VMBO3 par 7.4 hoe komt het rijk rond

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

WELKOM

Programma

• Terugblik vorige les
• Theorie (lessonup + vragen)
• Opdrachten maken boek
• Opdrachten bespreken 
• Afsluiting

 Paragraaf 7.3

Terugblik

Collectieve sector  

Particuliere sector

Overheid en sociale zekerheid instellingen waar iedereen gebruik van kan maken.

Bedrijven, willen goederen en diensten verkopen om winst te maken.

Collectieve voorzieningen

• Collectieve voorzieningen = voorzieningen waar iedereen gebruik van mag maken
• Collectieve sector = de overheid en instellingen die zorgen voor de collectieve voorzieningen

Privatisering

Verkoop van een dienst of activiteit van de overheid aan een bedrijf in de particuliere sector.

Waarom?

• overheid verwacht betere kwaliteit of lagere prijs
• overheid vindt het niet meer nodig om zelf te doen

Paragraaf 7.4

hoe komt het Rijk rond

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je in eigen woorden omschrijven:

• wat de rijksbegroting is
• wat de miljoenennota is
• wat een begrotingstekort of begrotingsoverschot is
• wat de staatsschuld is
• welke belastingen we allemaal betalen aan het Rijk 
• Wat het draagkrachtbeginsel en het profijtbeginsel is

Prinsjesdag in 1 minuut (2018)

Rijksbegroting & Miljoenennota

Rijksbegroting en Miljoenennota

De rijksbegroting is een overzicht van alle inkomsten en uitgaven die de rijksoverheid in het komende jaar verwacht

De miljoenennota is een toelichting op de rijksbegroting

De miljoenennota is een:

1. uitkering
2. toelichting op de financiële begroting
3. toelichting op de rijksbegroting
4. een briefje van 1 miljoen

Begrotingstekort & -overschot

• Begrotingstekort = uitgaven > inkomsten
• Geld lenen
• Bezuinigen
• Belastingen verhogen
• Begrotingsoverschot = inkomsten > uitgaven
• Schuld aflossen
• Meer uitgeven

Staatsschuld

Begrotingstekort -> staatsschuld neemt toe

Wat doet de overheid NIET om een begrotingstekort op te vangen?

1. Bezuinigen
2. Belastingen verhogen
3. Lenen
4. Staatsschuld aflossen

Welke uitspraak over de miljoenennota en de rijksbegroting is juist?

1. De rijksbegroting licht de miljoenennota toe
2. De miljoenennota licht de rijksbegroting toe
3. De rijksbegroting en de miljoenennota zijn hetzelfde

Inkomsten voor het Rijk

• Directe belastingen
• Indirecte belastingen
• Sociale premies
• Niet-belasting ontvangsten (aardgas, boetes)

Directe belastingen

Worden direct aan de belastingdienst betaald.

Het gaat om de belasting over inkomen, winst en vermogen
b.v. inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting.

Indirecte belastingen

Zitten verwerkt in de prijs van producten en diensten. Ze worden betaald aan de verkoper, deze draagt ze af aan de belastingdienst.

Het gaat om btw en accijns.

Sociale premies

• premie werknemersverzekeringen
• premie werkgeversverzekeringen 

Niet-belastingontvangsten

• aardgasbaten
• winst uit staatsbedrijven
• boetes

Loonbelasting is een ... belasting.

1. directe
2. indirecte

Belasting die je betaalt wanneer je een product koopt is een voorbeeld van .....

1. directe belasting
2. indirecte belasting

Beginselen

Beginselen: De belastingen die de overheid heft, gaan volgens bepaalde principes, oftewel "beginselen".

• Draagkrachtbeginsel: Dit betekent dat de "sterkeren" meer bijdragen aan belastingen. Dus met een hoger inkomen betaal je meer % belasting (bijv: inkomstenbelasting)
  
• Profijtbeginsel: Je betaalt belasting op het moment dat je ergens gebruik van maakt ( bijv: autobezitters die motorrijtuigenbelasting betalen)
  

Draagkrachtbeginsel

Wie heeft de meeste draagkracht?

Profijtbeginsel

Profijtbeginsel

• Je betaalt als je ergens gebruik van maakt
  
• Voorbeeld: wegenbelasting

De inkomstenbelasting is gebaseerd op het ...beginsel.

1. Solidariteit
2. Draagkracht
3. Profijt

Motorrijtuigenbelasting is een vorm van:

1. draagkrachtbeginsel
2. vervoersbeginsel
3. profijtbeginsel
4. solidariteitsbeginsel

OEFENEN in de les

Oefenen uit je boek, paragraaf 7.4 vanaf blz 206

vraag 44.a, 45, 46 & 47

Zo meteen bespreken

HUISWERK

Alle opgaven uit het boek, paragraaf 7.4 vanaf blz 206

Succes in de toetsweek!

& bedankt voor de aandacht!