Kenniscafe Isa Motivatie

• pedagogiek
• HBO
• Studiejaar 3

Pedagogiek Kenniscafé

Motivatie in de klas

Isa van der Plank

[e-mail]

Inhoud

• Hoe leert men?
• Typen motivatie
• Hoe kun je ermee omgaan in de klas
• Bronnen

Hoe leer je?

• Behaviorisme & sociaal leren (SL)
• Prikkel koppelen aan een situatie (klassieke conditionering)
• Straffen, belonen en negeren (Operante conditionering)
• Rolmodel gestraft, beloond of genegeerd zien worden (SL)
• Een rolmodel observeren en nadoen (SL)

Kunnen mensen alleen maar volgens het Behaviorisme en SL dingen leren?

Ja

Nee

Welk woord roept
dit bij jou op?

Exploreren

'De natuurlijke nieuwsgierigheid naar kennis.'

Sinds wanneer aandacht
voor exploratie/nieuwsgierigheid

Aristoteles - 382 v. chr

Zelfdeterminatie theorie

Deci & Ryan (2000) onderzochten intrinsieke motivatie van mensen om bepaald gedrag uit te voeren en daarmee door te gaan. Hiermee worden activiteiten uit vrije wil bedoeld.

Extrinsieke motivatie

• Je doet dingen niet vanuit vrije wil, maar vanuit het gevoel van verplichting.
• Iets of iemand van buitenaf motiveert je.

Intrinsieke motivatie

• Je doet dingen vanuit vrije wil en interesse.
• Gemotiveerd van uit jezelf.
• Basisbehoefte voldoending nodig

Maar er is meer dan intrinsieke en extrinsieke motivatie

Amotivatie = niet kunnen

Gecontroleerde motivatie = moeten (extrinsiek)

Autonome motivatie = WILLEN, motivatie, plezier! (intrinsiek)

Paar begrippen

Regulatie: Waar ontstaat de motivatie (binnen/buiten)

Motivationele drijfveer: Wat zijn de soorten redenen dat iemand gemotiveerd is?

Onderliggende emoties: Welke emoties gaan gepaard met de motivatie.

Internalisatie: In welke mate gebeurt iets vanzelf en spontaan + in welke mate internaliseer of identificeer je jezelf met acties.

Amotivatie

Type motivatie	-
Type regulatie	geen regulatie
Motivationele drijfveer	gebrek aan geloof
Onderliggende emoties	ontmoediging/ faalangst
Internalisatie	Geen

Gecontroleerde motivatie 

Motivatie	Extrinsiek	Extrinsiek
Regulatie	Extern	Geïntrojecteerd
Drijfveer	Beloning/straf	Schuld/schaamte
Emoties	Stress, druk, verplichting	Stress, druk, verplichting
Internalisatie	Geen	Gedeeltelijk

Autonome motivatie

Motivatie	Extrinsiek	Intrinsiek
Regulatie	Geïdentificeerd	Intrinsiek
Drijfveer	Persoonlijke waarde, zinvol	plezier, interesse, pasie
Emoties	Vrijwillig	Vrijwillig
Internalisatie	Volledig	Niet nodig

Kwalitatief goed gemotiveerde leerlingen

• Ervaren weinig druk
• Willen het zelf doen
• Initiatief tonen
• Diepgaande leerprocessen komen tot gang 

Kwalitatief slecht gemotiveerde leerlingen

• Gecontroleerd gemotiveerd 
• Verplicht om te leren
• Externe of interne druk stress
• Lage studieresultaten

Kwantitatief sterk gemotiveerde leerlingen

• Zowel een hoge gecontroleerde als hoge autonome motivatie
• Leren uit vrije wil en vanuit verplichting
• Gemotiveerd, maar leerproces mindere kwaliteit

Kwantitatief weinig gemotiveerde leerlingen

• Zowel lage autonome en gecontroleerde motivatie
• Geen druk om te leren, ook geen welwillendheid 
• Amotivatie
• Minder goede resultaten 

Moeten we dan stoppen met beloningen?

Ja

Nee

Controlerende beloning/straf

Kun je zien als een autonomie ondermijnende beloning

Informerende beloning

Werkt competentie bevorderend en stimuleert de autonomie.

Geeft aan hoe goed je iets hebt gedaan.

In de klas - autonomie

• Identificeren
• Voeden
• Opbouwen

Identificeren

Luistertijd	Aandachtig luisteren naar lln	bv. rondlopen, informele gesprekken
Spreektijk lln	Tijd om mening te geven en te praten	kring/klassengesprek, uitstapje, voor of na les
Wensen bespreken	LK peilt interesses	invullijst, vragen
Inspraak	LK peilt mening	deadlines, onderzoeken
Empatische uitdrukking	inleving in perspectief lln	bv. bij niet gemaakt hw.

Voeden van interesse en persoonlijke waarden

Geef lln eigen verantwoordelijkheid	Vertrouwen geven, leerlingen zelf mee laten beslissen	Eigen uitstapje regelen, speel in op initiatieven
Informationele wijze tips geven	Tips geven op een ondersteunende manier.	'wat als je het nu eens op deze manier probeert'
Keuzes aanbieden	lln kunnen eigen interesses realiseren	bv. werkstuk allen/duo, differentiatie
Competitie en prestatiefocus vermijden	Focus leggen op individuele vooruitgang	Leerlingen zichzelf laten uitdagen en geen doelenmuur.

Opbouwen van nieuwe interesses en persoonlijke waarden

Aanbieden van uitleg	Zinvolle en specifieke uitleg voor het uitvoeren van taak	Bv. uitleggen waarom het belangrijk is samenvattingen te maken
Verbind leerlingen met de leerstof	Leg nut en meerwaarde leerstof uit Transfer maken	Oppervlaktes heb je nodig als je later je huis gaat verven.

Ideeën werken aan
verbondenheid

Tips competentie bevorderen

• Wees enthousiast
• Fouten maken mag
• Vermijd een stressvol competentieklimaat
• Laat leerlingen samenwerken
• Wees een rolmodel
• Geloof in je leerlingen
• Leer je leerlingen kennen

Jouw klas

Structuur

Consequent

Wat neem je mee?

Hoe nu verder

Bronnen

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The” what” and” why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior.                                  Psychological Inquiry, 11(4), 227-268

Hornstra, L., Weijers, D., Van Veen, I., & Peetsma, T. (2016). Motiverend Lesgeven: Handleiding voor Docenten.                                                                    https://www.uu.nl/sites/default/files/motiverend_lesgeven_handleiding.pdf

De Bruyckere, P., Hulshof, C., Missinne, L., & De Bruyckere, P. (2021). Bijna alles wat je moet weten over psychologie. Lannoo.

Volgende sessie

Karlijn: F1.032

Bas: F1.036

Sharon: D2.053

Isa: G1.023

Annabel (gastdocent): F2.050