SE-2 herhalingsles 1: NOVA H1 + H5 + H6

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

SE-2 herhalingsles 1

 NOVA H1 + H5 + H6

6VWO

Deze les 

- geeft je een globaal overzicht van de stof van H1, H5 en H6

- geeft je een overzicht van soorten rekenopgaven bij deze leerstof

alléén voor gassen

H1 Chemisch rekenen

LET OP: Welke tabellen mag je gebruiken bij rekenen aan gassen bij 298K?

Binas 12 dichtheid gassen

T = 273 K

niet bruikbaar

Binas 40 dichtheid

T = 298 K

wel bruikbaar voor elementen(g)

Binas 7 

Vm = 24,5 L/mol

T = 298 K

H4.4 Molariteit

= concentratie van een stof in

mol per Liter

notatie:

[C12H22O11] = 0,58 mol / L

[C12H22O11] = 0,58 mol L-1

[C12H22O11] = 0,58 M

M = molaire massa (g/mol) gebruik je om de hoeveelheid van​ één stof om te rekenen gram < -- > mol​

​

Deze M is een grootheid, deze M staat altijd vóór het getal:​

M = 18,016 g/mol​

​

M van molariteit = mol/L 

gebruik je om de concentratie van een oplossing​ weer te geven in mol/L​

​

Deze M is een eenheid, deze M staat altijd achter een getal:​

[A] = 0,15 M​

Let op de betekenis van de letter M:

H5.2 Reactie energie berekenen

blz 75 figuur 2

STREEP DOOR!!!

NIET leren, NIET gebruiken

(want je gaat het verwarren met de energiediagrammen die je moet tekenen op toetsen!!)

dE = Eeind  -  Ebegin 

met behulp van vormingsenergie Binas 57:

H5.3 Reactiesnelheid berekenen wordt op verschillende manieren gevraagd. Manier 1:

gegeven in opgave : t1 en t2

wat moet jij doen: dA berekenen door in de grafiek op t1 en t2 de concentratie A1 en A2 af te lezen. Noteer deze aflezingen in de juiste significantie in je uitwerking vóórdat je dA uitrekent!!

t1                      t2

A2 = ?

A1 = ?

let op: HIER is de reactie al gestopt!

H5.3 Reactiesnelheid berekenen wordt op verschillende manieren gevraagd. Manier 2:

gegeven in opgave : grafiek, bereken gemiddelde snelheid gehele reactie

wat moet jij doen: in grafiek het punt aflezen (t,A) in juiste significantie  waar de reactie is gestopt. Dit is NIET aan het eind van de tijd-as, maar het tijdstip waarop de maximale concentratie is bereikt. Noteer de aflezing!!

A = ?

t = ?

H5.4 reactiesnelheid

verklaren met botsende deeltjes model

verklaren met Eact en weergeven in Ediagram

H6 Chemisch Evenwicht

Chemisch evenwicht is een dynamisch evenwicht

Het betekent dat er een omkeerbare reactie 

plaatsvindt in een gesloten systeem

Als er evenwicht is, dan: 

             - verlopen beide reacties met dezelfde snelheid :

             - blijft de concentratie van de stoffen constant :

Evenwicht of niet?

Om te weten of er evenwicht is, moet je weten of de concentraties van de beginstoffen en reactieproducten nog veranderen of niet

Een hulpmiddel om dit te bepalen is

de concentratiebreuk

- reactieproducnten in de teller, beginstoffen in de noemer

- alleen stoffen (g) en (aq)

- coëfficiënt uit reactievergelijking wordt exponent in concentratiebreuk

evenwichtsconstante

(alleen afhankelijk van T)

K

concentratiebreuk          =

                  CB                   =

	beginstof 1	beginstof 2	product
B egin	.... mol	.... mol	0 mol
O mzetting
E ind			... mol
M olariteit

Voor het rekenen aan evenwichten gebruik je het BOEM-schema:

gegeven: hoeveelheid beginstoffen (mol) en  hoeveelheid van één van de reactieproducten (mol), volume

bekend: aan het begin van de reactie is er nog géén reactieproduct (0 mol)

gevraagd:   - heeft het evenwicht zich ingesteld (CB = K?) 

                óf  - bereken de waarde van K 

Voorbeeld

In een reactievat van 5,0 L wordt 0,60 mol N₂ en 1,60 mol H₂ samengevoegd. Als het evenwicht is bereikt, is de concentratie NH₃ 0,12 mol/L. Bereken de waarde van K.

ZO DOE JE DAT:

1.  vul gegeven hoeveelheid stof in bij Begin (mol)

2. vul gegeven hoeveelheid product in bij Eind (mol) en bereken hoeveel mol product is Omgezet

3. Gebruik de molverhouding uit de reactievergelijking om te bereken hoeveel beginstof is Omgezet en bereken hoeveel er aan het Eind over is gebleven

4. bereken de Molariteit door te delen door het volume

5. vul de evenwichtsvoorwaarde in en bereken K

N₂ (g) + 3H₂ (g) < = > 2 NH₃ (g)

	N 2 (g) 1 mol :	H 2 (g) 3 mol :	NH 3 (g) 2 mol
B egin	0, 60 mol	1,60 mol	0 mol
O mzett ing	-0,60 / 2 = - 0,30 mol	- 0,60 / 2 x 3 = -0,90 mol	+ 0,60 mol
E ind: mol	0,30 mol	0,70 mol	in 5,0 L: 5x0,12 = 0,60 mol
M olariteit mol / L	0,30 mol in 5 L = 0,060 M	0,70 mol in 5 L = 0,14 M	0,12 mol / L

antwoord:

(0,12)2  / (0,060 x (0,14)3) = 87

H6.4 Evenwichten verstoren: de ligging van het evenwicht verschuift

Als het evenwicht zich heeft ingesteld, dan veranderen de concentraties van de stoffen niet meer. Als er méér beginstof is dan reactieproduct, dan ligt het evenwicht links.

Als er meer reactieproduct is dan beginstof, dan ligt het evenwicht rechts.

Waarom raakt een evenwicht verstoord?

- Door volume- en concentratieverandering verandert de waarde van de concentratiebreuk

- Door temperatuurverandering verandert de waarde van K

De waarde van de concentratiebreuk moet in ALLE gevallen weer gelijk worden aan K (bij dT: aan de nieuwe waarde van K)

Om de waarde van de concentratiebreuk gelijk te laten worden aan de (nieuwe) waarde van K, moet beginstof worden omgezet in reactieproduct óf andersom, dus het evenwicht verschuift (naar rechts of naar links)

Zo verschuift het evenwicht bij veranderingen:

1. concentratie 

- stof toevoegen voor de pijl = evenwicht schuift naar rechts

- stof toevoegen na de pijl = evenwicht schuift naar links

je zegt ook wel: "het evenwicht werkt zijn verstoring tegen"

2. volume / druk

- verkleinen V = verhogen p = evenwicht verschuift naar kant met minste deeltjes

- vergroten V = verlagen p = evenwicht verschuift naar kant met meeste deeltjes

3. temperatuur

- temperatuur verhogen = evenwicht verschuift naar endotherme kant

- temperatuur verlagen = evenwicht verschuift naar exotherme kant

In Binas tabel 51 vindt je de waarde van K bij verschillende temperaturen

Een katalysator heeft géén invloed 

op de ligging van een evenwicht

want een katalysator verlaagt Eact 

deze is voor S1 hetzelfde als voor S2 :

Een katalysator wordt toegevoegd 

aan een evenwichtsreactie

- om energie te besparen (Eact wordt lager)

- om de insteltijd te verkorten (S wordt hoger)

S1

S2