V5_Nat_HS8.3_Potentiele Energie -9.1 Veerenergie

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. VOORAF: Startklaar, Voorkennis activeren, Formatief Handelen
2. INSTRUCTIE: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden, Formatief Handelen
3. TOEPASSING: Actieve verwerking, Formatief handelen 
4. EVALUATIE: Afsluiting

Overzicht Periode 1  (t/m 24 nov) 

• Thema: Arbeid en Energie HS 8 + Trillingen HS 9
• Benodigde lesmaterialen: Kernboek SYS NAT 5V 9e editie
• BINAS, schrift A4, rekenmachine (geen GR), 2 pennen, geodriehoek...

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7	Week 8	Week 9	Week 10	Week 11
8.1 2 lessen	8.2 2 lessen	8.3 (les uitval maa 16.09)	8.4 2 lessen	8,5 2 lessen	Herhaling HS 8, SO 1 2 lessen	9.1 2 lessen	92 2 lessen	9.3 2 lessen	reserve 2 lessen	herha-lings week 2 lessen

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

E g   & E zwaarte    

Welkom , Hoe is het?

  

Aan Eg gedacht? HW gemaakt? 

 

Is Eg = Epot?

E​zw​​=m⋅g⋅h

Bereken de ontsnappingsnelheid op aarde

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen. 

Zoek de onstnappingssnelheid op aarde in je BINAS.

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen. 

Ontsnappingssnelheid klas 4 en vandaag

De formule moet je kunnen afleiden. 

HW en het leren 

Opdrachten 33 d en e &  34 

vragen? 

opdracht 33a,b,c en vb 12  

Bespreken 33

a)  Eg op  h+ Ra formule invullen

b) v groter, r kleiner , 1/r groter, Eg groter (zie fig 8.40)

c) Wg = Fg x r  rkleiner en richting aarde  Wg kleiner

d) E in = Euit   Ein + lancering Ek + Eg op zeeniveau r=Ra

Euit= Eg op r= h + Ra

e)baanstraal 

v​baan​​=​T​​(2πR+h)​​

(              )

Bespreken 34

• formule kunnen afleiden 
•  landing: omgekeerde lancering ontsnappingssnelheid
• b)
• c)   ontsnappingssnelheid maanlander BINAS 

E​k​​=m⋅C⋅ΔT

E​chem​​=r​m​​⋅m

Bespreken 35

• formule kunnen afleiden 
•   lancering v ontsnappings R aarde, maarde,
• b) nvt

Bespreken 36 (vraag 33,34, vb 12)

• geostationaire satelliet T = 24 h
• W g = -delta Eg verschil op zeeniveau en op h = 35,8x10^3km 
•   lancering v ontsnappings R aarde, maarde,
• b) delta Ek = Ek baansnelheid op aarde - Ek baanv boven
• c) 
• d) Baansnelheid poolcirkel in kleiner E k kleiner Eg =const meer E nodig

Opdracht 37 Leervraag 

Reproductie van kennis 8.5

Formule Eg kunnen afleiden

vbaan (Fmpz)  <  v ontsnapping wet van behoud van Ek en g)

Instructie

Vandaag:  filmpje:SLINGER

HW bespreken, op de vaardigheden:

praktische (PO), theoretische (leerstof),rekenvaardigheden (RTTI)

HS 8 blz 30 en 31 bespreken (HS 9 blz 86 en 87)

opdrachten maken: HS 8 opdracht 20 blz 37

HS 8, voorbeeld 7 blz 30

HS 9 3 en 5

https://phet.colorado.edu/sims/html/masses-and-springs/1.0.19/masses-and-springs_nl.html

Veerenergie

• De veerkracht verricht positieve arbeid waardoor

de potentiële energie van de veer afneemt.

• De potentiële energie van een ingedrukte veer noem je veerenergie.

Veerenergie

•  

• De richting van de veerkracht is gelijk aan de richting van de verplaatsing. 
• Uitgerekte / ingedrukte veer bezit energie.

PHET--> veer --> lab

https://phet.colorado.edu/sims/html/masses-and-springs/latest/masses-and-springs_all.html?locale=nl

C=​u​​F​veer​​​​(​cm​​N​​)

Veerenergie & Afleiding Formule

.

F​veer​​=c⋅u

OPDRACHT 6 blz 17 

.

