combiles blok 3 taalverzorging tijdens corona

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Koppelteken

Sommige samenstelling schrijf je met een liggend streepje: het kopelteken (-)

Het koppelteken zorgt ervoor dat een samenstelling beter leesbaar is. 

Klinkerbotsing

Gebruik een koppelteken als de klinkers botsen. (Wanneer klinkers samen ook een andere klank kunnen vormen.)

Spel op de juiste manier:
autoonderdelen

diplomauitreiking

zeeeend

Een koppelteken gebruik je bij combinaties van titels en beroepen. 

secretarisgeneraal
directeuroprichter
chefkok

Het koppelteken gebruik je bij aardrijkskundige namen en samenstellingen die daarvan zijn afgeleid. 

Burghhaamstede
Noordholland
Latijnsamerika

Een koppelteken gebruik je na afkortingen, letters en speciale tekens. 

PvdAleden
Lvormig
&teken

Een koppelteken gebruik je na de voorvoegsels:

adjunct, aspirant, assistent,  bijna, collega, ex,  interim, kandidaat, leerling, meester, niet , non, oud, sint, substituut

adjunctdirecteur
nonverbaal
assistenttrainer

Een koppelteken gebruik je bij samenstellingen met hoofdletters.

onAmerikaans
proFrans

Cijfers en getallen

Getallen in letters schrijf je aan elkaar. Alleen na duizend, voor en na miljoen en voor en na miljard komt een spatie.

twaalfmiljoen
honderdvijfigduizendtien
negenmiljard

Bij klinkerbotsing in getallen schrijf je een trema en geen koppelteken. 

achthonderddrieenvijftig.

Na een getal in cijfers schrijf je een koppelteken, behalve als het woord erachter een samenstelling is. 

22jarige
36urige werkweek
4 meiherdenking

extra oefenen?

Dat kan met opdracht 1/2/4/7/9 van hoofdstuk 42

Hoofdletters H 43

Je gebruikt hoofdletters aan het begin van een zin. 

Als de zin met een apostrof begint, dan krijgt de eerste letter van het tweede woord de hoofdletter. 

snachts
sochtends
(beide woorden staan aan het begin van een zin.

Eigennamen krijgen een hoofdletter, dus namen van personen, instituten, merken, historische gebeurtenissen en feestdagen. 

jansen
calvé
bevrijdingsdag

Tussenvoegsel bij namen schrijf je met een kleine letter, tenzij de voornaam of letter niet genoemd is. 

hans van der laan
meneer van der laan

Aardrijkskundig namen en afleidingen krijgen een hoofdletter.

rotterdam
westfriesland
nederlands

Je gebruikt geen hoofdletters voor namen van:

maanden

dagen

windstreken

historische tijdperken

woorden afgeleid van feestdagen

Januari
Donderdag
Kerstvakantie
Zuidoosten

Culturele, politieke en religieuze stromingen krijgen een kleine letter, maar een hoofdletter als het gaat om de bewoners van een bepaald gebied of om een instituut in een stroming.

protestantisme
protestantse kerk
socialisme

Verder oefenen?

Als je nog meer wilt oefenen, dan kun je de volgende opdrachten van Hoofdstuk 43 maken:

1/2/3/6/78

Hoofdstuk 44: leestekens

De regels uit het boek:

Een punt zet je aan het einde van een zin of na een afkorting.

Een vraagteken komt aan het einde van een vraagzien, een uitroepteken na een uitroep of bevel. 

komma

Je schrijft een komma:

• als je een oauze hoort
• bij een opsomming
• tussen bijvoeglijke naamwoorden
• tussen tewee persoonsvormen
• voor-en nadat je iemand aanspreekt.

dubbele punt

Een dubbele punt geeft aan: nu komt een opsomming, een citaat of nadere uitleg. 

Je schrijft het volgende woord alleen met hoofdletter als een citaat volgt of als een opsomming in volledige zinnen volgt. 

puntkomma

Een puntkomma staat tussen zinnen die sterek met elkaar vebonden zijn, maar die ook op zichzelf kunnen staan. In plaats van een ; had er ook "en" of een . kunnen staan. 

Bijvoorbeeld: De meeste katten houden niet van regen; de meeste mensen trouwens ook niet. 

Aanhalingstekens

Aanhalingstekens zet je om citaten en om woorden die je letterlijk wilt benoemen of die een speciale betekenis hebben. 

Schrijf je middeleeuwen met een hoofdletter of een kleine letter?
Om welk woord zou je aanhalingstekens zetten?

Plaats de aanhalingstekens:
Weet je, zei de docent, dat spelling soms best ingewikkeld is?

apostrof

Je schrijft een apostrof:

• Als je een of meer letters uit een woord weglaat.
• Als een meervouds- of bezitsvorm anders uitspraaakverwarring geeft. 
• Na de bezitsvorm van namen die eindigen op een s-klank. 
• Bij verkleinwoorden die eindigen op -y

Voeg de apostrof toe:
mn favoriet
opas en omas
Rens vader
babytje

weglaatstreepje

Je gebruikt een liggend streepje als afbreekstreepje (aan het einde van een zin) als koppelteken of als weglaatstreepje. 

Gebruik het weglaatstreepje op de juiste manier:
hoofdpijn en nekpijn
muziekfilms en muziekvideo's

Verder oefenen?

Je kunt verder oefenen metde opdrachten uit je boek:

Zie hoofdstuk 44:

1/2/6/7/9