V5 T4 B5: Genexpressie deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Begintaak (herhaling begrippen thema DNA)

Je hebt een DNA-molecuul met de volgende DNA-volgorde:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

1. Hoe ziet het DNA-molecuul eruit na de DNA-replicatie? 

2. Is het nieuwe molecuul enkel- of dubbelstrengs?

3. Hoe ziet het mRNA-molecuul eruit als streng 1 wordt afgelezen?

4. Hoe heet het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt gekopieerd?

5. Welke aminozuren worden ingebouwd op basis van de code van streng 1?

6. Hoe heet het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen?

Antwoorden

1. Na DNA-replicatie krijg je precies hetzelfde DNA-molecuul:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

2. Het nieuwe molecuul is ook dubbelstrengs.

3. Het mRNA-molecuul ziet er zo uit:  AUG AGC AAG

4. Het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt gekopieerd heet: Transcriptie

5. De ingebouwde aminozuren zijn: MET - SER - LYS

6. Het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen heet: Translatie

vragen

VRAGEN? 

Een operon vormt het deel van het DNA waar genexpressie wordt gereguleerd, dit bestaat o.a. uit een promotor en operator.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

RNA-polymerase kan niet beginnen met het synthetiseren van RNA zonder een repressor. