(KA12) Het leenstelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De middeleeuwen

havo4

 

Vandaag:

1 . Vazal

2. Leenstelsel

3. Huiswerk

Lesdoelen:

Je kunt aan het einde van de les beschrijven wat een vazal was.

Je kunt aan het einde van de les in je eigen woorden omschrijven wat het leenstelsel inhoudt

 

Schrijf op in je schrift:

- Wat zien we hier schematisch afgebeeld? 

- Waarvoor dient het groene vlak in het schema? 

- Wie stond er onderaan in de samenleving? 

- Wie bovenaan? 

Europa na de val van het Romeinse Rijk

Autarkische gemeenschappen. 

Germaanse Koningen nemen de macht over

Kunnen het land niet zo leiden als de Romeinen want:

1. Geld bestaat niet meer (dus geen belasting heffen)
2.  Enkel geestelijke kunnen lezen en schrijven (geen wetten duidelijk maken)
3. Reizen was lastig (koning kan ook niet rondreizend zijn wetten duidelijk maken)

Heren krijgen vazallen 

trouw

Trouw 

Bestaanszekerheid

Hulp bij bestuur

Bestaanszekerheid

Hulp bij bestuur

Zo beginnen de 'Heren' mensen (ridders) aan zich te binden. Als je trouw had gezworen aan de heer was je een vazal voor het leven. 

Leger

Advies 

Slimme Frankische koningen

Koningen willen controle krijgen over hun land. 

De koning ging er voor zorgen dat de 'heren' uit het hofstelsel zijn vazallen werden

trouw --> rechtspraak

Trouw

Koninklijke rechtspraak

Aanvallen van de saracenen

- Frankische oorlogen met de islamieten in het zuiden.

- Koningen gaan stukken grond van de kerk + veroverd gebied als betaling uitlenen. 

- Eigenlijk maar voor één levensduur maar deze stukken grond worden snel als bezit beschouwt.

Het systeem van vazallen gaat 

veranderen

Pepijn de Korte

- Wat doet Pepijn de Korte hier? 

- Wat is de aanleiding? 

- Hoe zie je aan deze bron dat de koning niet de machtiste is in het land. 

Leenstelsel in de Middeleeuwen

Manier om het land te besturen. 

Hoge adel krijgt soms zo'n groot gebied

dat ze deze weer uit gaan lenen = achter

leenmannen 

Door vazal (trouwzweren i.r.v. diensten)

krijgen de koningen in de middeleeuwen

een soort van controle terug. 

Kaylandia

Ik wordt aangevallen en heb legers nodig!

Kaylandia!

Leenman 2

Leenman 3

Leenman 1

Leenman 4

Leenman 5

Leenman 6

Leenman 7

Leenman 8

Leenman 9

Leenman 10

Land direct onder mijn bestuur

(Leenheer)

Leenman 2

Leenman 3

Leenman 1

Leenman 4

Leenman 5

Leenman 6

Leenman 7

Leenman 8

Leenman 9

Leenman 10

Land direct onder mij bestuur

Ik heb kei veel land! Het is te druk!

Ik blijf trouw aan de koning!

Luister naar mij of ik pak je land weer af!

Ik ook!

Ik bid voor Kay

Lang leven Kay !

Lang leven Kay !

Lang leven Kay !

Lang leven Kay !

Lang leven Kay !

Lang leven Kay !

Kaylandia!

Leenman 2

Leenman 3

Leenman 1

Leenman 4

Leenman 5

Leenman 6

Leenman 7

Leenman 8

Leenman 9

Leenman 10

Land direct onder mij bestuur

(Leenheer)

Controleren

Ik stuur zendgraven om te kijken of de Leenmannen het wel goed doen en om belasting te innen

Geef me geld/goederen!

Geef me geld/goederen!

Luisteren naar Kay!

Luisteren naar Kay!

Verschil hofstelsel en leenstelsel

Beide stelsels bestaan tegelijkertijd maar hebben een andere functie

- Sociaal economisch (hoe overleef je?)

- Mensen zoeken bescherming bij lokale heren (lage adel) en regelen zo hun bestaanszekerheid

- Politiek (wie heeft de macht?)

- Koning probeert controle te krijgen over zijn land door mensen vazal te maken en land uit te lenen. De koning blijft altijd boven alle andere adel staan.

Maak de hand-out