3.2 De opkomst van het nationaalsocialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

De opkomst van het nationaalsocialisme

Het interbellum

Duitsland was vanaf 1918 een parlementaire democratie. Voor het eerst hadden alle Duitsers kiesrecht. Maar in 1932 stemde zo’n 40% van de Duitsers voor een partij die tégen democratie was. Kort daarna veranderde Duitsland in een dictatuur.

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

Het nationaalsocialisme

Leerdoel:

Je kan vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme noemen.

Begrippen:

nationalisme

Führerprincipe

persoonsverheerlijking

Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP)

B

Hitler grijpt de macht

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe Adolf Hitler de macht greep.

Begrippen:

dictatuur

C

Duitsland wordt een totalitaire staat

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden op politiek, sociaal en cultureel gebied uitleggen dat Nazi-Duitsland een totalitaire staat was.

Begrippen:

totalitaire staat

gelijkschakeling

indoctrinatie

  

militarisme

antisemitisme

  

SA

Gestapo

concentratiekampen

SS

Adolf Hitler

• Adolf Hitler - 20 april - Braunau  Am Inn 1898 - Oostenrijk. 
• Geen makkelijke jeugd; School, Arm, vader stierf toen Hitler 14 was en moeder stierf toen Hitler 18 was.
• Wenen - Schilder - 2 keer afgewezen
• 1 jaar op straat geleefd - rijke (joden) mensen

Hij identificeerde zich als Duitser en wilde bij Duitsland horen. Hij geloofde in het idee van een verenigd Duitsland waar alleen etnische Duitsers zouden wonen.

Voor München - WO I - 2 keer gewond

Hitler vond het soldatenleven geweldig.

Feitjes over Adolf Hitler

• Afkomst van Hitler is niet helemaal zeker -> Vader - Alois Schicklgruber
• WO I -> Snor scheren zodat het goed past in een gasmasker 
• ‘De nobele jood’.
• Hitler was fan van Disney -> vooral Sneeuwwitje en de zeven dwergen.
• In 1938 riep Time Magazine Hitler uit tot man van het jaar. Genomineerd voor de Nobelprijs voor de vrede
• Twee keer per dag diende Hitler zichzelf cocaïne toe via een inhalator.
• 42 pogingen om Hitler te vermoorden.

§3.2 De opkomst van het nationaalsocialisme  
A Het nationaalsocialisme

H3 het Interbellum

Economische crisis

1929

- Beurskrach in VS

- Crisis slaat over naar Europa

- Dui extra zwaar getroffen   
   --> leningen Dawesplan stoppen / herstelbetalingen 

Oprichting NSDAP

• = Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij
  
  
• Politieke partij
• Opgericht in 1920 -> DAP
• Leider: Hitler (1932)
• Aanhangers: nationaalsocialisten / nazi's 

• Politieke stroming: nationaalsocialisme

Vier kenmerken van nationaal-socialisme

1. (Extreem) Nationalisme

• "Duitsland is het beste land"
  
  
• "Duitsland moet weer sterk en machtig worden!" --> stoppen V.v.V.

• Het Duitse volk heeft Lebensraum (=levensruimte) nodig -->

• Heim ins Reich: alle Duitsers moeten in één groot rijk wonen

• Andere volken waren minder belangrijk en moesten plaatsmaken. 

2. Tegen democratie

• Eén sterke leider (Führer) die alle besluiten neemt en die iedereen gehoorzaamt = Führerprincipe

• Persoonsverheerlijking = Leider als god vereren

3. Militairisme

• Verheerlijken militaire macht, strijd en oorlog
• Knokploegen
  
  

4. Antisemitisme

• = Haat tegen Joden

• Joden schuldig aan verlies WO1 en slechte economie

• Rassenleer
  ( = Ubermensen en
  vb. Joden = untermenschen)

4. Antisemitisme

Met deze antisemitische ideeën speelden ze in op gevoelens die al onder de Duitse bevolking bestonden.

 Duitsers vonden dat Joodse Duitsers niet tot het Duitse volk behoorden en wantrouwden hen.

Aan de slag

• §3.2 A: opdracht 1 t/m 4

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

Het nationaalsocialisme

Leerdoel:

Je kan vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme noemen.

Begrippen:

nationalisme

Führerprincipe

persoonsverheerlijking

Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP)

B

Hitler grijpt de macht

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe Adolf Hitler de macht greep.

Begrippen:

dictatuur

C

Duitsland wordt een totalitaire staat

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden op politiek, sociaal en cultureel gebied uitleggen dat Nazi-Duitsland een totalitaire staat was.

