1D - Spelling: Persoonsvorm TT + VT

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

WELKOM BIJ HET VAK NEDERLANDS! 

Welk gevoel krijg jij als je docent Nederlands zegt dat de les over werkwoordspelling gaat?

Leerdoelen

Aan het eind van deze les zijn de volgende doelen behaald:

• Je kent de verschillende werkwoordsvormen en kunt vaststellen welke vorm een werkwoord heeft.

• Je kent de regels voor het schrijven van de persoonsvorm en kunt die toepassen.
  . 
  

Wat heb je nodig om werkwoorden goed te vervoegen?

Weten hoe je de persoonsvorm vindt:

1. In een andere tijd zetten (tegenwoordige of verleden tijd)

2. Enkelvoud naar meervoud zetten of andersom

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

Weten hoe je het onderwerp vindt:

Wie of wat...

Wat is het onderwerp van de zin?
"De zon schijnt helder aan de hemel."

1. De zon
2. helder
3. Schijnt
4. de hemel

Wat is het onderwerp van de zin?
"Tijdens het weekend gingen mijn vrienden en ik naar het strand."

1. Tijdens
2. het weekend
3. mijn vrienden
4. het strand

Wat is het onderwerp van de zin?
"In het park spelen kinderen op de schommels."

1. In het park
2. spelen
3. kinderen
4. de schommels

Wat heb je nodig om werkwoorden goed te vervoegen?

Weten hoe je het onderwerp vindt:

1. Wie of wat vóór de persoonsvorm zetten

2. Persoonsvorm van enkelvoud naar meervoud zetten of andersom, het onderwerp verandert dan ook

3. De zin vragend maken: het onderwerp komt na de persoonsvorm

Enkelvoud:

- Ik loop naar school

Meervoud:

- Wij lopen naar school

Vragend:

- Lopen wij naar school?

https:

https://www.meesterklaas.nl/quiz/d-of-t

Doel 1

Je kent de verschillende werkwoordsvormen en kunt vaststellen welke vorm een werkwoord heeft.

Soorten werkwoorden

1. Persoonsvorm
   Wij lopen altijd naar school.
   
   
2. Voltooid deelwoord
   Wij hebben gisteren 10 kilometer gelopen.
   
   
3. Onvoltooid deelwoord
   Lopend ging hij naar zijn werk.
   
   
4. Hele werkwoord/infinitief
   Wij willen daar graag lopen.

OVDL:

- de stam van het werkwoord de uitgangen -end of -ende toe te voegen.

- lopen/lopend

-zingen/zingend

-slapen/slapend

-schrijven/schrijvend

Persoonsvorm

De persoonsvorm is verbonden met het onderwerp (EV/MV) en kan in zowel de tegenwoordige tijd als de verleden tijd staan. 

Je vindt de persoonsvorm door:

• De tijdproef uit te voeren (verander de tijd)
• De getalproef uit te voeren (verander het getal van het onderwerp)
  Het werkwoord dat je moet aanpassen om de zinnen correct te maken, is de persoonsvorm. 
• De vraagproef uit te voeren.
  Het werkwoord dat vooraan komt te staan is de persoonsvorm.

Benoem de persoonsvorm van onderstaande zinnen:
1. Onze buurvrouw verbouwt haar huis zelf.
2. Vind jij het ook jammer, dat het weer zo verandert?
3. De gastheer van het restaurant heette de klanten die binnenkwamen welkom.
4. Er zijn leerlingen geschorst, door de grap die zij hebben uitgehaald.
5. Jarno vindt het prettig, als de onderwijzer het huiswerk controleert.

Benoem de persoonsvorm in de zin:
"Onze buurvrouw verbouwt haar huis zelf."

Benoem de persoonsvorm in de zin:
"Vind jij het ook jammer, dat het weer zo verandert?"

Benoem de persoonsvorm in de zin:
"De gastheer van het restaurant heette de klanten die binnenkwamen welkom."

