4v KCV filosofie: Socrates en Plato

• KCV
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat weet je over Socrates, Plato en Aristoteles?

Programma

• De vragen bij de antwoorden over de presocraten / natuurfilosofen
• Plato en Socrates
• Socrates als horzel, vroedvrouw en sidderrog
• De sofisten

panta rei

paradox

liefde en haat

De waarheid is subjectief. Normen en waarden hebben slechts relatieve betekenis.

eeuwig, onvergankelijk, onveranderlijk, onbeweegbaar, ondeelbaar

Parmenides gebruikte de term ‘het zijnde’ in zijn filosofie. Wat zijn de vijf kenmerken van deze term?

Door welke uitspraak wordt het denken van Heraclitus samengevat?

Wat zorgen volgens Empedocles voor het mengen en scheiden van de vier oerstoffen?

Beschrijf in het kort wat Protagoras, één van de bekendste sofisten, betoogde.

Socrates, Plato en Aristoteles

Socrates, Plato en Aristoteles

• Socrates: 470/469 - 399 v.Chr.
  
  
• Plato:  427 – 347 v.Chr.
  
  
• Aristoteles: 384 –  322 v.Chr.
  
  
• Klassieke periode: 500 - 323 v.Chr.

- Plato is de leerling van Socrates

- Aristoteles is de leerling van Plato

- Plato stichtte de Akademeia

Socrates en Plato

Twee zaken, maar niet gescheiden!

• De persoon Socrates
• De filosofie van Plato/Socrates

- Socrates heeft zelf geen geschriften achtergelaten. Alles wat we over hem weten, is geschreven door Plato.

- Het onderscheid tussen de theorieën van Socrates en Plato is niet altijd duidelijk.

De dialogen van Plato

• Socratische dialogen: Socrates als hoofdpersoon 
• Dialoogvorm: Socrates en zijn gesprekspartner ('expert')
• Socratische methode: filosofische ondervraging om tot objectieve kennis te komen. Bijvoorbeeld: wat is 'rechtvaardigheid'?
• Socrates doet zelf alsof hij niks weet (Socratische ironie)

Socrates wordt vergeleken met een horzel, vroedvrouw en sidderrog. Waarom?

Socrates vergeleken

• Horzel (Apologie)
  stekende vragen (ἐλέγχω)
• Vroedvrouw (Theaetetus)
  anamnese
• Sidderrog (Meno)
  verlamd/sprakeloos: aporie

De sofisten

• Is kennis wel mogelijk?
• Objectieve kennis bestaat niet, de waarheid is subjectief
• Je moet de ander van jouw waarheid overtuigen: retorica
• Normen en waarden hebben relatieve betekenis
• Protagoras: 'De mens is de maat van alle dingen'
• Bijvoorbeeld: als er een wind waait, zal de één dat koud vinden, de ander niet (relativisme)

Ben jij het eens met Socrates/Plato of met de sofisten?

Socrates: er is een objectieve waarheid.

De sofisten: alles is relatief

De volgende keer...

• Plato en de Ideeënleer
• De allegorie van de grot
• De idee BOOM