Klauwen - les 2 - herhalen anatomie - voeding, fokkerij en behandeling

• Klauwen
• MBO
• Studiejaar 2

Klauwen - les 2 - herhalen anatomie -

Vandaag

Herhalen anatomie

Bronnen

Beste bron: 

https://www.gddiergezondheid.nl/Diergezondheid/Management/Klauwaandoeningen

Verder:

https://maken.wikiwijs.nl/102857#!page-3552155

Hoorngroei

Heel belangrijk!

Doorbloeding van belang

Beïnvloed door oa --> Voeding, trauma, ontsteking

Bv pensverzuring --> bloed niet optimaal/toxines --> haarvaatjes beschadigen --> klauwproblemen oa. door verstoring hoorngroei

Hoe snel groeit klauwhoorn?

1. 1-2 cm per week
2. 1-2 mm per week
3. 5 cm per maand
4. 5 mm per week

Wat is de volgorde van boven naar beneden van de botten in de onderpoot van de koe?

1. Pijpbeen-klauwbeen-kroonbeen-kootbeen
2. Kroonbeen-kootbeen-pijpbeen-klauwbeen
3. Pijpbeen-kootbeen-kroonbeen-klauwbeen
4. Klauwbeen-kroonbeen-kootbeen-pijpbeen

Klauwbeen-kroonbeen-kootbeen-pijpbeen

Vanaf welk punt vindt de groei van hoorn plaats?

1. Vanaf de punt van de klauw
2. Vanaf de kroonrand van de klauw
3. Vanuit het balgebied

Hoe lang mag de punt van de teen zijn?

1. 5,5 cm
2. 6,5 cm
3. 7,5 cm
4. 10 cm

Klauwkwaliteit

Belangrijke factoren die bijdragen een klauwkwaliteit zijn: 

- Fokkerij

- Voeding

- Bekappen

Opdracht - expert

Groepjes van 3 personen - 20 minuten

• Ieder van het groepje zoekt iets uit over 1 factor die van invloed is op de klauwkwaliteit (voeding, fokkerij, bekappen) --> 10 min
• Jullie bespreken wat je gevonden hebt met elkaar --> 10 min

Nabespreken

Ik wijs verschillende studenten aan om over 1 van de drie onderwerpen wat te vertellen!

Opdracht

Schrijf in tweetallen 5 punten op hoe fokkerij invloed heeft op klauwen. 

Opdracht 

Tweetallen - 10 minuten

Maak een woordweb --> Zet klauwen in het midden en dan 4 strepen naar: 

- Fokkerij

- Voeding 

- Bekappen 

- Huisvesting 
Schrijf zo veel mogelijk op wat je weet, zoek op. 

Fokkerij

• Beenwerk
• Fokwaarde klauwgezondheid
• 25% erfelijke aanleg - 75% management!
• Erfelijke aanleg heeft invloed op stand en gebruik van de klauwen, en op grootte, vorm en stevigheid 
• Gepigmenteerde klauwen = harder; ongepigmenteerd = zachter
• Kleine rassen relatief grote klauwen

Fokkerij

• Stadel:
• 35% van de dochters --> Mortellaro
• 33% van de dochters --> Stinkpoot
• Fokwaarde klauwgezondheid: 92

• Kian:
• 22% van de dochters --> Mortellaro
• 17% van de dochters --> Stinkpoot
• Fokwaarde klauwgezondheid: 106 
  

Bron: https://www.digiklauw.com/feiten-over-klauwgezondheid/

Fokkerij - samenvatting

Beenstand: Een goede beenstand zorgt voor gelijkmatige belasting en voorkomt klauwproblemen.

Klauwhoek: Selectie op een optimale klauwhoek draagt bij aan een betere drukverdeling en minder klauwschade.

Gevoeligheid voor klauwaandoeningen: Genetische selectie kan dieren opleveren die minder vatbaar zijn voor infecties en klauwproblemen.

Voeding

• Pensgezondheid
• Mineralen en vitamines
• Transitiemanagement!!

Pensgezondheid

Structuurvoorziening --> optimaal houden

Goed herkauwen!!

Ook bij voerovergangen letten op voldoende opname!

Weidegang: ineens veel suiker en eiwit, weinig structuur!

