2.4 Het einde van de oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.4 Het einde van de oorlog 

§2.4

Het einde van de oorlog

A

De Russische Revolutie

Leerdoel:

Je kan twee oorzaken en drie gevolgen van de Russische Revolutie noemen.

Begrippen:

communisme

Russische Revolutie

B

Duitsland wordt verslagen

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe Duitsland uiteindelijk werd verslagen.

Begrippen:

onbeperkte duikbotenoorlog

wapenstilstand

C

Vredesverdragen

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke gevolgen de vredesverdragen hadden voor de centralen.

Begrippen:

Verdrag van Versailles

Volkenbond

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.4 Het einde van de oorlog

A: de Russische Revolutie 

0

Rusland voor 1917

Armoede
 

• Veel boeren:
  werkten op land grootgrondbezitters; zwaar.
• Arbeiders:
  slechte leef- en werkomstandigheden + laag loon.
• Soldaten:
  slecht eten/ slechte uitrusting + weinig training

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

Rusland voor 1917

• Keizerrijk (Russische keizer: tsaar).

• Bondgenoot Engeland en Frankrijk vóór en tijdens WO1 (tot 1917).
  -->  Oorlog verliep slecht voor Russen

• Slechte industrie 
  

Tsaar Nicolaas II

De Romanovs

Voedseltekorten --> Hongersnood.
 

Oorzaak: boeren moesten tijdens WO1 vechten aan Oostfront.

Gevolg: Er braken rellen uit.
 

Februari 1917: rellen in Sint-Petersburg --> leger schoot niet op opstandelingen. 

Tsaar trad af.

--> Begin Russische Revolutie

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

Na aftreden tsaar (februari 1917):

Nieuwe, tijdelijke regering

--> Laat Russische leger doorvechten tegen Duitsland

        Dit mislukt, bleven verliezen. 

Dit was de kans voor Vladimir Lenin (leider communisten), om de macht te grijpen. 

Dit leidde tot de volgende veranderingen:

• Rusland werd communistisch land, met Lenin als leider
• Lenin sloot vrede met Duitsland: Rusland stapte uit de oorlog.

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

Vrede van Brest-Litovsk

1918

Het communistische Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland

en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek

Gevolg: burgeroorlog tussen communisten

en tegenstanders (rijken).
--> Communisten wonnen.
--> Rusland werd Sovjet-Unie (1922)

Communisme 

Politieke stroming die streeft naar een samenleving waarin iedereen gelijk is.
Grond, grondstoffen, fabrieken zijn van de staat. 

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

De hamer en de sikkel werden het symbool van het communisme. 

Het zijn de symbolen van de arbeiders: de sikkel van de boeren en de hamer van de fabrieksarbeiders. 

Het communisme is een extreme vorm van het socialisme

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.4 Het einde van de oorlog

A: de Russische Revolutie vervolg

§2.4

Het einde van de oorlog

A

De Russische Revolutie

Leerdoel:

Je kan twee oorzaken en drie gevolgen van de Russische Revolutie noemen.

Begrippen:

communisme

Russische Revolutie

B

Duitsland wordt verslagen

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe Duitsland uiteindelijk werd verslagen.

Begrippen:

onbeperkte duikbotenoorlog

wapenstilstand

C

Vredesverdragen

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke gevolgen de vredesverdragen hadden voor de centralen.

Begrippen:

Verdrag van Versailles

Volkenbond

‘De Vergissing van Troelstra’
 

• In Nederland.
• 9 november 1918.
• Leider SDAP (arbeiderspartij), Pieter Jelles Troelstra riep de revolutie uit in Den Haag.
• Grote mislukking: er was geen revolutie, kreeg nauwelijks steun.
  

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.4 Het einde van de oorlog

B: Duitsland wordt verslagen 

WO1 was ook oorlog op zee:

• Britse oorlogsschepen blokkeerden Duitse havens.
• Duitsland probeerde toevoer van goederen naar Engeland te blokkeren, schoten op handelsschepen onderweg naar Engeland: onbeperkte duikbotenoorlog.
  -> Duitsland beschoot vijandelijke én neutrale schepen.(ook schepen Nederland en Verenigde Staten).
• -> Verenigde Staten namen in 1917 deel aan oorlog.