Benoem de persoonsvorm in de zin:
"Er zijn leerlingen geschorst, door de grap die zij hebben uitgehaald. "

Benoem de persoonsvorm in de zin:
"Jarno vindt het prettig, als de onderwijzer het huiswerk controleert."

Doel 2

Je kent de regels voor het schrijven van de persoonsvorm en kunt die toepassen.

Persoonsvorm

• De persoonsvorm kan voorkomen in de tegenwoordige tijd en in de verleden tijd. Bij deze tijden horen verschillende regels.
  
  
• Daarnaast bestaan er sterke (onregelmatig) en zwakke (regelmatig) werkwoorden.

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Persoonsvorm TT

ik, .... jij 

jij 

hij/zij/het 

meervoud 

ik-vorm/stam

ik-vorm + t

ik-vorm + t

'infinitief' 

fiets      word      loop 

fietst    wordt      loopt

fietst     wordt      loopt

fietsen  worden  lopen

werkwoorden die eindigen op dt komen dus alleen voor bij de persoonsvormen in de tegenwoordige tijd van jij + hij/zij/het. De stam van het werkwoord moet dan wel op een d eindigen.

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in tegenwoordige tijd in:

1. Mijn ouders ............................. (afspreken) met mijn oma.
2. De groep studenten ............................. (vinden) dat de docent geen fijne uitleg ............................. (geven).
3. ............................. (horen) je wel wat je zegt?
4. ............................ (begrijpen) je vader het probleem?
5. Sanne ............................. (worden) morgen 18 jaar.

1. Mijn ouders ............................. (afspreken) met mijn oma.

De groep studenten ............................. (vinden) dat de docent geen fijne uitleg ............................. (geven).

............................. (horen) je wel wat je zegt?

............................ (begrijpen) je vader het probleem?

Sanne ............................. (worden) morgen 18 jaar.

Persoonsvorm VT

Twee soorten werkwoorden:

1. Klankveranderende werkwoorden De onregelmatige werkwoorden moet je kennen. Er komt in de verleden tijd nooit meer een -t of -d achter!
   
   
2. Werkwoorden +te(n) of + de(n)
   
   Bij regelmatige werkwoorden moet je bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden. Gebruik daarvoor 't ex Kofschip.

't(ex)Kofschip:

Verleden tijd van zwakke werkwoorden

Stam eindigt op:

t-k-f-s-ch-p-x

dan te(n)

lachen

stam = lach

ik lachte

wij lachten

werken

stam = werk

ik werkte

wij werkten

ik heb gewerkt

reizen

stam = reiz (!)

ik reisde

wij reisden

ik heb gereisd

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in verleden tijd in:

1. Mijn ouders ............................. (wachten) gisteren twee uur voordat zij naar binnen ............................. (mogen).
2. Hij ............................. (fronsen) zijn wenkbrauwen toen zij zo ............................. (binnenkomen).
3. Sanne en Daan ............................. (plonzen) gelijk in het water toen ze bij het zwembad ................... (arriveren).
4. Messi ............................. (vergroten) zijn kans op scoren.
5. Hij ............................. (branden) zijn hand tijdens het kerstdiner.

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in verleden tijd in:
Mijn ouders ............................. (wachten) gisteren twee uur voordat zij naar binnen ............................. (mogen).

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in verleden tijd in:
Hij ............................. (fronsen) zijn wenkbrauwen toen zij zo ............................. (binnenkomen).

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in verleden tijd in:
Sanne en Daan ............................. (plonzen) gelijk in het water toen ze bij het zwembad ................... (arriveren).

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in verleden tijd in:
Messi ............................. (vergroten) zijn kans op scoren.

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in verleden tijd in:
Hij ............................. (branden) zijn hand tijdens het kerstdiner.

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Opdrachten

Maak Persoonsvorm TT + VT

Extra oefenen: Hoofdletters en leestekens