§11.1 les 2

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

11.1 Man en vrouw deel 2

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de menstruatiecyclus verloopt.
  
• Je kunt uitleggen dat de menstruatiecyclus wordt geregeld door hormonen.
  
• Je kunt uitleggen welke rol hypofysehormonen spelen bij de menstruatiecyclus.

Puberteit vrouw

• In de eierstokken liggen (onrijpe) eicellen
• De eileider vervoert eicellen naar de baarmoeder
• Een eicel rijpt in een follikel in de eierstok. Na 2 weken is die rijp, barst deze uit de follikel en komt in de eileider. = ovulatie

Menstruatie cyclus (28 dagen)

Menstruatie, of ongesteldheid, is de periodieke bloeding van de vrouw.

Het is het begin van de menstruatiecyclus, die begint op de eerste dag van de menstruatie en eindigt op de laatste dag vóór de volgende menstruatie.

De cyclus maakt je lichaam klaar voor een mogelijke zwangerschap en bepaalt wanneer je vruchtbaar bent.

Menstruatiecyclus

1. Eicel rijpt in eierstok
2. Baarmoederslijmvlies groeit
3. Eisprong en het eitje gaat door eileider naar baarmoeder
4. Bevruchting of niet? Geen bevruchting: dan menstruatie.

0

In één plaatje

Hormonen en menstruatiecyclus

Menstruatiecyclus wordt geregeld door hormonen uit de
hypofyse en de hormonen progesteron en oestrogeen.

• Hypofysehormoon     -> zorgen dat de follikel
                                              gaat groeien

• Oestrogeen                -> wordt gemaakt door follikel vooral vóór ovulatie

(baarmoederslijmvlies wordt daardoor dikker en ovulatie vindt plaats)

• Progesteron               -> wordt gemaakt door lege follikel na de ovulatie. 

Zorgt ervoor dat baarmoederslijmvlies dik en goed doorbloed blijft.

Menstruatiecyclus

1. Er rijpt een eicel in een blaasje in de eierstok onder invloed van hormonen uit de hypofyse. Dat blaasje heet follikel

2. Het baarmoederslijmvlies wordt dikker en beter doorbloed

3. Ovulatie of eiersprong, het follikel barst open en de eicel komt vrij, deze kan in de daaropvolgende 12 tot 24 uur bevrucht worden.

4. Als er geen bevruchting plaatsvindt, gaat de eicel dood, het baarmoederslijmvlies word na twee weken opgeruimd. Het slijmvlies komt samen met wat bloed via de vagina naar buiten. dit is de menstruatie

Menstruatiecyclus

Geboorteregeling

(prik)Pil, hormoonspiraaltje, NuvaRing 'overstemmen' normale hormoonspiegel.

Hierdoor geen ovulatie, slijmprop baarmoederhals ondoordringbaar.

Daarnaast voorkomen innesteling.

Regeling

Dag 1:

FSH (10) stimuleert rijping follikel.
Follikel produceert oestrogeen (11).

Dag 13/14: 

- Oestrogeen stimuleert LH (9).

- LH stimuleert gele lichaam.

Dag 14-28

Gele lichaam produceert progesteron (12).

- Progesteron remt LH en FSH

- Als gele lichaam/progesteron verdwijnt neemt FSH weer toe.

Regeling

Start: menstruatie

Dag 1-14: Rijpen eicel (hormoon: 10)

Dag 4-14: groei BSV (h: 11)

Dag 14: Eisprong (h: 9)

Dag 14-28: Dikker worden BSV (h: 12)

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de menstruatiecyclus verloopt.
  
• Je kunt uitleggen dat de menstruatiecyclus wordt geregeld door hormonen.
  
• Je kunt uitleggen welke rol hypofysehormonen spelen bij de menstruatiecyclus.

En wat nu?

Paragraaf 11.1 volledig doorlezen

Huiswerk:

Maken: 16 t/m 20 + 22 t/m 24 

Verminderde opgaven: 17, 18, 22 t/m 24 

Klaar: Nakijken 

Tijd over: Lezen bladzijde 22 en 

maken opdracht 26 + 29 t/m 31

Zet deze taak in je agenda