Begrippen:

totalitaire staat

gelijkschakeling

indoctrinatie

  

militarisme

antisemitisme

  

SA

Gestapo

concentratiekampen

SS

Ook Duitsland kreeg te maken de economische wereldcrisis die zijn hoogtepunt in 1933 kende: 8 miljoen werklozen.

Hitler beloofde de werkloosheid aan te pakken door te stoppen met de herstelbetalingen. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

Verkiezingsposter NSDAP 1933

Daarnaast had de Republiek van Weimar verschillende keren een nieuwe regering gekregen.

Geen van deze regeringen wist de economische crisis op te lossen.

Gunstig voor: NSDAP

Steeds meer aanhangers

Hitler wordt rijkskanselier

30 januari 1933

Maar had nog geen meerderheid in het parlement.. 

Rijksdagbrand

27 februari 1933

(Een Nederlandse communist, Marinus van der Lubbe, wordt 

opgepakt, veroordeeld en geëxecuteerd. 

Aan zijn schuld wordt echter nu nog steeds ernstig getwijfeld...)

Toen de Rijkstag (regeringsgebouw) in brand werd gestoken, gaf Hitler de communisten de schuld.

De noodtoestand werd uitgeroepen. Hitler kon nu overal in het land socialisten en communisten (zijn grootste tegenstanders) oppakken.

Communistische kranten en organisaties werden verboden. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

B

DeBoze burgers

Hitler grijpt de macht

Noodtoestand uitgeroepen

- communisten opgepakt 

- beperking grondrechten
 (vrijheid van drukpers/   
   vereniging)    

Hitler meer macht

Maart 1933: Nieuwe verkiezingen 

NSDAP 44% stemmen (geen meerderheid)   
Met 2 andere partijen wél meerderheid. 
  

--> Stemden in met wet die Hitler alle macht gaf
     
      Einde democratie / begin dictatuur

Aan de slag

• §3.2 B: opdracht  5 t/m 9

Duitsland werd een totalitaire staat: het leven van de inwoners wordt volledig beheerst door de staat.

Er was geen ruimte voor mensen met andere ideeën.

Leerdoel:

Je kan met voorbeelden op politiek, sociaal en cultureel gebied uitleggen dat Nazi-Duitsland een totalitaire staat was.

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

Begrippen:

totalitaire staat

gelijkschakeling

indoctrinatie

  

SA

Gestapo

concentratiekampen

SS

1933: Hitler aan de macht

Dui werd een totalitaire staat:

Staat waarin het leven van inwoners volledig wordt beheerst door de staat. 

Geen ruimte voor mensen met andere ideeën.

Om een nationaalsocialistisch land te maken, kwamen organisaties en media onder directe controle van de nazi's.

Dit heet gelijkschakeling:

• Alle politieke partijen (behalve NSDAP) werden verboden)
• Rechters stonden onder controle
• Joodse Duitsers verloren hun baan

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

• Alle media (radio, kranten) kwamen onder controle -> minister van propaganda en censuur
• Alle organisaties onder leiding van nationaalsocialisten
• Alle jeugdorganisaties werden opgeheven en vervangen voor de Hitlerjugend en de Bund Deutscher Mädel. De jeugd werd hier gehersenspoeld. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

Controle over het denken:

• School, werk, krant, sportvereniging overal hoorde je dezelfde nationaalsocialistische ideeën.
• indoctrinatie: Het inprenten van een opvatting door deze continu te herhalen en geen andere meningen toe te staan.

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

De nazi's gebruikten terreur (bangmakerij):

• De Gestapo was de geheime politie. Ze bedreigden politieke tegenstanders en sloten ze op in concentratiekampen.
• De SA was een bewapende knokploeg die tegenstanders intimideerde of in elkaar sloeg.
• De SS begon als lijfwacht van Hitler, maar werd later een organisatie die de vervolging van de joden organiseerde. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

• Een groot deel van de Duitse bevolking steunde de politiek van Hitler. Als er verzet was, gebruikten de nazi’s terreur.

• Op het bord staat: ‘Dit Joodse warenhuis heeft de kleine Duitse bedrijfjes geruïneerd.’ In de deuropening, in zwart uniform, staat een lid van de SS. 

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

C

DeBoze burgers

Duitsland wordt een totalitaire staat

9/10 nov 1938: Kristallnacht (nacht van het gebroken glas)

Aan de slag

• §3.2 A/B/C: opdracht  1 t/m 15
• Klaar? Samenvatting 3.1/3.2