Ontwikkeling en economie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?
SO bespreken

Centrum periferie model

Aan het werk 

Lesdoelen

Je weet waarom de verdeling van de welvaart niet eerlijk is op de wereld. 

Je begrijpt hoe het centrum-periferie model werkt. 

Je weet wat de vicieuze armoedecirkel is. 

Verdeling van welvaart

Indelen in 3 hoofdgroepen:

- Centrum (rijke vooral westerse landen).

- Semiperiferie (laatste 20 jaar veel groei doorgemaakt).

- Periferie (Armste landen)

Samen: economisch wereldsysteem

Centrum - periferiemodel

Waarom is de welvaart slecht verdeeld?

- Interne oorzaken

- Externe oorzaken

Interne oorzaken

- Natuurlijke oorzaken:

Droog gebied, bergachtig, onvruchtbaar, landlocked.

Menselijke oorzaken:
Slecht bestuur, corruptie, oorlog.

Armoede

Externe oorzaken

De reden zoekt men nu bij de relatie die het desbetreffende land heeft met het centrum.

Deze relatie kunnen we dan uitbeelden aan de hand van het centrum periferie model.

Externe oorzaken

Rijke landen zijn dominant terwijl de arme landen afhankelijk zijn.

Hierdoor ontstaat er een ontwissseling tussen het centrum en de periferie van:
- Goederen: grondstoffen (uit periferie) en
kapitaalgoederen (uit centrum).

- Arbeid: Ongescheelde arbeidsmigranten of hoogopgeleide technici.

- Kapitaal: Investeringen vanuit het centrum in de periferie.
Aflossing van schulden uit de periferie.

Relatie

Vanaf de koloniale tijd bepalen de centrumlanden de manier waarop alles gebeurd.

Met andere woorden:
Het centrum bepaalt wanneer en hoe de periferie ontwikkeld.

Welke interne oorzaken?

Welke externe oorzaken?

China

China heeft zelf weinig grondstoffen. China moet dit dus ergens anders halen. (centrum)

Afrika

Veel grondstoffen en krijgt dus investeringen vanuit China voor deze grondstoffen. (periferie)

China

China levert kapitaalgoederen aan Afrika voor grondstoffen. 

Afrika

Afrika krijgt, door een goede relatie met China, goed opgeleid personeel voor het aanleggen van de infrastructuur en nieuwe machines e.d.

Centrum-periferie model

In de casus van China en Afrika is er een duidelijk uitwisseling van goederen, kapitaal en kennis. 

Hier zie je dus het centrum periferie model in werking. 

Schaalniveau's

wereldschaal of meer inzoomen? 

Centrum periferie model kan je dus ook op een kleiner gebied leggen dan de wereld.

Huiswerk

Ga nu aan het werk met de hoofdvragen (bladzijde 11) van paragraaf 2 en 3. 

Klaar? 
Kijk ze na! 

Wat gaan we doen?

Dimensies

Examenopgaven

Uitleg

Doelen:

Je weet wat de internationale arbeidsverdeling. 

Je begrijpt hoe je aan het exportpakket de positie in de wereldeconomie kan aflezen. 

Verschillende dimensies

1.  Economische dimensie

2. Sociaal - cultureel dimensie

3. Politieke dimensie

4. Fysisch-geografische dimensie

Aan het werk

Maak de examenopgaven individueel.

Centrum-periferie model

In de casus van China en Afrika is er een duidelijk uitwisseling van goederen, kapitaal en kennis. 

Hier zie je dus het centrum periferie model in werking. 

Internationale arbeidsverdeling

De specialisatie van werkgelegenheid op de wereldmarkt. 

Exportpakket

De arbeidsverdeling kan je uit het exportpakket en de beroepsbevolking herleiden. 

Veel hoogwaardige goederen? 

--> centrumland. 

Noorden

Produceren hoogwaardige goederen en voeren zakelijke diensten uit. 

Zuiden

Opgedeeld in 3 groepen: 
- Opkomende landen
- Middengroep
- Achterblijvers.

Opkomend

Dit zijn landen die bij de rijkere semiperiferie behoren. 

De economie groeit in deze landen. 

Middengroep

Dit is de armere groep van de semiperiferie. Zij hebben na 2010 het BBP snel zien stijgen. 

Achterblijvers

De armste landen. Het exportpakket bestaat vooral uit grondstoffen. 

Huiswerk

Lees paragraaf 4.
Maak opdrachten 1 t/m 4 van paragraaf 4.