4.3 Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.3 Evolutie

Voorkennis

1. Wat wordt bedoeld met 'survival of the fittest'?

2. Waarom zijn wij allemaal verschillend?

Leerdoelen

4.3.1 Je kunt uitleggen wat de neodarwinistische evolutietheorie inhoudt.

4.3.2 Je kunt manieren van reproductieve isolatie beschrijven.

Voorwaarden voor evolutie

1. Er is genetische variatie binnen de populatie

2. Er is een strijd om voorzieningen (voedsel, ruimte, partners)

Genetische variatie 

Ontstaat door:

1. Mutaties 

Kleine veranderingen in de DNA code ontstaan door foutjes tijdens meiose, invloed van mutagene stoffen, en straling

2. Recombinatie

Als twee organismen geslachtcellen maken en samenvoegen ontstaat er een nieuw individu die een combinatie is van de eigenschappen van zijn ouders.

Selectiedruk 1

Selectiedruk 2

Natuurlijke selectie

Fitness

Ieder individu heeft fitness

Fitness is de kans van een individu om te overleven en voort te planten. 

Individuen met de hoogste fitness planten het meeste voort en geven dus hun eigenschappen het meeste door aan de volgende generatie.

Wie heeft de hoogste fitness?

Wat nu als er een slang komt die vooral groene konijnen eet?

Ontstaan van soorten

1. Reproductieve isolatie
2. Ontstaan van verschillen tussen de groepen. Door ?
3. Twee verschillende selectiedrukken in beide milieus
4. Na vele generaties zijn de groepen genetisch zo verschillend dat ze niet langer kunnen voortplanten = 2 verschillende soorten

Exit ticket

Staat op het aantekeningenblad.

4.3 Les 2

Reflectie vorige lessen:

1. J of OJ? Organische stoffen bevatten meer chemische energie dan anorganische stoffen.

2. J of OJ? Organismen die meer nakomelingen krijgen geven hun eigenschappen vaker door en hebben daardoor een hogere fitness

3. J of OJ? Bacteriën die in staat zijn om fotosynthese uit te voeren noemen we autotroof

4. J of OJ? Een heterotroof organisme is in staat om vanuit anorganische stoffen organische stoffen te vormen in hun cellen

5. J of OJ? Genetische variatie ontstaat door mutaties en recombinatie.

6. De wetenschappelijke naam van een reuzengordeldier is Priodontes maximus. Onder welk geslacht vallen de reuzengordeldieren?

7. J of OJ? Chimpansees (Pan troglodytes) zijn meer verwant aan gorilla's (Troglodytes gorilla) dan aan bonobo's (Pan paniscus)

8. Een cel bevat een celkern, een celwand en geen bladgroenkorrels. Onder welk rijk valt het organisme met deze cellen?

9. J of OJ? Een belangrijke voorwaarde voor evolutie is dat er een strijd om voorzieningen is tussen de individuen van een populatie.

10. Wat is nodig voor het ontstaan van twee verschillende soorten uit 1 originele populatie?

Zelfstandig aan de slag:

Maak de opdrachten van 4.3 in het boek