Hittestress --> veel kans op pensverzuring

Gifstoffen --> verhogen de breekbaarheid van de ophangbandjes van het klauwbeen; verstoren de doorbloeding van het klauwweefsel 

Herkauwen

Stelregel voldoende herkauwactiviteit: 

- 40 % van alle koeien moet herkauwen

- 70% van de koeien moet herkauwen of eten

- 60% van de liggende koeien moet herkauwen

- 55-70 keer kauwen op herkauwbolus

Mineralen en spoorelementen

Zink: hoornvorming --> goede zinkvoorziening zorgt er voor dat huid- en hoorncellen beter bestand zijn tegen beschadigingen, waardoor de kans op klauwaandoeningen afneemt. 

Mangaan: speelt een indirecte rol bij het verhoorningsproces. Belangrijke rol bij de vorming van goede kwaliteit bot en kraakbeen. 

Zink, Mangaan en koper --> Wegvangen vrije radicalen --> die beschadigen juist indien in overmaat de kwaliteit van de laag tussen de huid en hoor. 

Ook belangrijk: Calcium, zwavel, selenium.

Vitamine

Biotine (vitamine B8) --> hoornvorming, Zorgt voor stevige laag tussen huid en hoorncellen, waardoor kans op infectie en beschadiging kleiner is. Daardoor minder klauwproblemen. Draagt ook bij aan herstel van beschadigd hoorn, zoals bij wittelijnproblemen en zoolzweren. 

Micro-organismen in de pens vormen biotine, maar niet in voldoende maten --> moet dus in de voeding ook wat zitten!

Bij pensverzuring --> nog minder vorming van biotine!

Transitiemanagement

• Droogstand
• Rondom afkalven
• Eerste 100 dagen 

Droogstand

• BCS gelijk blijven! 3-3,5
• Goede boxen --> min. 10 cm breder 
• Lichaamsbeweging --> verbeterd doorbloeding klauw, stimuleert calciumstofwisseling in de botten
• Perfecte klauwen --> bekappen voor droogstand 

Afkalven

• 2 weken voor kalven wennen aan lactatierantsoen
• Houd de koe aan het vreten!!!!
• Vers drinkwater!
• Voorkom stress!  
• Houd de koe bij de koppel
• Altijd al verweking van bindweefsel --> ook in de klauw --> klauwbot zakt wat/veranderd van stand --> hogere druk!

De eerste 100 dagen

• Beperk de NEB! --> denk aan dat vetkussen!
• KV niet te snel opbouwen --> in 21 dagen naar max brok
• Voldoende structuur en energie
• Bekap rond 80-100 dagen 

Vaarzen introductie

Risico: 

• relatief kleine klauw en dunne vetkussens
• Stress rondom verplaatsing en afkalving
• Onderaan de rangorde --> sociale onzekerheid
• Eten snel grote porties en maken weinig speeksel --> kans op pensverzuring! 

Vaarzen introductie

Advies: 

• 6 weken voor afkalven introduceren
• Direct pedicuren
• Eventueel groepjes vaarzen aan groepen droge koeien toevoegen die rond dezelfde tijd kalven --> tegelijk naar lactatiegroep
• aparte vaarzengroep

Bekappen

• Vaak bekappen --> effect op snelheid hoorngroei
• Elke 4 maand poten optillen --> alleen bekappen indien nodig!
• Elke 4 maand bekappen --> effect op stand klauw --> kun je een verkeerd gegroeide klauw langzaam goed zetten 
• Alleen bekappen als je dit ook echt kunt --> je verminkt anders de koe... 

Bekappen

• Vaak bekappen --> effect op snelheid hoorngroei
• Elke 4 maand poten optillen --> alleen bekappen indien nodig!
• Elke 4 maand bekappen --> effect op stand klauw --> kun je een verkeerd gegroeide klauw langzaam goed zetten 
• Alleen bekappen als je dit ook echt kunt --> je verminkt anders de koe... 

Uitleg BPV opdracht

Op je stagebedrijf!

Inleveren maandag 23 oktober op de ELO!

Onder verzorgen vee!

Welk van de volgende factoren draagt NIET bij aan een betere klauwgezondheid

1. Hygiënische stallen
2. Regelmatig bekappen
3. Goede voeding
4. Overvoeding met krachtvoer

Wat kan slechte huisvesting veroorzaken?

1. Snellere groei van klauwen
2. Hogere weerstand tegen ziektes
3. Mechanische schade en infecties
4. Betere klauwgezondheid