4.4 Kerk en staat

Kerk en staat
1 / 26
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

Cette leçon contient 26 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 70 min

Éléments de cette leçon

Kerk en staat

Slide 1 - Diapositive

Leerdoelen
Aan het eind van de les kun je uitleggen:
hoe de Investituurstrijd verliep, en
hoe koningen hun rijk centraliseerden, en
hoe de kerk de greep op de maatschappij vergrootte

Slide 2 - Diapositive

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)
In het wit zie je een stadspoort. Ging je in de Middeleeuwen een stad binnen, dan moest je door de stadspoort. In veel steden werd een hoge en prachtig versierde kerk gebouwd. Op de achtergrond zie je de binnenkant van zo’n kerk.

Slide 3 - Diapositive

De strijd tussen paus en keizer
wie heeft er meer macht als je kijkt naar de tekening?

Slide 4 - Diapositive

Kerk / Staat
  • Vanaf 11de eeuw groeiende macht paus
  • waarom?  vertegenwoordiger God op aarde
  • Investituurstrijd: wie mag bisschoppen benoemen, paus of keizer?
  • Paus Gregorius VII: baas van de kerk
  • Keizer Hendrik IV: Koning van Duitsland
  • bisschoppen zijn leenmannen
  • Gevolg ruzie: excommunicatie keizer
    Wat was ook alweer een excommunicatie?
  • 1077: Gang naar Canossa: keizer moet paus om vergeving smeken

Slide 5 - Diapositive

excommunicatie Hendrik IV
Canossa (1077)

Slide 6 - Diapositive

Slide 7 - Diapositive

Wie wint de strijd?
  • Na de excommunicatie is de strijd nog niet voorbij
  • Hendrik verovert Rome 
  • Daarnaast kiest hij voor zichzelf een nieuwe Paus uit.
  • Die laat hem wel bisschoppen benoemen

Slide 8 - Diapositive

Einde van de strijd
1122 komt er eindelijk een eind aan de strijd.
Er komt scheiding tussen kerk en staat 

Slide 9 - Diapositive

Vorsten brengen een scheiding aan tussen Kerk en staat
Tot 13e eeuw paus baas over vorsten.
Dan scheiding tussen Kerk en staat:
- paus macht over godsdienstige zaken
- vorst baas op politiek terrein 

Slide 10 - Diapositive

De Nederlanden

  • Nederland als één land bestond nog niet in de Middeleeuwen

  • Er waren veel kleine gebieden, die bij elkaar 'De Nederlanden' heetten.

  • In die gebieden was een heer de baas

De Nederlanden maakten deel uit van het Rooms-Duitse Rijk. De graven en hertogen in Nederland waren officieel leenmannen van de Duitse keizer, maar die had meestal niet meer veel macht over zijn leenmannen. In 1018 werden de legers van de Duitse keizer zelfs verslagen door te troepen van de graaf van Holland.

Slide 11 - Diapositive

bourgondische Nederlanden


Bourgondische hertogen

wilden de gewesten centraal uit Brussel besturen.


gewesten hadden eigen bestuur,regels, munten en taal.

Slide 12 - Diapositive

Slide 13 - Diapositive

Slide 14 - Diapositive

Koningen
Koningen willen vanuit 1 plek alles regelen

Dit heet centralisatie of centraal bestuur

Slide 15 - Diapositive

Slide 16 - Vidéo

Samengevat


  • De Investituurstrijd is de strijd tussen de paus en Hendrik IV over wie de bisschoppen mag benoemen
  • Deze strijd eindigt in 1122 wanneer besloten is dat er scheiding moet zijn tussen kerk en staat. De paus gaat over de kerk en de vorsten over landsbestuur.
  • Veel koningen proberen hun rijk te centraliseren in de late middeleeuwen. Ook in de Nederlanden 
  • Ze doen dit door in het hele land dezelfde munt in te voeren, Wetten en regels voor het hele land hetzelfde te maken en het land vanuit 1 centraal punt te besturen

Slide 17 - Diapositive

In de Tijd van monniken en ridders was er geen scheiding tussen kerk en staat.

A
niet waar
B
waar

Slide 18 - Quiz

Wat betekent scheiding tussen kerk en staat?

Slide 19 - Question ouverte

Hebben we in Nederland een scheiding tussen kerk en staat?

Slide 20 - Question ouverte

leg uit wat de investituurstrijd inhield

Slide 21 - Question ouverte

Welk van de volgende kenmerkende aspecten hoort niet bij het tijdvak steden en staten?
A
opkomst van handel en ontstaan van steden
B
opkomst van stedelijke burgerij
C
begin van staatsvorming en centralisatie
D
begin van overzeese expansie

Slide 22 - Quiz

Opdracht

In je boek staan drie bronnen bron 14, 15 16 en 17. lees de bronnen.

Over welke bron wil je meer weten? kies een bron.

Probeer het uitgebreide verhaal te achterhalen. Wat is het verhaal achter de bron.

Schrijf het verhaal in je eigen woorden op (ong. 1 a4 tje) .

Slide 23 - Diapositive

Welke twee zinnen passen bij ‘centraal bestuur’?
A
Vorsten laten machtige edelen hun rijk besturen.
B
Rijke steden gaan samenwerken met de boeren.
C
Vorsten besturen hun rijk vanuit één plek.
D
Er komen staten waarin wetten en rechten overal hetzelfde zijn.

Slide 24 - Quiz

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Slide 25 - Question ouverte

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

Slide 26 - Question ouverte