Les laaggeletterdheid

• Specifieke doelgroepen
• MBO
• Studiejaar 3

Laaggeletterdheid

Waar denk jij aan bij laaggeletterdheid?

Laaggeletterden

- kunnen wel een beetje lezen/schrijven

- niet digibeet

- geen analfabetisme

- vaak weinig opleiding, laag SES

Waar lopen laaggeletterden tegenaan in de zorg, denk je?

Wat zijn gezondheidsvaardigheden ook al weer?

Gezondheidsvaardigheden

Wie moeite heeft met lezen en schrijven kan ook moeilijk info opzoeken en begrijpen, info overzien of instructies opvolgen.

Ook moeite met klachten onder woorden brengen, gebeurtenissen in juiste volgorde zetten, duidelijke hulpvraag stellen, adviezen opvolgen, eigen regie.

Wat houdt eigen regie (oftewel zelfmanagement) ook al weer in?

Eigen regie

Knelpunten eigen regie door beperkte gezondheidsvaardigheden:

• hulpvraag onder woorden brengen
• begrijpen van informatie
• willen, kunnen: mogelijkheden zijn vaak onduidelijk
• adviezen worden minder vaak opgevolgd
• blijven doen: adviezen blijven opvolgen of nieuwe oplossingen bedenken is moeilijk

Gezondheidsproblemen

• hart- en vaatziekten
• astma en COPD
• artrose en andere vormen van reuma
• diabetes
• migraine
• rugaandoeningen

Herkennen

• vaak veel te vroeg, te laat of op verkeerde dag komen
• moeite gebeurtenissen in juiste volgorde vertellen
• vragen, informatie of instructie niet begrijpen
• niet weten waarvoor een geneesmiddel is voorgeschreven
• snel boos worden bij stellen van vragen of niet begrepen worden
• vermijden iets te lezen of op te schrijven (bril vergeten bijv.)
• moeite formulier invullen
• folder op de kop houden
• te laat/vroeg herhaalmedicatie
• moeite NL spreken

Omgang 1

Maak contact

Stel samen de 'agenda' op: wat moet er besproken worden

Spreek duidelijk en niet te snel (maar ook niet te langzaam of kinderlijk)

Gebruik woorden die de patiënt ook gebruikt.

Gebruik de tell-show-feel-do methode

Maak gebruik van eventuele hulpmiddelen, zoals https://www.pharos.nl/begrijpjelichaam/

Beperk de informatie tot maximaal 5 belangrijke punten.

Omgang 2

Belangrijke vragen zijn: wat is er aan de hand, wat moet de patiënt zelf doen, waarom is dat belangrijk, wanneer moet hij terugkomen?

Gebruik de gebiedende wijs: dit is duidelijk en niet betuttelend

Actief luisteren, vat samen

Gebruik eventueel de teach-back methode (patiënt vertelt zelf)

Welke vragen hebt u nog?

Rond positief af: liefst op hele uren, dat is duidelijk