2.3 De stad verandert h/v

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2.3 De stad verandert

Leerdoelen:

--> Je weet hoe een westerse en een niet-westerse stad is opgebouwd.

--> Je begrijpt dat verstedelijking steeds vaker plaatsvindt in de randzone van de stad.

--> Je kunt met een kaart of model de opbouw van een Amerikaanse stad beschrijven.

Planning:

--> Uitleg paragraaf 2.3

--> Aan de slag

De stad is nooit af

Urbanisatie

Urbanisatie =

Mensen trekken van het platteland naar de stad 

Urbanisatiegraad =

Het percentage mensen dat in een stad woont neemt toe

Urbanisatietempo =

De snelheid waarmee de urbanisatiegraad toeneemt

De grens tussen platteland en stad vervaagt

Grens tussen stad en platteland 'minder scherp' dan vroeger

Vanaf 1960 gingen mensen in opgezette voorsteden wonen

Suburbanisatie

randstad is nieuw

Nieuwe steden langs kruispunten van wegen

randstad

= Op een knooppunt van wegen gelegen nieuwe stad aan de rand van een grote stad. De randstad bestaat uit woonwijken, kantoorcentra, winkels en voorzieningen voor recreatie.

Let op! Niet hetzelfde als 'de Randstad'

De randstad

Ook in veel arme landen groeit de bevolking vaak sneller in de randzone dan in de megastad. 

Waarom zouden migranten zich hier vestigen?

• Je woont er goedkoper, je hebt meer ruimte, je kunt er nog voedsel verbouwen en.. de stad is toch dichtbij.

Suburbanisatie

Urbanisatie

Tijdlijn

Urbanisatie

na 1870

Suburbanisatie

1960 - 1985

Re - urbanisatie

1985 - 2006

De westerse stad verandert

--> Amerikaanse stad

--> Europese stad

De westerse stad verandert: de Amerikaanse stad

- Suburbs en shopping malls

- Oudere woonwijken 

- Central business district

- net een ui! 

Oude woonwijken
hoge bevolkingsdichtheid

Veel migranten en Afro-Amerikanen
Lage inkomensgroepen

Suburbanisatie: Vanaf 1960 rondom steden wonen

Suburbanisatie: Vanaf 1960 rondom steden wonen

Suburbanisatie: Vanaf 1960 rondom steden wonen

De westerse stad verandert: de Europese stad

- historisch centrum

- veel renovaties 

- gentrificatie

Westerse stad verandert

Gentrificatie = Het proces waarbij een vervallen wijk dicht bij het centrum wordt opgeknapt en een woonwijk wordt voor hogere inkomens. Ook het voorzieningenniveau in de wijk stijgt.

Wonen wordt duurder.

Gentrificatie

1. Oude delen van steden worden opgeknapt: pakhuizen en leegstaande fabriekspanden worden omgebouwd tot woningen.

2. Rijkere mensen trekken naar deze woningen  -->  renoveren -- huurprijs stijgt!  -->  oude bewoners kunnen dit niet betalen

3. Gevolg? Bakfiets-ouders, kindvriendelijke wijk, hippe koffietentjes

 

Hoe ziet gentrificatie eruit?

Gentrification

oude vervallen huizen worden opgeknapt en daarna bewoond door rijkere burgers

Wat betekent dit voor de oorspronkelijke bewoners?

0

V: Transnationale gemeenschappen

= Een etnische minderheid, vaak met een niet-westerse migratieachtergrond in de westerse stad. De gemeenschap onderhoudt op tal van manieren contact met het moederland.

Door migratie worden grote westerse steden steeds meer multicultureel.

Kenmerken: Amerikaanse stad

- Suburbs: hier wonen mensen met hogere inkomens. Dit zijn woonwijken buiten de stad (voorsteden).

- CBD: Central Business District, het hart van de stad met chique winkels, uitgaansgelegenheden maar vooral kantoren.

Kenmerken: Europese stad

- De opbouw van een Amerikaanse stad vind je ook terug in veel westerse steden. Het verschil is dat Europese steden nog een historisch centrum hebben. 

Denk hierbij aan Amsterdam, hier zie je nog veel pakhuizen vanuit de Gouden Eeuw.

