4.1 Leven op het platteland (boek 1b)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Leven op het platteland

4.1

Voorkennis testen

Waarover gaat paragraaf 1?

1. het leenstelsel
2. het hofstelsel
3. ridders en monniken
4. de splitsing van het Romeinse Rijk

Wat zijn horige boeren?

1. onvrije boeren
2. machtige boeren
3. vrije boeren
4. slaven

Wat is autarkie?

1. een chaotische bestuursperiode
2. een bestuur met een tiran of dictator
3. alles zelf maken: kleding, gereedschappen, etc.
4. zelfvoorzienend leven

Wat is een domein volgens paragraaf 1?

1. een ander woord voor 'eigendom'
2. een groot gebied in bezit van heer
3. een gebied waar de adel kon jagen
4. een land

Wat is GEEN gevolg van de val van het Romeinse Rijk?

1. plunderingen Romeinse steden
2. mensen gaan op het platteland leven
3. de handel over lange afstanden nam toe
4. er kwamen kleine koninkrijken

Kijk

goed

Deze afbeelding past bij de val van het Romeinse Rijk en het begin van de middeleeuwen, omdat....

Gevolgen val Romeinse Rijk

- Geen centraal bestuur 

- Geen onderhoud wegen 

- Geen bescherming Romeins leger

> steden geplunderd (volksverhuizingen)

> platteland onveilig (oorlogen en rovers)

> handel verdwijnt

>>> stedelingen naar platteland (onveilig & geen werk)

Voordelen platteland

- Middel van bestaan 

> autarkie/ zelfvoorzienend leven

> enige manier om te overleven

> stukje grond en boerderij op domein

- veiligheid

> bescherming machtige heer: rijke boer of ridder

> kasteel of versterkte boerderij op domein

Uit welke delen bestond een domein?

Domein > 3 delen

1. vroonhof > huis en land vd heer

2. hoeveland > boerderijen en akkers

3. woeste gronden > bossen, meren, etc.

vraag 3: hoe zijn domeinen ontstaan?
1 reden hoort er NIET bij.

1. Zonen van machtige boeren erfden het land
2. Als beloning van de vorst voor ridders
3. Het volk had een machtige landheer nodig
4. Vorsten hadden ridders als bestuurders nodig

Hofstelsel

economisch systeem > ruil tussen heer en boer

• heer geeft boer:

- grond (boerderij) en bescherming

• boer geeft heer:

- deel oogst

- klussen of dient in leger heer

Waarom heet dit het hofstelsel?

1. het hof is een stuk bebouwd land of tuin
2. het systeem was hoffelijk naar de boeren
3. het was een koninklijk systeem

De boeren werkten op het land. Welke werkzaamheden waren in elke maand?

april

juni

september

december

vee slachten

eerste gras maaien

schapen scheren

zaaien

Hoeveel verschillen kun je bedenken tussen landbouw in de middeleeuwen en nu? (gebruik ook vraag 7)

Vrije boeren en horigen

vergelijken

Noem een overeenkomst en een verschil tussen een vrije boer en een horige boer op een domein.

Vrije boeren

- grond en boerderij

- eigen beslissingen nemen

- pacht (deel oogst) betalen aan de heer

- dienen in het leger van de heer 

- eigen wapenuitrusting kopen

Horigen

- grond en boerderij - niet zonder toestemming verlaten

- pacht (deel oogst) betalen aan de heer

- herendiensten doen (klussen op land van de heer)

- bescherming van de heer

Zou je liever een vrije boer of een horige zijn geweest als je deze vergelijking ziet?

vrije boer

horige

vraag 10

8 Welke uitvinding hoort bij welke landbouwverbetering?

sneller werken 

voorkomen gronduitputting

meer vruchtbare grond omhoog halen

Drieslagstelsel

IJzeren (keer)ploeg

trekpaard

Wat heb je geleerd over
de economie in de
vroege middeleeuwen?