C1c Kringlopen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• map en HW op tafel 

Programma vandaag

1. Retrieval grid doorkijken en terugblik
2. (Aan)tekeningen kringlopen

Leerlingen verwachtingen laten invullen, zelf verwachtingen uitspreken. 

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
voorkennis + nulmeting C1	C1	C2 + C3	examen-training	voorkennis + nulmeting E1	E2	examen-training

Weekplenda

Retrieval grid 

C1 Natuurlijke systeem aarde
C2 Landschap
C3 Middellandse Zeegebied

Welke begrippen van exogene processen kan je nog opnoemen?

Hoofd

Grote vragen domein C

☆Hoe ziet de binnenkant van de aarde eruit?

☆He zijn de landschappen op aarde gevormd en hoe veranderen ze? 

☆Hoe gaan mensen om met natuurrampen?

☆Wat kan de mens doen om de fysieke aarde leefbaar te houden?

C1: Kringlopen

Beschrijving van de openingsfoto

Mechanische verwering in Yosemite National Park, V.S.

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

1. uitleggen hoe endogene en exogene processen zorgen voor het creëren en afbreken van gesteente.
   
   
2. de hydrologische en gesteentekringloop uitleggen en hoe deze kringlopen sedimentatie beïnvloeden.
   
   
3. de verschillende soorten gesteenten en het ontstaan ervan beschrijven, ik kan ze herkennen op een afbeelding. 
   

Kringlopen die van belang zijn voor veranderingen van het aardoppervlak

• Interactie tussen endogene en exogene krachten
  
  Systeem aarde 
  

Kringlopen

Hydrologische kringloop

Gesteenten in bergen worden onder invloed van  hydrologische kringloop afgebroken.
Deze kringloop belangrijk bij exogene processen, zoals sedimentatie. 

Bij de hydrologische kringloop
1. verdampt water uit zee en oceanen onder invloed van zon. 
2. waterdamp stijgt op met de lucht en vormt wolken
3. uit deze wolken komt neerslag en zo water weer terug in de rivieren, zeeën en oceanen. 

gesteente kringloop

De gesteentekringloop zorgt ervoor dat materiaal van de aardkorst steeds opnieuw wordt afgebroken en weer meespeelt in de vorming van nieuw gesteente. Dit verloopt zeer traag.

Drie soorten gesteente: sedimentgesteente, stollingsgesteente en metamorf gesteente. 

Jong gebergte

Oud gebergte

Welke kringloop heeft hier een rol gespeeld en hoe?

Theorie tekening 4

hydrologische kringloop

verdamping
neerslag

infiltratie

transpiratie 

grondwater 

Theorie tekening 5

Gesteentekringloop
 

sediment gesteente

metamorf gesteente

stollingsgesteente  

ontsluiting = oorsprong dieperliggende gesteente dat plaatselijk zichtbaar wordt door opheffing of erosie

Gesteente Kringloop

Uiterlijke kenmerken

Sedimentgesteente:

• Gelaagd
• Vaak met fossielen
• Oorspronkelijke sedimentdeeltjes kunnen zichtbaar zijn

Voorbeeld: 

Kalksteen  zandsteen

Uiterlijke kenmerken

Stollingsgesteente:

• Geen gelaagdheid
• Geen fossielen
• Mineralen zijn zichtbaar als aparte kristallen

Voorbeeld: 

Basalt
Graniet

Uiterlijke kenmerken

Metamorf gesteente:

• Helemaal gekristalliseerd
• Geen holtes of barsten
• Geen fossielen

Voorbeeld: 

Leisteen
Marmer

Klei

Schalie

Schist

Leisteen

Sedimentgesteente

Stollingsgesteente

Metamorf gesteente

Kalksteen

Zandsteen

Marmer

Leisteen

Graniet

Basalt

Lesdoelen check a.h.v. examenvraag

Aan het einde van de les kan je:

1. uitleggen hoe endogene en exogene processen zorgen voor het creëren en afbreken van gesteente.
   
   
2. de hydrologische en gesteentekringloop uitleggen en hoe deze kringlopen sedimentatie beïnvloeden.
   
   
3. de verschillende soorten gesteenten en het ontstaan ervan beschrijven, ik kan ze herkennen op een afbeelding. 
   

1. Schrijf jouw eigen antwoord op. Let op de formulering
   
   
2. Overleg met je buur, missen jullie iets?
   Hoe kunnen we het antwoord het beste formuleren?  

Retrieval grid 

C1 Natuurlijke systeem aarde
C2 Landschap
C3 Middellandse Zeegebied

Hoeveel minuten duurt een SE / CE?

1. 120 minuten
2. 150 minuten
3. 180 minuten
4. 200 minuten