Uiteenzetting en bouwplan

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Deze les:

- Uitleg uiteenzetting 

- Voorbeelduiteenzetting + vragen 

- Uitleg bouwplan 

- Oefenen met bouwplan 

Schrijven uiteenzetting PTA 1

In het eerste PTA schrijf je ook een uiteenzetting. Het bouwplan komt ook terug op het PTA. 

Het onderwerp van je uiteenzetting zal zijn:

Sociale taalverschillen, les 7 'Taal' p. 34-37

Wat is een uiteenzetting?

Een uiteenzetting is een objectieve uitwerking van een onderwerp .

Een uiteenzetting introduceert een verschijnsel en geeft uitleg en achtergrondinformatie over dit verschijnsel. 

Verschillende invalshoeken:

- Technische uitleg (hoe werkt iets) 

- Maatschappelijke / sociale uitleg (welke rol speelt het in het leven van mensen?) 

- Historische uitleg (hoe heeft de ontwikkeling plaatsgevonden, wat is de geschiedenis?) 

- Actuele uitleg (waarom is een onderwerp nu relevant / wat zijn de laatste inzichten?) 

Mogelijke tekststructuren: 

- vraag/antwoordstructuur 

- voor- en nadelenstructuur 

- verklaringsstructuur 

- aspectenstructuur 

- verleden/heden/toekomststructuur 

Schrijftips: 

- Een uiteenzetting is een objectieve tekst, hierin geef je dus geen mening 

- Baseer jezelf op feiten. Let op: hiervoor heb je goede (betrouwbare!) bronnen nodig! 

- Vermeld je bronnen zo veel mogelijk, eventueel in voetnoten. 

Oefening: 

We lezen een uiteenzetting en beantwoorden daarover een aantal vragen. 

Dit is de tekst op p. 40

Vragen: 

1. Welke structuur heeft de schrijver gekozen?

2. Uit welke alinea's bestaat de inleiding?

3. Op welke manier wordt de aandacht van de lezer getrokken in de inleiding?

4. Op welke manier wordt het onderwerp geïntroduceerd?

5. Uit welke alinea('s) bestaat het slot?

6. Welke elementen bevat dit slot? Kies uit: aansporing, conclusie, samenvatting, toekomstverwachting, uitsmijter. 

Stappenplan schrijven tekst 

1.  Waar gaat je tekst over? Schrijf op wat je al over het onderwerp weet, bijvoorbeeld via een mindmap.

2. Zorg ervoor dat je voldoende weet over het onderwerp met behulp van goede bronnen ('documenteren'). 

- Formuleer documentatievragen

- Zoek geschikte bronnen

- Maak een documentatiemap

Stappenplan schrijven tekst 

3. Maak een bouwplan: 

Zie voorbeeld bouwplan. Met een bouwplan 'plan' je je tekst. 

4. Schrijf je tekst 

5. Kijk je eerste versie na en verbeter deze ('reviseren') 

Net zo lang tot je tevreden bent! 

Voorbeeld bouwplan 

Welke onderdelen zie je in een bouwplan? 

Oefenen 

Maak een bouwplan van deze tekst (p. 40)

Wat kun je gebruiken voor je eigen uiteenzetting

Zelfstandig werken 

De rest van de les mag je aan je boekopdracht werken. 

Klaar? 

Huiswerk voor woensdag: 

Lees het hoofdstuk over sociale taalverschillen p. 34 en verder in je handboek