Opbouw van de niet-westerse stad

In niet-westerse landen zijn steden snel gegroeid. Gevolg = chaotische opbouw

Sommige woonwijken zijn door hoge hekken omringt: vooral de wijken waar rijke mensen wonen

Opbouw niet-Westerse stad

1. Een of meer zakencentra (CBD)

2. Industrieterreinen, soms dicht 

bij het centrum 

3. Villawijken achter hoge hekken

4. Krottenwijken

Niet westerse stad verandert 

• Hoe noem je het deel met hoogbouw? CBD
  
• Sommige woonwijken zijn door hoge hekken omringd. Wie wonen hier? de rijken
  

Opbouw en verandering in de niet-westerse stad

Krottenwijken

Vaak liggen ze op plaatsen waar rijkere mensen niet willen wonen. Het is er te gevaarlijk (steile hellingen, vlak langs een spoorlijn), het stinkt er (bij een fabriek of vuilnisbelt) of het ligt te ver van het centrum.

V: Verdichting in de krottenwijk

Nieuwkomers vestigen zich ook in bestaande krottenwijken. Hier treedt verdere verdichting op.

= De toename van de woningdichtheid per hectare. In sloppenwijken gaat dit meestal ook samen met een toename van de bevolkingsdichtheid.

Afsluiten

Maak van paragraaf 2.3 de opdr: 

Afsluiten

1. Je weet hoe een westerse en een niet-westerse stad is opgebouwd.

2. Je begrijpt dat verstedelijking steeds vaker plaatsvindt in de randzone van de stad.

3. Je kunt met een kaart of model de opbouw van een Amerikaanse stad beschrijven.

Wat is urbanisatie?

1. Mensen trekken naar de dorpen.
2. Mensen verhuizen.
3. Mensen verhuizen naar de steden.
4. Mensen zijn op zoek naar ruimte en een grote woning.

Een voorbeeld van een werelddeel met een hoog verstedelijkingstempo is Europa.

1. goed
2. fout

Gentrification is een proces waarbij een oude, vervallen stadswijk wordt opgeknapt en uiteindelijk bewoond wordt door rijkere burgers.

1. goed
2. fout

CBD staat voor Central Business District.

1. goed
2. fout

Amerikaanse stad

Europese stad

Aan de verstedelijkingsgraad kun je zien welk percentage van de bevolking in steden woont.

1. goed
2. fout

Re - Urbanisatie is...

1. Als mensen van stad naar platteland gaan
2. Als mensen van platteland naar stad gaan
3. Als mensen verhuizen naar een ander land
4. Als mensen na lange tijd weer terug gaan naar de stad

Stad in een arm land

Stad in een rijk land

Een kenmerk van een krottenwijk is dat er een lage woningdichtheid is.

1. goed
2. fout

Urbanisatie

Suburbanisatie

Re-urbanisatie

Verhuizen van het dorp naar de stad

Terug verhuizen van de stad naar het dorp

Voor de 2e keer van het dorp naar de stad verhuizen

Een stedelijk netwerk, vind je vooral in

1. rijke landen
2. arme landen

Hier is sprake
van een hoog
verstedelijkingstempo

1. Waar
2. Niet waar

A

B

CBD

Suburb

CBD

Centrale stad

Suburb

De opbouw van een niet-westerse stad is te herkennen aan...

1. Één CBD
2. Krottenwijken
3. Suburbs
4. Een industrieterrein buiten de stad

Wat is een nadeel van gentrificatie?

1. De leefbaarheid in een wijk gaat achteruit
2. Het aantal voorzieningen neemt toe in een wijk
3. De oorspronkelijke bewoners kunnen de huur niet meer betalen
4. Huizen worden opgeknapt door rijke bewoners

Vroeger was de grens tussen de westerse stad en platteland duidelijk zichtbaar in het landschap. Tegenwoordig is die grens veel minder scherp. Hoe komt dat?

1. Landbouw verdwijnt steeds meer rond de grote westerse steden.
2. Door de suburbanisatie gaan mensen uit de stad in de omgeving wonen.
3. De steden groeien en slokken dorpen in de omgeving op.
4. Rond grote steden ontstaan edge cities (randsteden).