3.5 Nederland en de zee (deel 1)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Duinen

Een duin is een heuvel van zand langs de kust.

Duinen beschermen de
(Nederlandse) kust tegen overstromingen.

De hoogste duin in Nederland is 55 meter hoog.

1

3.5 Nederland en de zee (deel 1)

Leerdoelen

1:  Je weet hoe Nederland op een natuurlijke manier beschermd wordt tegen de zee.

2: Je kunt uitleggen waarom het project Deltawerken belangrijk is voor de kustbescherming.

3: Je weet wat de dijkringen zijn. 

Duinen

Duinen zijn ontstaan door de samenwerking tussen zee, wind en de planten.

De duinen werden gemaakt door...

1. mensen
2. wind, zee en beplanting
3. grote zandgraafmachines
4. zee en bewegende aardkorstplaten

Hoe lang is de rij duinen langs de Nederlandse kust?

1. 25km
2. 250km
3. 2500km
4. 2250km

Op plaatsen waar duinen ontbreken, zijn dijken en dammen gebouwd.

                                       Het land achter de duinen ligt                                        grotendeels onder zeeniveau

     Bedreigingen

De  duinen worden bedreigd door:

1: Kustafslag= wegslaan van stukken strand en duin tijdens een storm.

2:  Zeespiegelstijging = is gevolg van klimaatopwarming

2

Nederland zonder de duinen en de dijken

Als de dijken / duinen weer zouden bezwijken? Wat dan?

Het is niet zo dat dan meteen half Nederland in zee zou verdwijnen. 

Laag Nederland is opgedeeld in verschillende dijkringen. 

Dat zijn stukken land (als vakken) die aan alle kanten beschermd worden door  dijken.

In het verleden bleek de bescherming van duinen niet voldoende .....

Zeewater

Dijkring 14 is de ring van dijken die de Randstad moet beschermen tegen het  water vanuit de Noordzee en vanuit de grote rivieren.

-Welke provincies waren getroffen door de ramp?

-Welke drie gevolgen had de ramp voor de omgeving?

-Welk drie taken heeft Rijkswaterstaat?

1953: Watersnoodramp

In 1953 zijn ruim 1800 mensen en meer dan 

10 000 dieren in zuidwest- Nederland omgekomen door een enorme overstroming.

De oorzaak was een zware storm en springtij. Bekijk het volgende filmpje...

Springtij komt voor wanneer de maan en de zon op een lijn staan ten opzichte van de aarde, en de zwaartekracht van de beide lichamen dus samen aan de watermassa op aarde trekt. 

 Deltawerken

Na de ramp bouwt Rijkswaterstaat de Deltawerken; een project om een tweede watersnoodramp te voorkomen .

Het is een systeem van dijken en dammen. In de provincies Zuid-Holland en Zeeland.

Waar in Nederland zijn de Deltawerken gebouwd?

1. zuidwest-Nederland
2. noordwest-Nederland
3. oost-Nederland
4. zuidoost-Nederland

Wat zijn de dijkringen?

Welke provincie wordt goed beschermd door de Deltawerken?

1. Flevoland
2. Gelderland
3. Overijssel
4. Zeeland

Wat weet je van de Deltawerken?

Bescherming 

 in de toekomst

1. Zandsupletie

2. Zandmotor

         Kustbescherming door de mens

De zee is telkens in beweging; eb en vloed werking en stormen verplaatsen continu het zand. 

Daar waar het zand te laag is om de kust te beschermen, spuiten we extra zand bij. Deze methode heet zandsuppletie. Hierbij wordt zand uit het zeewater gehaald en opnieuw op land gespoten.

Zandsuppletie bij Julianadorp, Den Helder

Zandmotor

In 2011 liet Rijkswaterstaat de zandmotor aanleggen aan de Zuid-Hollandse Noordzeekust. Dit is een groot kunstmatig schiereiland voor de kust gemaakt door middel van het verplaatsen van enorme hoeveelheden zand. De bedoeling is dat het zand door erosie en stroming door de jaren heen noordwaarts verplaatst wordt. Hierdoor zou het regelmatig opspuiten van zand op de kuststranden van Zuid-Holland overbodig moeten worden.

https:

Polders

Een polder is een door een dijk omgeven stuk land.  De waterstand wordt geregeld door pompen. 

Op de plek van een polder lag vroeger dus water of moeras.  Mensen hebben er land van gemaakt. Er is land  ingepolderd.

Droogmakerij

Als de mensen meren en stukken zee drooggeleggen heet dat een droogmakerij. Meestal wordt er een ringdijk en een ringvaart omheen gebouwd. 

Dan wordt al het water eruit gepompt. 

De Haarlemmermeer en Beemster zijn daar voorbeelden van. In de twintigste eeuw zijn er grote stukken van het IJsselmeer (de vroegere Zuiderzee) drooggemalen. Zo ontstond Flevoland.

Droogmakerij

Als de mensen meren en stukken zee drooggeleggen   heet dat een droogmakerij. Meestal wordt er een ringdijk en een ringvaart omheen gebouwd. Dan wordt al het water eruit gepompt. De Haarlemmermeer en Beemster zijn daar voorbeelden van. In de twintigste eeuw zijn er grote stukken van het IJsselmeer (de vroegere Zuiderzee) drooggemalen. Zo ontstond Flevoland.

 

Hoe hebben we zelf een hele nieuwe provincie aangelegd? Bekijk het volgende filmpje...

0

Nadeel inpoldering

Wanneer je water uit een klei of veen bodem haalt, kan de bodem inklinken. Dat is het dalen van de grond als de slappe ondergrond inzakt door het wegpompen van water.

Daarom moeten we de bodem in de polders wel nat genoeg houden om te veel bodemdaling tegen te gaan.

Welke leerdoelen hebben we vandaag behaald?

1. Hoe Nederland op een natuurlijke manier beschermd wordt tegen de zee. Waarom het project Deltawerken belangrijk is Wat zijn de dijkringen , polders en droogmakerjien
2. Hoe de duinen worden gemaakt. Waarom het project Deltawerken belangrijk is Wat is het project Ruimte voor de rivier
3. Hoe de zee door de duinen wordt beschermd. Wanneer het Delta project opgestart was. Hoe kun je overstromingen voorkomen
4. Hoe Nederland ontstaan is. Waarom het project Deltawerken belangrijk is Wat zijn dammen en sluizen

Hoeveel heb je geleerd deze les? Veel / weinig

-17100

De zeespiegel stijgt en de bodem zakt. Maar hoeveel blijft onzeker. Hoe gaan we om met de onzekerheid omtrent de zeespiegelstijging?

Bekijk de volgende documentaire van Tegenlicht.

De documentaire kan ook tijdens de les bekeken worden als kijkopdracht.

https: