Grammatica zinsdelen en. persoonsvorm grammatica P1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Voordat we gaan beginnen...

10 minuten lezen uit je leesboek

In stilte!

Wat gaan we vandaag doen?

• Lezen uit je leesboek
  
  
•  Uitleg 'persoonsvorm en zinsdelen'
  
• Opdrachten maken

Wat weet je al over de persoonsvorm?

Wat weet je al over zinsdelen?

Alleen en in stilte

Vingers

Theorie

Persoonsvorm en zinsdelen

Persoonsvorm

Een persoonsvorm is een werkwoord en geeft het getal en de tijd aan.

Hoe kan je deze vinden?

• Zin in andere tijd. 
• Getal (meervoud/enkelvoud)

Persoonsvorm

• Andere tijd
• Getal (meervoud/enkelvoud)

1. Josefien wil zaterdag graag winkelen.
   
2. Haar klasgenoten wilden liever uitslapen.
   
3. Ik ga liever naar de film.
   

Zinsdelen

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.
• Zinsdelen hebben een betekenis (een functie) binnen een zin.

Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter heeft aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Wijs iemand aan

Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 2: zoek de rest van de werkwoorden

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 2: zoek de rest van het werkwoordelijk gezegde.

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 3: welke woorden kunnen voor de persoonsvorm staan? Verander de volgorde van de zin.

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven

Na deze slide zijn twee routes mogelijk:

1. naar het online schoolbord (link in volgende dia), en hier meeschrijven met de antwoorden van de leerlingen.

2. De leerlingen laten vertellen en met de dia's 14-16 nog eens kort uitleggen en illustreren hoe het werkt.

Zoek de zinsdelen

De dokter | heeft| aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven

Aan de patiënt | heeft | de dokter een pijnlijke prik | gegeven

Een pijnlijke prik | heeft | de dokter aan de patiënt | gegeven

Zoek de zinsdelen

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven

Zoek de zinsdelen

• Stap 1: zoek de persoonsvorm.
• 
  
• Stap 2: zoek de rest van het werkwoordelijk gezegde. Het volledige wwg is één zinsdeel
  
• 
  
• Stap 3: verander de volgorde binnen de zin. Alles dat voor de persoonsvorm staat of kan staan, is een zinsdeel.
  

Aan de slag!

Wat? Opdrachten  2 en 3

Waar? Bladzijde 205

Hoe? Zelfstandig en stil

Klaar? Lees verder uit je leesboek

Bespreken opdracht 2

1) Tot hun spijt verliezen de jongens de laatste wedstrijd van de competitie. (verloren)

2) Stella wilde met haar zus een citroentaart bakken voor hun oma. (wil)

3) Nam Dave de krantenwijk over van Mees, zijn vroegere buurjongen? (neemt)

Bespreken opdracht 3

1) Een puzzel van duizend stukjes leggen jullie echt niet in een paar uur! (leg)

2) Deze tuinen met veel groen en weinig stenen zijn duurzaam. (is)

3) Op zaterdag wordt vaak leuke uitjes gepland. (worden)

Huiswerk

Volgende week dinsdag

Opdrachten 4,5,6, bladzijde 205

online de lesson-up afmaken. 

Laatste les van deze week

So spelling paragraaf 1 tot en met 4

Weet je het nog?

Persoonsvorm en zinsdelen

Weet je het nog?

Welke drie manieren zijn er om een persoonsvorm te vinden?

Wat zijn zinsdelen?

Hoe kan je een zinsdeel vinden?

Weet je het nog?

Neem de zin over in je schrift, onderstreep de persoonsvorm en zet streepjes tussen de zinsdelen.

Alle brugklassen van het Maerlant gaan volgende week op reis naar Zeeland.

2 minuten - alleen

Opdracht 2

1. Vakantie blijkt voor veel mensen een bron van inspiratie.

2. Op het eerste schoolfeest gaf Sophie Daan vorige week een kus.

3. De snelste wielrenner werd beloond met een bijzondere trofee.

4. Binnen twee weken moesten de vandalen de boete betalen.

5. Jaarlijks doet Georgios mee aan het schaaktoernooi voor scholieren.

6. De lerares sprak de klas vermanend toe.

Aan de slag!

Wat? Opdrachten 3 + 4

Waar? Bladzijde 29

Hoe? Alleen en in stilte

Wanneer? Donderdag 30 september

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs

Klaar? Lees verder uit je leesboek of ga aan de slag met ander huiswerk.

Even oefenen

Uit welke zinsdelen bestaan deze zinnen?

Schrijf de zin over, zet zinsdeelstrepen en benoem daarna alle zinsdelen.

Geef antwoord in de app.

De baby slaapt zacht

In de middag probeerde hij te leren

De harige spin weefde het mooiste web

Op het terras valt de plant opeens om

Moeilijk, want een splitsbaar werkwoord en een dubbelzinnige zin.