Politiek herhalingsles TL4

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

Herhaling Politiek

Verzorgingsstaat

"De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar inwoners"

In de kern staat de solidariteitsgedachte

Welvaart

ons inkomen en de mate waarin we onze behoeften kunnen vervullen

Welzijn

in hoeverre we ons geestelijk en lichamelijk goed voelen

Solidariteit

bereidheid binnen een groep of samenleving om risico's met elkaar te delen.

(bijvoorbeeld: als iemand zijn baan kwijt raakt, maar jij hebt een baan, krijgt de werkloze een uitkering waaraan jij en alle andere werkende mensen voor betalen)

Maatschappelijk probleem

1 Veel mensen hebben er mee te maken

2 Er zijn verschillende meningen over

3 Krijgt veel aandacht in de media

3 De overheid kan het oplossen

Trias Politica

• "Scheiding der drie machten":
  1. Wetgevende macht
  2. Uitvoerende macht
  3. Rechtgevende macht
• Om misbruik te voorkomen
  

Scheiding der machten (Trias Politica)

Democratie

Dictatuur

Kenmerken dictatuur

• Eén persoon of één partij heeft de macht
• Er bestaat geen democratie en het land is geen rechtsstaat
• De bevolking heeft geen (politieke) grondrechten
• Er bestaat geen vrije pers
• De (geheime) politie en het leger spelen een grote rol

kiesrecht

Actief: Het recht om te mogen stemmen

Passief: het recht om je verkiesbaar te stellen

De eerste en  tweede kamer maken wetten:

● Stemrecht, dat houdt in dat: Kamerleden over wetsvoorstellen stemmen. (1e en 2e kamer)

● Recht van initiatief. Dat houdt in dat: Tweede Kamerleden zelf wetsvoorstellen mogen indienen. (alleen 2e kamer)

● Recht van amendement. Dat houdt in dat: Tweede Kamerleden wetsvoorstellen mogen veranderen. (alleen 2e kamer)

De eerste en tweede kamer controleren.

De rechten van het parlement (1e en 2e kamer)

● Vragenrecht.; vragen stellen aan ministers

● Recht van interpellatie, dat betekent een minister ter verantwoording roepen.

● Recht van enquête.;  groot onderzoek naar Ministersbeleid

● Budgetrecht.; het recht van de Eerste en Tweede Kamer om de jaarlijkse begrotingen van de ministeries wel of niet goed te keuren.

● Recht van motie. Dit is het recht om: een schriftelijke mening te geven over het beleid van een minister.

LIJSTTREKKERS

Waar staan de partijen?

Ons kabinet (2017)

In Nederland hebben partijen zelf nooit de meerderheid, daarom moeten er compromissen worden gesloten.'

Compromis= Afspraken waarbij alle partijen een toegeven.

Prinsjesdag

Parlement

Taken parlement

• (mede)wetgeving -> Maken samen met het kabinet de wetten.
• Controleren van het kabinet. 

Hoe komt een wet tot stand?

• Er wordt een wetsvoorstel ingediend. (vaak door het kabinet) 
• De tweede kamer gaat er over stemmen.
• Als het door de tweede kamer heen is gegaan met meerderheid van de stemmen, gaat de eerste kamer stemmen.
• De koning tekent als laatste de wet. 

Hoe kun je invloed uitoefenen?

Pressiegroepen: Groepen die bepaalde belangen proberen na te streven en die politieke besluitvorming proberen te beïnvloeden.

Lobbyen: Steun vragen voor jouw standpunten aan politieke bestuurders.

Gemeente

• Het bestuur van de gemeente bestaat uit: 
• Het college van burgemeesters en wethouders (B en W).
• Gemeenteraad
• Dagelijks bestuur = college B&W

Het college van B &W

Maar wat doet de burgemeester eigenlijk?

• leiden van de vergaderingen 
  
• hoofd verantwoordelijke politie en brandweer

Wethouder heeft een bepaald werkterrein

Gemeenteraad

• Verkiezingen elke 4 jaar
• Stemmen over belangrijke besluiten.
• Controleren het college van B en W

Provincie

Het bestuur van de provincie bestaat uit:

• de commissaris van de Koning  (6 jaar en is voorzitter)
  
• de Gedeputeerde Staten.
• de Provinciale Staten.