§2.4

Het einde van de oorlog

B

DeBoze burgers

Duitsland wordt verslagen

Oorzaken

• Het liefst zouden de Amerikanen niets met deze 'Europese' oorlog te maken willen hebben, maar...

• ...inmiddels is het 8e Amerikaanse schip door Duitsers getorpedeerd...

• ...en is ontdekt dat de Duitsers bezig zijn met het ophitsen van Mexico en Japan tegen de Verenigde Staten (Zimmerman-telegram)

De enorme hoeveelheid nieuwe Amerikaanse soldaten en wapens

geven de doorslag voor de overwinning.

Geallieerden

Engeland

Frankrijk

Rusland (tot 1917)

VS (vanaf 1917)

Italië (vanaf 1915)

Centralen

Duitsland

Oostenrijk-Hongarije

Turkse Rijk

Bulgarije

Eind 1918 kwam in Duitsland het besef dat ze zouden verliezen. 

-> Opstanden, keizer moest aftreden.

De nieuwe regering, de Republiek van Weimar besloot te stoppen met de oorlog.

11 november 1918: wapenstilstand getekend door Duitsland. (Turkse Rijk en Oostenrijk-Hongarije hadden dit daarvoor gedaan).

Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten de grote winnaars.

Duitsland de verliezer. 

§2.4

Het einde van de oorlog

B

DeBoze burgers

Duitsland wordt verslagen

Wapenstilstand

11-11-1918, 11 uur

• De vrede met de Russen had er niet voor gezorgd dat de Duitsers de oorlog aan het Westfront konden winnen.
• Uiteindelijk zorgt de komst van de Amerikanen voor de doorslag: na vier jaar is het voorbij voor Duitsland

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.4 Het einde van de oorlog

C: Vredesverdragen  

Vrede van Versailles

28 juni 1919

Exact 5 jaar na de aanslag op Franz-Ferdinand 

door Gavrilo Princip is de oorlog voorbij.

Onrust in Duitsland

• Armoede en ellende
• Ontevredenheid
• Teleurstelling was groot (vooral bij soldaten)

De onrust werd nog groter toen Duitsland werd gedwongen het Verdrag van Versailles te tekenen. 

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

• Duitsland moest meer dan 100 miljard marken betalen -en oorlogsschade overwinnaars herstellen.
  - Moest in goud betaald worden.
  - Duitsland als economische grootmacht uitschakelen.
• Duitsland moest gebieden afstaan
  - Elzas-Lotharingen aan Frankrijk.
  - Land in het oosten aan Polen.
• Duitsland moest kolonies afstaan.
  
• Duitse leger mocht niet groter zijn dan 100.000 man + geen vloot.
  
• In het Duitse Rijnland mochten geen Duitse soldaten gelegerd worden, grensde aan Belgie en Frankrijk.

 

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

Apart onderdeel van het verdrag
oprichting Volkenbond:  internationale organisatie die een nieuwe oorlog moest voorkomen. 

- Bedacht door: president Wilson (Verenigde Staten).

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

De Volkenbond had weinig invloed:

• Verenigde Staten zelf werd geen lid.
• Duitsland en Rusland mochten geen lid worden. 

Doordat deze grote landen geen lid waren, had Volkenbond weinig te zeggen. 

1946: opgeheven.

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

Na WO1: nieuwe landen en grenzen:

Turkse Rijk viel uit elkaar. Grote stukken van het Midden-Oosten werden verdeeld over Engeland en Frankrijk.

Oostenrijk-Hongarije viel uit elkaar.
--> Er ontstonden nieuwe landen, zoals Oostenrijk, Hongarije, Joegoslavië, Tsjecho-Slowakije. 

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

Klik op de vraagtekens om de zinnen te bekijken

Waarom is 1917 een keerpuntjaar?

