Bijeenkomst 7: 11 januari

• Verzorgende/Verpleegkunde
• MBO
• Studiejaar 1

Recht & ethiek in de GGZ

Belangrijke begrippen

Moraal: 

• dit is het geheel van normen en waarden van een individu, een groep, een instelling of zelfs binnen een cultuur dat als richtlijn voor het eigen handelen wordt gebruikt. 
• Een moreel dilemma is daarom alleen praktisch op te lossen.

Belangrijke begrippen

• Ethiek: 
• dit is de wetenschappelijke studie van de moraal. Ethiek onderzoekt morele problemen op hun houdbare principes en schrijft voor hoe te handelen in moreel beladen situaties. Ook probeert ethiek te verwoorden wat moraal is om zo een correct antwoord te formuleren op een morele vraag. 
• Een ethisch dilemma is daarom theoretisch te beantwoorden.

Belangrijke begrippen

• Recht
  
• Recht is het systeem van wetten die de regels van een maatschappij bevatten om orde te handhaven. 
• Alle inwoners van een staat dienen zich aan dit juridische systeem te houden, anders riskeren zij een (bij wet vastgestelde) straf.

Voorbeeld om voorgaande verder te verduidelijken

Stel, je loopt in je eentje langs het kanaal op een koude oktobermorgen en ziet iemand midden in het water liggen die om hulp roept, omdat hij niet kan zwemmen. Nu kun je twee dingen doen: (1) in het water springen om diegene te redden of (2) aan de kant blijven staan.

Juridisch gezien ben je verplicht te helpen, tenzij je daardoor zelf in levensgevaar komt. Je bent geen echt goede zwemmer, maar je kunt wel zwemmen, dus de wet voorziet je niet in een eenduidig antwoord.

De vraag wordt nu meer moreel van aard: hoeveel waarde hecht je aan een mensenleven (ook dat van jezelf)? Of is het jouw norm om altijd dapper te zijn en trotseer je daarom het ijskoude water? Ethisch gezien kun je stellen dat dapperheid het midden houdt tussen verstandig en roekeloos zijn.

Soorten ethiek

Er zijn verschillende soorten ethiek binnen verschillende vakgebieden, bijvoorbeeld medische ethiek, rechtsethiek of zorgethiek.

Medische ethiek is nadenken over wat goed medisch handelen is

Rechtsethiek: morele kaders voor juristen

Zorgethiek: het ethische principe dat iedereen recht heeft op zorg en daarom ook (via de maatschappij) een zorgplicht heeft.

Normen zijn concrete gedragsregels of handelingsvoorschriften die aangeven wat wij in bepaalde situaties behoren te doen of na te laten.

1. Juist
2. Onjuist

Waarden zijn richtinggevende of nastrevenswaardige principes van mensen, organisaties of een samenleving.

1. Juist
2. Onjuist

Moreel probleem houdt in dat normen en waarden niet overeenkomen tussen culturen.

1. Juist
2. Onjuist

Als normen en waarden niet met elkaar overeenkomen, tegenstrijdig zijn aan elkaar of conflicteren, is er sprake van een moreel probleem. Dit kan tussen twee of meer mensen gebeuren, maar ook in één persoon plaatsvinden. Morele problemen ontstaan wanneer er verschillende normen en waarden in het spel zijn en het niet direct duidelijk is wat de oplossing is.

Een voorbeeld van een moreel probleem is een depressieve zorgvrager die behandeling weigert omdat hij het leven niet meer ziet zitten.

1. Juist
2. Onjuist

De professionele normen en waarden zijn vastgelegd in de Beroepscode.

1. Juist
2. Onjuist

Volgens de beroepscode is het je verantwoordelijkheid om voor het herstel en de bevordering van de gezondheid van zorgvragers te zorgen. Dit doe je door:

1. te voorkomen dat mensen ziek worden en eventueel lijden te verlichten
2. betrouwbaar en eerlijk in je werk te zijn
3. Beide antwoorden zijn juist
4. Beide antwoorden zijn onjuist

Als verpleegkundige heb je vier professionele waarden of ethische principes. Dat zijn weldoen, niet schaden, respect voor autonomie en rechtvaardigheid.
...... is gericht op het verrichten van een handeling. Bijv. iemand wassen die dat zelf niet meer kan.

1. Weldoen
2. Niet schaden
3. Respect voor autonomie
4. Rechtvaardigheid

Als verpleegkundige heb je vier professionele waarden of ethische principes. Dat zijn weldoen, niet schaden, respect voor autonomie en rechtvaardigheid.
Als vpk of vz geen handelingen uitvoeren die buiten grenzen van jouw deskundigheid vallen is een voorbeeld van ..........

1. weldoen
2. niet schaden
3. respect voor autonomie
4. rechtvaardigheid

Persoonlijke normen en waarden komen voort uit je opvoeding, je verleden of je sociale omgeving.

1. Juist
2. Onjuist

We gaan puzzelen!

https://puzzel.org/nl/acrostic/play?p=-NLS-kxzkW-kqttyUCwv