Interventies bij specifieke onderwijsbehoeften DocVO

• Nederlands
• HBO
• Studiejaar 3

Interventies bij ADHD

Oafa El Khalki

11 juni 2020

Programma

• Wat is ADHD?
• Wat zijn de kenmerken en verschijningsvormen in de klas?
• Gevolgen van het afwijkend gedrag
• Aanbevolen interventies
• Een praktijkvoorbeeld (interactieve werkvorm)
• Afsluiting 

Wat weet jij van ADHD?

Wat is ADHD

Heeft elk druk, implusief kind met concentratieproblemen ADHD?

• psychiatrisch ziektebeeld dat niet één duidelijke oorzaak en vastomlijnd beloop heeft 
• Het uit zich in hyperactiviteit, implusieviteit en concentratieproblemen
• werkt belemmerend in het dagelijks leven in verschillende situaties en is permanent

Ieder kind kan door bepaalde omstandigheden erg druk, impulsief of ongeconcentreerd zijn. Het verschil met ADHD is dat het een dagelijkse handicap is die het functioneren van een kind enorm belemmert (Van Daalen, 2007). 

AHDH in geen geval hetzelfde

Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision (DSM-IV-TR)

• Drie subtypen van ADHD: 

1. het onoplettende type
2. het hyperactief-impulsieve type
3. het gemengde type
   

Elk kind is uniek en zo ook kinderen met ADHD. Ieder kind heeft zijn eigen problematiek en dus ook een andere aanpak nodig. In verscheidene landen worden dezelfde systemen van classificatie gebruikt, de bekendste is: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision, DSM-IV-TR. Deze onderscheidt 3 subtypen van ADHD: het onoplettende, het hyperactief-impulsieve en het gemengde type (Van Daalen, 2007).

AHDH in geen geval hetzelfde

	onoplettend	hyperactief-impulsief	gemengd
aandacht	> 6	< 6	> 6
hyperactiviteit	< 6	> 6	> 6
impulsiviteit	< 6	> 6	> 6

Een kind met ADHD van het onoplettende type moet last hebben van ten minste zes symptomen veroorzaakt door aandachtsproblemen en van minder dan zes symptomen als gevolg van hyperactiviteit en impulsiviteit. Een kind met klachten passend bij het hyperactief-impulsieve type heeft meer dan zes symptomen op basis van hyperactief en impulsief gedrag en minder dan zes op basis van aandachtsproblemen. Kinderen die geclassificeerd worden met het gemengde type hebben ten minste zes symptomen veroorzaakt door aandachtsproblemen en ten minste zes symptomen veroorzaakt door hyperactief en impulsief gedrag (Van Daalen, 2007). 

Kenmerken en verschijningsvormen in de klas

• aandacht/concentratie: snel afgeleid, moeilijkheden met luisteren, moeite met details, vergeetachtig, dingen kwijt zijn, problemen met plannen, korte aandachtsboog, moeite met of hekel aan langdurige inspanning, matig werkgeheugen                                                                                                                     
• hyperactief: beweeglijk, veel praten, friemelen, moeite met op de plaats blijven zitten                                                                                            
• impulsief: voor beurt praten, stoort, ruzieachtig                             

Deze kenmerken en verschijningsvormen zijn uiteraard niet compleet. Voor een uitgebreide beschrijving: 

https://gedragsproblemenindeklas.nl/gedrags-en-ontwikkelingsstoornissen/adhd/#Kenmerken

Identiteitsonwikkeling en leerlingbegeleiding (J. van der Wal en J. de Wilde) op pagina 303 en 370)

https://www.adhd-nederland.nl/

https://www.brainwiki.nl/adhd-add/

Gevolgen afwijkend gedrag:

• minder aansluiting bij klasgenoten
• gepest
• storend en irritant gevonden door docenten (en klasgenoten)
• veel straf 
• grotere kans op ongelukken
• vereenzaming

Voor een compleet overzicht: 

https://gedragsproblemenindeklas.nl/gedrags-en-ontwikkelingsstoornissen/adhd/#Kenmerken

Aanbevolen aanpak in de klas      1/3

Groepssituatie

• apart zetten, liefst voor in de klas
• regels: stilte en niet door de klas lopen
• afleiding/prikkels zo veel mogelijk vermijden
• eventueel bespreken in de klas (met 

goedkeuring van het kind in kwestie)

Aanbevolen aanpak in de klas 2/3

Pedagogische situatie

• leerling extra in de gaten houden -> bij afdwalen aankijken/ aanspreken
  
• ik-boodschap gebruiken om leering bij de les te betrekken
• proberen niet geïrriteerd te raken
• positief benaderen
• succeservaringen geven
• duidelijke regels en hieraan vasthouden

Aanbevolen aanpak in de klas 3/3

Didactische situatie

• duidelijke, korte opdrachten
• direct nakijken/feedback
• veel structuur door stappen aan te bieden
• veel herhalen (via visuele ondersteuning)
• niet te lang aan het woord (docent)
• concentratieoefeningen
• ontspanningsoefeningen
• concentreren op een ding tegelijk (rest afdekken)
• extra tijd bieden

Voor verdere informatie:

https://gedragsproblemenindeklas.nl/gedrags-en-ontwikkelingsstoornissen/adhd/#Wat-klas

Identiteitsonwikkeling en leerlingbegeleiding (J. van der Wal en J. de Wilde) op pagina 303 en 370)

https://www.adhd-nederland.nl/

https://www.brainwiki.nl/adhd-add/

Uit de literatuur blijkt dat AD(H)D vaker voorkomt met een andere ontwikkeling-, leer- of gedragsstoornis dan dat het alleen voorkomt. Uit figuur kunnen we afleiden dat AD(H)D in 31% van de gevallen alleen voorkomt, dus in 69% van de gevallen is er ook iets anders aan de hand. 50% van de kinderen in Nederland heeft naast AD(H)D ook dyslexie of dyscalculie. Deze kinderen lopen daarom vaak tegen veel meer aan dan alleen hun AD(H)D-gerelateerde problematiek. Hier dienen we in de lessen rekening mee te houden (Horeweg, 2019).

0

Wat vind je van de aanpak van de docent? Hoe zou jij het aanpakken?

Bronnen:

• https://youtu.be/4-jepAPxi7w
• https://www.adhd-nederland.nl/
  
• https://www.brainwiki.nl/adhd-add/

• Horeweg, A. (2019). ADHD. Opgeroepen op oktober 13, 2019, van Gedragsproblemen in de klas: https://gedragsproblemenindeklas.nl/
  

• Van Daalen, E. (2007). Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. In E. Van Daalen, Handboek Kinderen & Adolescenten (pp. 116-124). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. doi:10.1007/978-90-313-8644-4
  

Voor verdere informatie:

https://gedragsproblemenindeklas.nl/gedrags-en-ontwikkelingsstoornissen/adhd/#Wat-klas

Identiteitsonwikkeling en leerlingbegeleiding (J. van der Wal en J. de Wilde) op pagina 303 en 370)

https://www.adhd-nederland.nl/

https://www.brainwiki.nl/adhd-add/

Vragen?

Voor verdere informatie:

https://gedragsproblemenindeklas.nl/gedrags-en-ontwikkelingsstoornissen/adhd/#Wat-klas

Identiteitsonwikkeling en leerlingbegeleiding (J. van der Wal en J. de Wilde) op pagina 303 en 370)

https://www.adhd-nederland.nl/

https://www.brainwiki.nl/adhd-add/