Week 6 Kraamzorg. Een goed begin. MZ VZ-ig LWP 10685

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

LWP 10685 Kraamverpleegkunde les 6        (2022/2023)  

Programma

• TWIXX borstvoeding of kunstvoeding
• Lesopdracht borstvoeding
• Zelfstandig werken 

Lesdoelen

• Je hebt kennis van de anatomie van de borst
•  Je kunt vertellen welke hormonen actief zijn bij borstvoeding
• Je kunt aandachtspunten benoemen bij het aanleggen van een baby

Anatomie van de borst

Fasen van de melkproductie

Lactogenese 1: halverwege tot eind van de zwangerschap - melkcellen gaan melk (colostrum) produceren (colostrum bevat veel antistoffen)

Lactogenese 2: dag 2 t/m 8 postpartum - melkproductie (overgangsmelk)

Lactogenese 3: tepelstimulatie en afname van melk zorgen voor melkproductie (rijpe moedermelk)

Hormonen

Zwangerschapshormonen: oestrogeen en progesteron (o.i.v. progesteron neemt het klierweefsel toe)

Borstvoedingshormonen: prolactine en oxytocine

Door daling van oestrogeen en progesteron na de geboorte zet prolactine de melkklieren aan tot productie

Hormonen

Wat doet oxytocine

• Stijgt binnen een minuut na borststimulatie
• Blijft verhoogd tijdens de voeding
• Baarmoeder trekt samen
• Hogere huidtemperatuur baby
• Geeft loom/slaperig gevoel bij moeder
• Versterkt de band moeder en kind
• stress, angst en pijn kunnen toeschietreflex nadelig beïnvloeden

Wat doel prolactine?

• Afhankelijk van tepelstimulatie (hoe lang, hoe vaak, hoe sterk)
• Vermindert langzaam tijdens de lactatie, maar stijgt tijdens het voeden
• Hoe meer voedingen, hoe hoger de prolactinespiegels
• Hoe leger de borst, hoe hoger de productie
• Roken vermindert de prolactine

Melkproductie

• Melkcellen kunnen alleen geactiveerd worden tijdens de eerste dagen na de geboorte
•  Ruimte activering van de melkcellen is onmisbaar voor de productie op lange termijn

Belang van vaak aanleggen

De eerste dagen minimaal 8-10 keer, liefst vaker

• Daardoor meer melk
• Productie snel op gang
• Voordelen colostrum
• Minder gewichtsverlies baby
• Vermindering geel zien baby

Prolactine

Oxytocine

Door prikkeling tepel schiet de melk toe

Zorgt voor een tijdelijk loom gevoel

Baarmoeder trekt zich samen

Door veel aanleggen wordt veel melk aangemaakt

Als ik aan mijn baby denk begint de melk te lopen

Nodig om de iets vettere achtermelk te geven

Afname van productie

• Bij meer dan 4 uur geen stimulatie
• Bij langdurig gestuwde borsten

Het aanleggen

• Eerste contact met pasgeboren baby
• Binnen een uur na partus
• Ongestoord huid op huid contact
• Zoek een goede houding voor beiden 
• Tepel tussen neus en bovenlip - hoofdje iets achterover - kinnetje tegen de borst - niet duwen tegen de borst (kan doorstroming verminderen) -  evt. begeleiden bij schoudertjes

Het aanleggen

• Zuigen, slikken, ademhalen 
• Na toeschieten melk ritme van 1 per seconde
• Mond gevuld met borst
• Golfbewegingen van de tong
• Bekken van baby naar moeder toe, oor/schouder/heup in 1 lijn

Goed aangelegd

• Mondje wijd open
• Onderlip naar buiten gekruld
• Kinnetje tegen de borst
• Bolle wangen
• Neusvleugels vrij
• Tong over onderkaak 
• Eerst korte bewegingen, daarna diepe teugen

Niet goed aangelegd

• Mondje niet goed open
• Lipjes niet naar buiten gekruld
• Ingetrokken wangetjes
• Zuigt aan tepel 
• Pijn bij moeder

Voeden hoort geen pijn te doen!

Wanneer is de baby goed aangelegd?

1. Als de lipjes naar buiten gekruld zijn
2. Als de baby zuigt aan de tepel
3. Als de wangetjes ingetrokken zijn
4. Als het neusje tegen de borst ligt

Als verzorgende aandacht voor de 7 B's in de kraamtijd:

• borsten
• buik
• baarmoeder
• blaas
• benen
• beleving
• bloedverlies

De eerste 5 dagen 2x daags, daarna 1 x per dag

Presentaties en zelfstandig werken

Presentaties opdracht 2 GVO

Werk aan opdracht 1 

Lesdoelen gehaald?

• Je hebt kennis van de anatomie van de borst
•  Je kunt vertellen welke hormonen actief zijn bij borstvoeding
• Je kunt aandachtspunten benoemen bij het aanleggen van een baby