BVJ TH 10 DNA Basisstof 7 Biotechnologie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Bassistof 7 Biotechnologie

Leerdoelen

1. Je kunt verschillende technieken en toepassingen van biotechnologie beschrijven.  

Wat is het verschil tussen genregulatie en genexpressie?

Regulatorgenen

RNAi

Repressor

Activator

Promotor

Operon

Transcriptiefactoren

DNA-methylering

Structuurgenen

Operator

Enhancer

Genregulatie in Prokaryoten

Genregulatie in Eukaryoten

Zowel bij mutaties als bij genregulatie vindt er een verandering plaats in de nucleotidenvolgorde van het DNA.

1. Waar
2. Niet waar

Kan je een gen van een mens geven aan een bacterie?

1. Waar
2. Niet waar

Deze les

• Wat is Biotechnologie?
• Traditioneel
• Modern 

       - Genetische modificatie 
       - Recombinant-DNA-Techniek 

Biotechnologie;
waar denk je aan?

Biotechnologie

• Alle technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens
• Medicijnen, vaccins, voedsel of nieuwe grondstoffen
• Biedt kansen & risico's 

Traditioneel

Modern

Klonen

Synthetische biologie

Gene-editing

GMO/ GGO

Genetische modificatie

• Techniek om eigenschappen van een plant, dier of micro-organisme aan te passen door een stukje DNA van het ene organisme over te brengen naar een ander organisme

• Genetisch Gemodificeerd Organisme 

        - Transgeen (gen van andere soort)

        - Cisgeen (gen van ander organisme binnen de soort)

--> Wet & regelgeving (op Rijksoverheid)

Recombinant-DNA-Techniek

• Vb. van genetische modificatie 
• DNA wijzigen van een organisme door DNA van ander organisme in te brengen 
• Door: restrictie-enzym & DNA-ligase 
• Verschillende manieren mogelijk

       - Plasmiden (bacteriën) 

Afb. 67

Opdracht: Biotechnologie

• Werk samen met je groepje en kies een techniek (3-4 pers.)

        - Genetisch gemodificeerde gewassen: Voedsel veilig? 

        - Antisense-DNA: Het uitschakelen van genen en ziektes

        - Knock-out-genen (muizen): onderzoek naar de functie van genen

        - CRISPR-Cas9: het potentieel van Gene-editing

        - Stamceltechnologie: gebruik van stamcellen in regeneratieve geneeskunde

        - Bio-afbreekbare plastic uit micro-organismen: Duurzame synthetische biologie

        - Kweekvlees (cellulaire landbouw): Het kweken van vlees uit cellen

• Zoek op wat de techniek inhoudt en waarvoor je het kan gebruiken. Zijn er ethische kwesties of regels die komen kijken bij het gebruiken van deze techniek? Presenteer je bevindingen!

Bronnen

• Biotechnologie.nl
• Rijksoverheid & RIVM
• Instanties voor dierenwelzijn
• WUR Biotechnologisch onderzoek
• Wikipedia 
• Lesboek