Thema 6 - BS 3. Samenleven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 1,2

WELKOM 

Welkom bij 

Biologie 

Mevr. el Hamiti

2B

Donderdag 6 juni 2024

Lesprogramma

• Huiswerk controle
• Herhaling
• Uitleg 

• Oefentoets
• Huiswerk (maken) noteren in agenda 

Wat gaan we deze les doen?

Thema 6. Ecologie en duurzaamheid

BS 3. Samenleven

Een producent is altijd een?

1. Plant
2. Schimmel
3. Dier
4. Bacterie

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Voedselketen

Voedselketen

Elk organisme in een voedselketen noemen we een schakel

Voedselweb

In een voedselweb staan 

een aantal voedselketens.

In een voedselketen worden de producenten (de planten) gegeten door consumenten van de eerste orde.

Zij worden op hun beurt gegeten door consumenten van de 2e orde.

Samenvatting

1. Producenten

2. Consumenten

3. Reducenten

de makers

de gebruikers

de opruimers

Leerdoelen 

Aan het einde van de les:

- Je kunt uitleggen wat een biologisch evenwicht is.

- Je kunt uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting.

Evenwicht

Populatiegrootte: het aantal organismen in een populatie.

Populatiegrootte hangt af van omgeving:

• Biotische factoren 
• Abiotische factoren

Veel voedsel vs. weinig voedsel > wat gebeurt er dan?

De populatiegrootte schommelt om evenwichtswaarde: biologisch evenwicht

biologisch evenwicht: er is evenwicht tussen organismen

De populatiegrootte schommelt om een evenwichtswaarde heen.

Biologisch evenwicht konijnen - vossen

Samenleven

Relaties in en tussen populaties: 

- Concurrentie (competitie): 

   strijden om voedsel, een partner of een veilige plek

- Samenwerken:

  Jagen (leeuwen), verdedigen (vissen) 

  mieren (taakverdeling kolonie).

                                                                           

Stokstaartje houdt de wacht

Relaties binnen populatie

Rangorde: Eén dier is dan de baas. iedereen kent zijn plek in de groep.

Territorium: Gebied waar één dier leeft, of een groep dieren van dezelfde soort. Andere soortgenoten mogen er niet in. 

Jachtgebied of voor het grootbrengen van de jongen.

Paarvorming: Mannetje en een vrouwtje werken samen om zich voort te planten.

Territoriumgedrag

Paarvorming

Paarvorming= een mannetje en  een vrouwtje die samen jongen krijgen

Bij sommige soorten vindt elk jaar opnieuw paarvorming plaats, maar bij zwanen blijven man en vrouw hun hele leven bij elkaar.

vragen tot nu toe?

Relaties binnen populatie

- Rangorde

- Territorium

- Paarvorming

Relaties tussen soorten

Symbiose: langdurige relatie tussen individuen van verschillende soorten.

• Mutualisme: beide individuen voordeel van relatie
• Commensalisme: 1 individu voordeel, ander neutraal 
• Parasitisme: 1 individu voordeel, ander nadeel.

Het Individu (parasiet) leeft op of in een individu van een ander soort (gastheer).  Parasiet: dier, plant of schimmel.

Mutualisme

Beide soorten hebben voordeel van de symbiose (samenlevingsvorm)

+      + 

Korstmos: Schimmel + algen

Kunnen niet zonder elkaar leven

Relaties tussen soorten

Mutualisme: 

Relatie waarbij beide soorten voordeel hebben (win win)

Parasitisme

Parasiet -  Gastheer

Teek

Zombieschimmel

Twee wolven vechten, dit is...

1. samenwerking
2. concurrentie
3. paarvorming
4. rangorde

Nadat twee wolven hebben gevochten is duidelijk wie er de baas is van de roedel. Er is nu sprake van...

1. samenwerking
2. concurrentie
3. paarvorming
4. rangorde

VRAGEN?

Oefentoets

• alles van tafel 
• alleen pen gebruiken
• naam, klas en datum (6 juni) opschrijven
• maak het serieus 
• als je klaar bent, toets op de hoek van je tafel
• klaar? > maak je huiswerk > opdracht 1 t/m 9 van 6.3 maken en lezen 6.4.

Aantekeningen

populatiegrootte = aantal organismen in een populatie

biologisch evenwicht = de populatiegrootte in een ecosysteem schommelt rond een evenwichtswaarde

concurrentie = relatie waarbij wordt gestreden om bv. voedsel, een partner of een veilige plek

rangorde = één dier is de baas, de rest van de dieren weten hun plek

territorium = gebied dat wordt verdedigd tegen soortgenoten

symbiose = langdurige relatie tussen individuen van verschillende soorten

parasitisme =symbiose waarbij een individu een voordeel heeft en het andere individu een nadeel heeft

parasiet = individu dat een voordeel heeft bij parasitisme

gastheer = individu dat een nadeel heeft bij parasitisme

Huiswerk

Je leest de theorie van paragraaf 6.1, 6.2 en 6.3 

Hierna maak je zelfstandig opdracht 1 t/m 9 van 6.3

Huiswerk:

opdracht 1 t/m 9 van 6.3 maken