4W6 De zintuigen

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

6

De zintuigen

Na deze les...

Noem je de oorzaken, symptomen en behandeling van in de les voorkomende oor- en oogaandoeningen

Benoem de nummers

Benoem de nummers

6.9 Aandoeningen aan het oor

6.9.1 Aandoeningen aan het oor
gehoorgangontsteking

Gehoorgang (otitis externa) is ontstoken door...

• prop oorsmeer
• eczeem in het oor
• wondjes na schoonmaken

Veroorzakers zijn bacteriën of schimmels.

6.9.1 Aandoeningen aan het oor
gehoorgangontsteking

Klachten:

• oorpijn, jeuk
• pus uit het oor
• minder goed horen

Behandeling:

• medicijnen (antibiotica)

6.9.2 Aandoeningen aan het oor
middenoorontsteking

Bij deze vorm (otitis media) is het middenoor ontstoken door...

• een virus of bacterie in de buis van Eustachius

Doordat de buis kort is en horizontaal loopt bij kinderen, komt dit bij hen vaak voor.

B

6.9.2 Aandoeningen aan het oor
middenoorontsteking

Ontstekingsmateriaal kan het trommelvlies doen opbollen, wat te zien is met een otoscoop.

Klachten zijn...

• hevige oorpijn
• koorts
• het oor zit dicht, minder horen

6.9.2 Aandoeningen aan het oor
middenoorontsteking

Als het ontstekingsvocht blijft toenemen kan het trommelvlies scheuren (perforatie).

Hierdoor neemt druk (en pijn) af en stroomt de vloeistof naar buiten (loopoor)

6.9.2 Aandoeningen aan het oor
middenoorontsteking

Behandeling:

• medicijnen (pijnstilling, antibiotica)
• plaatsen van een buisje (risico is littekenvorming > minder goed werkend trommelvlies > minder goed gehoor)

6.9.3 Aandoeningen aan het oor
slechthorendheid

• storing in geleiding van lucht (conductief)  (groen en oranje) Geluid kan niet van buiten- naar binnenoor, bijv. kapot gehoorbeentje
• storing in de waarneming (perceptief) van geluid (blauw) Beschadiging van binnenoor of oorzenuw

6.9.3 Aandoeningen aan het oor
slechthorendheid

Behandeling...

• bij een geleidingsprobleem: hoorapparaat, operatie aan trommelvlies, gehoorbeentjes of cochleair implantaat
• bij een waarnemingsprobleem zijn er weinig mogelijkheden...

6.9.4 Aandoeningen aan het oor
ziekte van Ménière

Oorzaak is niet bekend, maar studies wijzen naar het volgende...

• teveel vloeistof in het slakkenhuis
• een slechte verplaatsing van de vloeistof in het slakkenhuis

6.9.4 Aandoeningen aan het oor
ziekte van Ménière

Klachten van Ménière zijn...

• plotseling draaiduizelig
• misselijk, braken
• pieptoon, oorsuizen

Er is nog geen goede behandeling.

6.10 Aandoeningen aan de ogen

6.10.1 Aandoeningen aan de ogen
droge ogen

De ogen worden beschermd tegen uitdrogen door een traanfilm op het hoornvlies.

Dit bestaat uit drie lagen

1. vetlaag (voorkomt verdamping)
2. waterlaag (beschermt het oog)
3. slijmlaag (gelijke verdeling)

6.10.1 Aandoeningen aan de ogen
droge ogen

De meeste gevallen van droge ogen komen door een verstoorde samenstelling van de traanfilm.

6.10.1 Aandoeningen aan de ogen
droge ogen

Klachten...

• prikkende ogen, jeuk
• rode ogen
• gevoel dat er vuil in je ogen zit
• soms minder zicht

Behandeling...

• medicijnen
• kunsttranen

6.10.2 Aandoeningen aan de ogen
traanzakontsteking + bindvliesontsteking

Traanzakontsteking: bovenste deel van de traanbuis ontstoken

Bindvliesontsteking (conjunctiva): 

slijmvlies (oranje-gestippeld), dat onder ooglid zit en deels op oogbol. Slijmvlies bestaat uit bloedvaatjes, die bij ontsteking uitzetten.

