:

• Alle mannen ouder dan 23 hebben algemeen kiesrecht, zij mogen stemmen
• Passief kiesrecht voor vrouwen (actief kiesrecht vanaf 1919/1922) Let op: actief kiesrecht is dat je zelf mag stemmen, passief kiesrecht is dat mensen op jou mogen stemmen, dus dat je je verkiesbaar kunt stellen)
• stelsel van evenredige vertegenwoordiging in plaats van districtenstelsel (verkiezingen)
• Gelijke financiering voor zowel openbaar- als bijzonder onderwijs (einde Schoolstrijd)

Emancipatie van confessionelen, arbeiders en vrouwen

• Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid

• Er komt in 1917 Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

( actief en passief)

• Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

Drie grote veranderingen door de Pacificatie van 1917:

1. 1. kiesrecht mannen en vrouwen, 2. einde schoolstrijd, en 3. nieuw kiesstelsel
2. 1. kiesrecht mannen, 2. nieuwe koning, en 3. nieuw kiesstelsel
3. 1. kiesrecht mannen, 2. einde schoolstrijd, en 3. nieuw kiesstelsel
4. 1. kiesrecht mannen en vrouwen, 2. einde schoolstrijd, en 3. nieuw parlement

Welke combinatie is onjuist?

1. Schaepman - confessionalisme
2. Thorbecke - liberalisme
3. Drucker - feminisme
4. Kuyper - Socialisme

Leerdoelen deze week:

• Ik kan de voorbeelden geven van de belangrijkste politieke stromingen en hun belangrijkste uitgangspunten.
  
• Ik kan invloedrijke politieke beslissingen uit de 19e en 20e eeuw noemen en koppelen aan de verschillende politieke stromingen en partijen.

Wat heb je deze les geleerd? Zijn er nog vragen die onbeantwoord zijn gebleven?