HA11 -- ww-gezegde/onderwerp/lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

DevelsteinCollege HA11

Deze LessonUp gaat over:

• Herhaling ww-gezegde, onderwerp                                                 en het lijdend voorwerp. 

WW-gezegde

Hoe omschrijf je het 

werkwoordelijk gezegde?

Wat is het precies?

Het regent al de hele dag.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Is alles gelukt gisteren?

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Het is buiten erg afgekoeld door de regen.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Onderwerp

Hoe omschrijf je het 

onderwerp?

Wat is het precies?

Het onderwerp (ow) :

- geeft aan wie of wat iets doet in de zin.

- is een mens, dier, ding, plant of eigennaam of het verwijst naar een mens, dier, ding, plant of eigennaam.

heeft ALTIJD hetzelfde getal als de persoonsvorm. Ze staan dus allebei in het enkelvoud OF allebei in het meervoud. 

- begint nooit met een voorzetsel.

Voorzetsels

aan, achter, af, behalve, beneden, bij, binnen, boven, buiten, door, in, langs, met, na, naar, naast, om, onder, op, over, per, sinds, te, tegen, tot, tussen, uit, van, via, volgens, voor, zonder.

Hoe vind je het onderwerp (ow) ?

1. Verander de persoonsvorm van getal. (van enkelvoud maak je dus meervoud of andersom)

Het woord dat mee moet veranderen, is het onderwerp

2. Stel de vraag wie of wat + persoonsvorm?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp

Wat is het onderwerp?
Na school gingen de leerlingen naar huis.

Wat is het onderwerp?
Gelukkig ruimde Sjoerd zijn spullen meteen op.

Wat is het onderwerp?
Welk deel van de stad werd door de orkaan verwoest?

Wat is het onderwerp?
Tijdens het eten las mijn vader de krant voor.

Lijdend voorwerp

Hoe omschrijf je het 

lijdend voorwerp?

Wat is het precies?

Lijdend voorwerp

• Lijdend voorwerp (LV) komt voor in zinnen waarin iets/iemand iets 'overkomt' dus als het ware 'lijdt'. 

• Je vindt het LV door de volgende vraag te stellen:

Wat/wie + PV + OW + andere werkwoorden?

Het antwoord op die vraag is het LV.

• Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp.
• Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.

Dominic geeft een mooi cadeau aan Frédériqé. 

De handeling is geven. Er wordt dus iets gegeven, namelijk een mooi cadeau. Dat mooie cadeau is dus het voorwerp (iets) dat de handeling ondergaat; dat pakje wordt weggegven.

PV = geeft

OW = Dominic (Wie geeft?)

WG = geeft (enige werkwoord)

LV = Wie/wat geeft Dominic? een mooi cadeau

LIJDEND VOORWERP

Tim | graaft | een kuil.

Wat graaft Tim? Tim graaft een kuil.

lijdend voorwerp = een kuil

voorbeeld 1

ow

wwgez

LIJDEND VOORWERP

Een speler | roept | de grensrechter.

Wie roept een speler? De speler roept de grensrechter.

lijdend voorwerp = de grensrechter

voorbeeld 2

ow

wwgez

De dag voor Koningsdag krijgen sommige mensen een lintje opgespeld.

Het lijdend voorwerp in de zin is...

1. voor Koningsdag
2. een lintje
3. sommige mensen
4. geen lijdend voorwerp

Zij gaat vandaag je zusje naar de oppas brengen.

Wat is het lijdend voorwerp in de zin?

1. Zij
2. je zusje
3. de oppas
4. geen lijdend voorwerp

Voor mijn boekverslag heb ik een interview bekeken.

Het lijdend voorwerp van de zin is...

1. ik
2. mijn boekverslag
3. een interview
4. geen lijdend voorwerp

Een man uit Polen kan voorwerpen verplaatsen met zijn gedachten.

Schrijf het lijdend voorwerp op.

Kan ik:
het werkwoordelijk gezegde in een zin vinden?

110

Kan ik:
het onderwerp in een zin vinden?

110

Kan ik:
het lijdend voorwerp in een zin vinden?

110

En nu...

Verder in het werkboekje: 2.7