powercollege 8_inflatie en koopkracht

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Powercollege  8 Inflatie en koopkracht

Leerdoelen

• Je weet wat inflatie is en hoe dit ontstaat.
• Je weet wat koopkracht is en hoe dit lager of hoger wordt
• Je kunt uitrekenen of de koopkracht is gedaald of is gestegen door de stijging van het reëel inkomen uit te rekenen
• Je weet wat nominaal en reële inkomen is.
• Je weet wat het CPB, CBS en SER is en wat zij doen. 

Koopkracht

• Dit geeft aan hoeveel goederen en diensten je kunt kopen
  
• De koopkracht word bepaalt door:
• De hoogte van je inkomen
• De hoogte van de prijzen van de producten

Inflatie en Deflatie 

• Inflatie
  
• Wanneer goederen en diensten duurder worden (dus meer kosten) dan spreken we van inflatie.
  
• Deflatie:
  
• Dit betekent dat goederen en diensten goedkoper worden.
  

Hoe kan er inflatie ontstaan in een land?

Inflatie ontstaat door:

• Loonstijging
  
• Duurdere grondstofprijzen (olie, graan of andere basis producten worden duurder)
  
• Door een stijging van de vraag naar goederen en diensten
  
• Door een daling in het aanbod van goederen en diensten
  
• Doordat de overheid de belasting verhoogd.
  

De lonen zijn met 5% gestegen. Er was dit jaar een inflatie van 5,5%. Wat is gebeurt met de koopkracht?

1. De koopkracht is gedaald
2. De koopkracht is gestegen
3. De koopkracht is gelijk gebleven

Nominaal inkomen & Reëel inkomen

• Nominaal inkomen:
  
• Het nominaal inkomen is het inkomen wat je krijgt, waarbij je geen rekening houdt met de inflatie.
  
• Reëel inkomen:
  
• Het Reëel inkomen is het inkomen wat je krijgt, waarbij je wel rekening houdt met de inflatie. Hieruit kun je dus zien of je koopkracht daalt of stijgt.
  

Verandering van het reële inkomen uitrekenen

Formule: Nominale verandering in % - inflatie in %

Je nominale inkomen stijgt dit jaar met 1,5%. De inflatie is 0,8%.
Wat is de reële verandering van je loon? (rond af op 1 decimaal)

Voorbeeldsom:
Afgelopen jaar verdiende je €1.880,00 per maand. Dit jaar verdien je €1.950,00 per maand. De inflatie was dit jaar 1,5%. Met hoeveel procent is je Reële inkomen gestegen. (rond af op 1 decimaal)

Uitwerking Voorbeeldsom

• Afgelopen jaar verdiende je €1.880,00 per maand. Dit jaar verdien je €1.950,00 per maand. De inflatie was dit jaar 1,5%. Met hoeveel procent is je Reële inkomen gestegen
  
• Formule: Nominale verandering in % - inflatie in %
• Nominale inkomen in procenten:
  
• Formule (Nieuw – oud) : oud x 100
  
•  €1.950 - €1.880= €70,00
  
• 70 : 1880 x 100= 3,7%
  
• Reële inkomen :
  
• 3,7% - 1,5%= 2,2%

Prijscompensatie 

• Als de lonen mee stijgen met de prijzen dan noemen we dit prijscompensatie 

Loon-prijsspiraal

• Wanneer de prijzen van producten stijgen, willen werknemers hogere lonen hebben. Die gaan ze uiteindelijk ook krijgen (door bijvoorbeeld lekker te staken)
• Om die loonsverhoging te betalen gaan bedrijven de prijzen van hun producten en diensten verhogen
• Door deze prijsstijging willen de werknemers weer hogere lonen hebben en dan begint het verhaal weer opnieuw.
• Dit proces heet Loon-prijsspiraal,

Tot slot 

• CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek): Verzamelt en verwerkt gegevens voor de burgers en Nederlandse overheid. Ze houden bijvoorbeeld bij met hoeveel procent de prijzen in Nederland stijgen.
• CPB (Centraal Planbureau): Onderzoekt de gevolgen van nieuwe overheidsregels en beleid. Ze kijken bijvoorbeeld wat voor effect de coronaregels op de economie heeft.
• SER (Sociaal Economische Raad): Geeft aan de overheid adviezen over sociaal economische dingen zoals, pensioen, werk en uitkering.