Spreekwoordelijk letterlijk/figuurlijk

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Letterlijk of figuurlijk?

Nederlands 

Wat is figuurlijk taalgebruik?

Figuurlijk taalgebruik

In onze taal komen heel veel uitdrukkingen en gezegden voor die je soms in de war kunnen maken. Er wordt dan iets anders gezegd dan dat er bedoeld wordt.

Een voorbeeld van zo'n uitdrukking is bijvoorbeeld:

 "De poppen aan het dansen hebben".

De poppen aan het dansen hebben

1. Een feestje vieren
2. De ruzie of problemen kunnen beginnen
3. Veel fantasie hebben
4. Iets doen wat niet kan

Figuurlijk taalgebruik

- Iemand gebruikt figuurlijk taalgebruik als hij wil overdrijven of als hij iets mooier wil maken.

Bijvoorbeeld: 'Ik heb het zó warm, ik smelt!' 

Misverstanden

• Figuurlijk taalgebruik kan helemaal verkeerd begrepen worden. 

Ze nemen figuurlijk taalgebruik letterlijk. Hierdoor krijgt de tekst een heel andere betekenis.

• Als je iets wilt weten, moet je aan de bel trekken.
  

Met 'aan de bel trekken' wordt bedoeld 'ergens aandacht voor vragen' en niet letterlijk aan een echte bel trekken.

Bedenk zelf nog een voorbeeld van figuurlijk taalgebruik dat verkeerd begrepen zouden kunnen worden.

Hoe zou je de betekenis van een gezegde of spreekwoord kunnen vinden?

Letterlijk of figuurlijk?

Letterlijk taalgebruik

Letterlijk taalgebruik → Je bedoelt een uitspraak precies zoals je het zegt.

Gezegden of spreekwoord?

• Een gezegde of zegswijze is ook een voorbeeld van figuurlijk taalgebruik. Een gezegde is meestal een deel van een zin. Een spreekwoord bestaat uit een hele zin.

• In de Nederlandse taal bestaan heel erg veel uitdrukkingen waarmee iets anders bedoeld wordt, dan dat er gezegd wordt.

Opdracht

In het filmpje zie je dat de jongen en het meisje 10 uitdrukkingen letterlijk uitbeelden. Er staan een paar taalfoutjes in de tekst van het filmpje (maar dat is een andere les 😉).

Indien nodig kijken we het filmpje 2 keer!

Opdracht 1 

1.  Schrijf het nummer van de uitdrukkingen op

2. Schrijf op of je de uitdrukking al kent

3. Schrijf de figuurlijke betekenis op

(zie filmpje)

Als iemand moeilijk haalbare doelen stelt, dan

1. Legt hij de lat te hoog
2. Doet hij iets op stel en sprong

Wat bedoelt de zanger met 'dit is andere koek'?

1. Dit is iets héél anders dan dat je gewend bent
2. Dat heeft iemand verzonnen

Bij die jongen valt het ......................... meestal iets later.

1. Dubbeltje
2. Kwartje

Opdracht 2

Verzin zelf 5 gezegdes of spreekwoorden op je opdrachtformulier

Tijd over? maak de opdrachten in NuNederlands

Een gezegde of zegswijze is ook een voorbeeld van figuurlijk taalgebruik. Een gezegde is meestal een deel van een zin.

In de Nederlandse taal bestaan heel erg veel uitdrukkingen waarmee iets anders bedoeld wordt, dan dat er gezegd wordt.