Sleep de zinnen naar de juiste plek

Duitsland geeft zich over

Frankrijk geeft zich over

De Verenigde Staten stoppen met de oorlog

Franz-Ferdinand wordt vermoord

Na de Russische Revolutie stopt Rusland met de oorlog

Duitsland wordt bondgenoot van Rusland

De Verenigde Staten doen mee met de oorlog

Nederland wordt neutraal

Gebruik de bron

▻Op welke kaart is Europa te zien vóór de Eerste Wereldoorlog? 

▻En op welke kaart is Europa te zien kort na de Eerste Wereldoorlog?

1. vóór de Eerste Wereldoorlog: 1 kort na de Eerste Wereldoorlog: 2
2. vóór de Eerste Wereldoorlog: 2 kort na de Eerste Wereldoorlog: 1
3. vóór de Eerste Wereldoorlog: 3 kort na de Eerste Wereldoorlog: 2
4. vóór de Eerste Wereldoorlog: 3 kort na de Eerste Wereldoorlog: 1

In het najaar van 1917 brak in Rusland een revolutie uit. Niet lang daarna sloot Rusland vrede met Duitsland.

▻Wie was de leider van deze revolutie? 

▻En uit welk bondgenootschap trok Rusland zich terug?

1. Lenin Centralen
2. Lenin Geallieerden
3. Stalin Centralen
4. Stalin Geallieerden

De Eerste Wereldoorlog duurde van...

1. 1914 - 1917
2. 1914 - 1918
3. 1939 - 1945
4. 1940 - 1945

Welke moord was de aanleiding voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog?

1. De moord op de Duitse keizer, Wilhelm II
2. De moord op de Russische tsaar, Nicolaas II
3. De moord de keizer van Oostenrijk-Hongarije, Franz Jozef
4. De moord op de troonopvolger van het Oostenrijks-Hongaarse rijk Franz Ferdinand

Welk land hoort niet bij de Centralen

1. Oostenrijk-Hongarije
2. Bulgarije
3. Duitsland
4. Frankrijk

In de Eerste Wereldoorlog vochten, vooral aan Britse en Franse zijde mensen uit hun kolonies mee.

Maak de zin af. Dat mensen uit de kolonies meevechten, is voornamelijk een gevolg van ...

1. het nationalisme
2. het modern imperialisme
3. de bondgenootschappen
4. het militarisme

Bij welk bondgenootschap hoorde Frankrijk in 1914?

1. Centralen
2. Geallieerden
3. As-landen
4. NAVO

Een totale oorlog is een oorlog:

1. Waarbij veel landen zijn betrokken.
2. Waarin het hele volk wordt ingeschakeld.
3. Waarin zowel te land als ter zee wordt gevochten.
4. Waarin veel soldaten sneuvelen.

Een loopgravenoorlog kan nooit een tweefrontenoorlog zijn:

1. waar
2. niet waar

Wat was het doel van het Von Schlieffenplan?

1. zorgen dat de tegenstanders van Duitsland in een tweefrontenoorlog terechtkwamen
2. zorgen dat Duitsland in een tweefrontenoorlog terechtkwam
3. voorkomen dat de tegenstanders van Duitsland in een tweefrontenoorlog terechtkwamen
4. voorkomen dat Duitsland in een tweefrontenoorlog terechtkwam

De tank werd tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het eerst als wapen ingezet. Voor welke wapens geldt hetzelfde?

1. de atoombom, de auto, de duikboot
2. het vliegtuig, de auto, de duikboot
3. het gifgas, het vliegtuig, de duikboot
4. de atoombom, het gifgas, de duikboot

Wat gebeurde er niet in 1917?

1. Amerika stapte in de oorlog
2. Pacificatie in Nederland werd getekend
3. Wapenstilstand van Compiegne
4. Rusland stapte uit de oorlog

Hoe eindigde de Eerste Wereldoorlog?

1. Met de zelfmoord van Adolf Hitler
2. Toen de Duitsers zich overgaven en de wapenstilstand begon
3. Toen de Russen uit de oorlog stapte
4. Toen het verdrag van Versailles werd getekend