F​veer​​=c⋅u

E​veer​​=​2​​1​​⋅c⋅u​2​​

OPDRACHT 6  blz 17

OPDRACHT 6 blz 17 

Oppervlakte methode

1 hokje bepalen  2N x 0,01m= 0,02 J

Er zijn : ongeveer 10 hokjes 

E= 0,2 J

OPDRACHT 20 blz 37

            Instructie 

E​zwaarte​​=m⋅g⋅h

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Instructie intro HS 9

Vandaag: Soort potentiële energie,  veerenergie 

Maak opdracht  6 HS 8 blz 17

Veerconstante Bepaling: Virtueel practicum : link

https://phet.colorado.edu/sims/html/masses-and-springs/1.0.19/masses-and-springs_nl.html 

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Practicum Veerconstante

(virtueel) 

Site: phet/ massa's en veren

• gegeven: m=100 g
• meten: uitrekking
• Berekenen: F veer en C

F​veer​​=m⋅g

C=​u​​(F​veer​​)​​

Welke energie bezit de massa?

Welke E bezit het voorwerp in de afbeelding?

1. E pot
2. E z
3. Eg
4. Eveer

.

Een massa kan de arbeid verrichten dankzij zijn positie tov andere voorwerpen en het referentieniveau van de aarde. 

E​pot​​=E​k​​+Q

E​pot​​=E​k​​+Q

.

Welke 

energie bezit

 de massa?

Welke E bezit het voorwerp in de posities A en C?

1. E pot
2. E z
3. Eg
4. E slinger

.

Een massa kan de arbeid verrichten dankzij zijn positie tov andere voorwerpen en het referentieniveau van de aarde. 

E​pot​​=E​k​​+Q

E​pot​​=E​k​​+Q

.

Welke energie bezit de massa?

Welke E bezit het voorwerp in de afbeelding?

1. E pot
2. E z
3. Eg
4. E slinger

.

Een elastische verandering van de toestand onder de invloed van een externe kracht kan voor het "opbergen" van E zorgen die de arbeid kan  verrichten. 

E​pot​​=E​k​​+Q

E​pot​​=E​veer​​

E​pot​​=E​veer​​

Toepassingen Eveer

.

Egravitatie is een vorm van
E potentieel

1. waar
2. niet waar

.

Energie die een massa nodig heeft om te ontsnappen aan de aantrekkingskracht van een hemellichaam. 

(−E)​gravitatie​​

. 

Conclusie

.

Potentiële energie is de vorm van energie die onder de werking van een kracht de toestand van het vw kan veranderen en altijd in kinetische energie.  

E​pot​​→E​k​​

Conclusie

Potentiële energie is de vorm van energie die onder de werking van een kracht de toestand van het vw kan veranderen en altijd in kinetische energie.  

E​pot​​→E​k​​

Conclusie

Potentiële energie is de vorm van energie die onder de werking van een kracht de toestand van het vw kan veranderen en altijd in kinetische energie.  

E​pot​​→E​k​​

      Leerdoelen

1. R 
2. T1
3. T2
4. I

Checklist:

• Het leerdoel is in leerlingentaal geformuleerd.
  
• Het leerdoel is volgens de RTTI-methodiek geformuleerd.
• Het leerdoel geeft een omschrijving van de context (inhoud).
  
• Er wordt een werkwoord gebruikt in het leerdoel (gedrag).
  
• De condities worden weergeven in het leerdoel (voorwaarden).
  
• Er zijn succescriteria gekoppeld aan het leerdoel (norm).

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Instructie

Checklist:

• Interactieve uitleg (responsief): wisbordjes, LessonUp check-vragen, Cornell-methode.
  
• Een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren.
• Meertaligheid functioneel inzetten.
  
• Iedereen bij de les betrekken.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Controlevragen

1. a.
2. b.
3. c.
4. d.

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Voorbeelden

Checklist:

• Dual Coding (woord en beeld combineren)
  
• Concrete voorbeelden
• Herkenbare voorbeelden gerelateerd aan de leefwereld van de leerlingen

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven. 

Aan de slag

Checklist:

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?
• Afwisseling in oefentypes (herkneden van de lesstof)
• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik--wij-jij/jullie-wij)
• Het leren zichtbaar maken (zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode )
• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Controlevragen

1. a.
2. b.
3. c.
4. d.

7. Formatief handelen

De docent geeft de leerlingen gedurende de les gerichte feedback, feedup en feedforward op de op de inhoud van het werk, de leerstrategie, het gedrag en op zelfsturing. De docent bevraagt willekeurig leerlingen met open vragen. De docent stimuleert kwaliteitsbesef onder leerlingen door bijvoorbeeld leerlingen elkaars werk te laten vergelijken of uitgewerkte voorbeelden te gebruiken, gevolgd door geïnformeerde vervolgstappen.

Afsluiting

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?
• Les in context plaatsen van de periode 
• Het leren en het gedrag samen evalueren
• Vooruitblikken adhv JdW-planner  

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

    Begrippen uit deze les

• ontsnappingssnelheid aarde BINAS 
• ontsnappingssnelheid maanlander BINAS 
•  chemische energie brandstof
•  

Exit ticket