Mavo 2 - Ecologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

H6.1 Organismen en hun omgeving

Organismen en hun omgeving

• Waar gaat deze basisstof over?
• Milieu
• De niveaus van de ecologie
• Voedselketen
• Biomassa
• Accumulatie

Leerdoelen

1 Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren.

2 Je kunt de niveaus van de ecologie beschrijven.

3 Je kunt een voedselketen en een voedselweb maken.

Het milieu (de leefomgeving) heeft invloed op organismen. Maar organismen beïnvloeden ook hun milieu. Planten geven bijvoorbeeld zuurstof af aan het milieu en regenwormen maken gangen waardoor de bodem luchtiger wordt. Het deel van de biologie dat de relaties (betrekkingen) tussen organismen en hun milieu onderzoekt, heet ecologie.

Invloeden van de levende natuur noem je biotische factoren. Deze invloeden zijn afkomstig van andere organismen. Invloeden die afkomstig zijn van de levenloze natuur noem je abiotische factoren. In afbeelding 1 zie je biotische en abiotische factoren die van invloed zijn op een roodborstje.

Water is een voorbeeld van een

1. biotische factor
2. abiotische factor

Takjes om een nestje te bouwen zijn een

1. biotische factor
2. abiotische factor

Wat is milieu?

1. studie van relaties tussen organismen en hun milieu
2. invloeden van de levende natuur
3. invloeden van de levenloze natuur
4. leefomgeving van een organisme

Wat is ecologie?

1. studie van relaties tussen organismen en hun milieu
2. invloeden van de levende natuur
3. invloeden van de levenloze natuur
4. leefomgeving van een organisme

Wat zijn biotische factoren?

1. studie van relaties tussen organismen en hun milieu
2. invloeden van de levende natuur
3. invloeden van de levenloze natuur
4. leefomgeving van een organisme

Wat zijn abiotische factoren?

1. studie van relaties tussen organismen en hun milieu
2. invloeden van de levende natuur
3. invloeden van de levenloze natuur
4. leefomgeving van een organisme

Biologen bestuderen het leven op verschillende niveaus, zoals een cel, een orgaan en een organisme. Ook in de relaties die ecologen onderzoeken, zijn er verschillende niveaus (zie afbeelding 2).

Je kunt de relaties tussen één individu (een organisme) en het milieu onderzoeken, bijvoorbeeld de invloed van de temperatuur op de groei van één olifant.

Een populatie is een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied, die zich onderling voortplanten. Een voorbeeld van een relatie tussen een populatie en het milieu is de invloed van de hoeveelheid regen op een populatie olifanten.

In een gebied leven populaties van verschillende soorten. Deze populaties vormen samen een levensgemeenschap. De levensgemeenschap in een bos kan bestaan uit populaties van eiken, beuken, adelaarsvarens, regenwormen, spitsmuizen, koolmezen, vossen en nog veel meer soorten. Alle populaties in een bos beïnvloeden elkaar. Ook de abiotische factoren, zoals temperatuur, water en soort bodem, hebben veel invloed in een bos. Alle abiotische factoren in een bepaald gebied samen noem je de biotoop.

In een bos vormen de levensgemeenschap en de biotoop samen een eenheid: het ecosysteem. Een ecosysteem is een gebied waarbinnen de biotische en de abiotische factoren een eenheid vormen. Voorbeelden van ecosystemen zijn een duingebied, een bos, een sloot en een weiland.

Alle ecosystemen samen vormen de biosfeer. De biosfeer is het deel in, op en rond de aarde waar leven mogelijk is.

Sleep het juiste organisatieniveau naar de plaatsen in de afbeelding

Biosfeer

Ecosysteem

Levensgemeenschap

Populatie

Individu

Bedenk zelf een voedselketen van minstens 3 schakels

Voedselketen

Voedselweb

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa

Alleseter

Planteneter

Vleeseter

Huiswerk 

Lezen basisstof 1 

Maken basisstof 1 , opdracht 1 t/m 10