6.10.2 Aandoeningen aan de ogen
bindvliesontsteking

Klachten:

• rode, jeukende ogen
• soms pussig bij oogknipperen
• gevoel dat er vuil in je ogen zit
  
• soms minder zicht

Behandeling:

• meestal spontane genezing
• medicijnen (antibioticazalf)

6.10.3 Aandoeningen aan de ogen
diabetische retinopathie

Deze oogaandoening ontstaat bij suikerziekte, waarbij de  bloedvaatjes in het netvlies slechter worden...

• ze gaan opbollen (aneurysma)
• ze gaan stuk (bloeding)

Hierdoor sterft het netvlies uiteindelijk af

6.10.3 Aandoeningen aan de ogen
diabetische retinopathie

Klachten...

• niet scherp zien
• pijn aan de ogen
• blind worden

Behandeling...

• laserbehandeling
• intra-oculaire injectie met medicijnen

6.10.4 Aandoeningen aan de ogen
staar

Staar (cataract) betekent een troebele lens hebben. Hierdoor breekt het licht niet goed en krijgt men zichtklachten.

De vertroebeling bij ouderdomsstaar komt door klontering van eiwitten in de lens.

6.10.4 Aandoeningen aan de ogen
staar

Klachten...

• wazig zien
• last van fel licht en schittering
• moeilijk zicht in het donker

Behandeling...

• bril (begin)
• staaroperatie: kunstlens

6.10.5 Aandoeningen aan de ogen
glaucoom

Bij glaucoom is er sprake van een beschadiging van de oogzenuw. Meestal komt het door een verhoogde druk in de oogbol.

Door de beschadiging krijgt men zichtklachten.

6.10.5 Aandoeningen aan de ogen
glaucoom

Klachten...

• hoofdpijn
• oogpijn
• regenboogkleuren of andere vlekken in het zichtveld

Behandeling...

• medicijnen (kamerwater remmend medicijn)

6.10.6 Aandoeningen aan de ogen
bijziendheid

Bijziendheid is een brekingsafwijking van het oog. De lichtstralen komen bij bijziendheid (myopie) vóór het netvlies samen. Het netvlies zelf kan daardoor geen scherp beeld maken.

• veraf onscherp zien

Behandeling

• bril

6.10.6 Aandoeningen aan de ogen
verziendheid

Verziendheid is een brekingsafwijking van het oog. De lichtstralen komen bij verziendheid (hypermetropie) áchter het netvlies samen. Het netvlies zelf kan daardoor geen scherp beeld maken.

• dichtbij onscherp zien
  

Behandeling

• bril

Middenoorontsteking ontstaat doordat

1. de gehoorgang ontstoken is
2. de buis van Eustachius verstopt is
3. een gehoorbeentje beschadigd is

Een kenmerkende klacht bij bindvliesontsteking in het oog is:

1. tranen
2. pusachtige afscheiding
3. roodheid van hoornvlies
4. blindheid

Bij staar (cataract)

1. is de oogzenuw kapot
2. is de lens troebel
3. is de oogdruk te groot
4. wordt het licht onvoldoende gebroken

Bij iemand die verziend is, komen de lichtstralen samen

1. achter het netvlies
2. voor het netvlies
3. op het netvlies

Na deze les...

1 Noem je de oorzaken, symptomen en behandeling van in de les voorkomende oor- en oogaandoeningen

Na deze les...

1 noem je de organen van borst-, buik en bekkenholte

2 leg je uit welke oorzaak een aandoening kan hebben

3 leg je uit hoe groei en ontwikkeling plaatsvinden

1 Noem je de oorzaken, symptomen en behandeling van in de les voorkomende oor- en oogaandoeningen

zelf maken

H6 De zintuigen

• Opdracht 23 t/m 30