BS 5 Stambomen en BS 6 Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Thema 3 Erfelijkheid

Deze les gaan we BS 5 en 6 behandelen.

Eerst kijken we even kort terug naar alles wat we geleerd hebben in BS 1 t/m 4 d.m.v. de terugblik

Leg uit wat dominant en recessief is

Leg uit wat homozygoot en recessief is

Leerdoelen 

Na deze les kan je vertellen:​

Wat een stamboom is​

Welke informatie kan je uit een stamboom halen​

Hoe je deze informatie kan krijgen​

Wat het verschil is tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting​

Met welk doel er gebruik gemaakt wordt van geslachtelijke of ongeslachtelijke voortplanting

Stambomen

Kijk het filmpje in de volgende dia!

Wat is een stamboom?

Geeft een overzicht van hoe een familie is opgebouwd.​

Afb. 23​

Overzicht met ouders en kinderen met bepaalde erfelijke eigenschappen​

Kan je gebruiken om het genotype en fenotype te herleiden​

Dit doe je aan de hand van gegevens dominant en recessief​.

Belangrijk!!

Als een nakomeling de recessieve eigenschap heeft dan weet je zeker dat de ouders heterozygoot Rr zijn voor de eigenschap, anders kan de nakomeling nooit de recessieve eigenschap hebben en twee genen voor de recessieve eigenschap  krijgen rr. Denk aan het kruisingschema!

Afb. 24

Maak een keuze

De dia in de ppp nog doornemen over BS 6

of zelf aan de slag met het maken van de opdrachten in de ONLINE omgeving (dan kan ik zien wie wat maakt en hoe het is gegaan)

Let op! Je hoeft niet alle opdrachten te maken:

Maken BS 5 en 6 ​

Opdracht 45, 46, 47, 55 hoef je niet te maken​

BS 5 en 6 samenvatten

BS 6 ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting

Twee geslachtscellen versmelten met elkaar.​

Eicel en zaadcel​

Er ontstaan nieuwe genotypen en fenotypen dus andere erfelijke informatie dan de ouders​

Kunstmatige selectie: kiezen van de nakomelingen met de meest gunstige erfelijke eigenschappen.​

Veredeling: alleen voortplanten met de individuen met de meest gunstige erfelijke eigenschappen en deze gebruiken voor verdere kruisingen. Afb. 28​

Doel: de erfelijke eigenschappen te verbeteren of organismen te krijgen met andere erfelijke informatie

Ongeslachtelijke voortplanting

Organismen met gunstige erfelijke eigenschappen worden ongeslachtelijk voortgeplant​

Stekken afb. 29​

Wortelstokken ​

Knollen afb. 30​

Weefselkweek afb. 31 ​

Vindt plaats door middel van gewone celdeling​

Doel: organismen met precies dezelfde erfelijke eigenschappen te krijgen

Lesafsluiting

De les is bijna voorbij, maak in de laatste 10 min de lesafsluiting in Lessonup

Wat kun je zeggen over persoon 8?
Neem het genotype van persoon 3 ook mee om je antwoord te krijgen.

1. Ze is heterozygoot voor de oogkleur
2. Ze is of homozygoot voor blauwe oogkleur of heterozygoot voor de oogkleur
3. Zij is homozygoot voor de eigenschap blauwe oogkleur
4. Zij is homozygoot voor de eigenschap bruine oogkleur

Ga eerst na welke eigenschap dominant is. Dat kan je uit de stamboom opmaken. '

Is persoon 10 homozygoot of heterozygoot of is dat niet uit de stamboom af te leiden?

1. Dat is niet uit de stamboom af te leiden
2. Heterozygoot
3. Homozygoot

Hoe groot is de kans dat persoon 7 een kin heeft met gleuf?
Maak een kruisingsschema

1. 25%
2. 50%
3. 75%

Leg uit wat het doel is van geslachtelijke voortplanting

Leg uit wat het doel is van ongeslachtelijke voortplanting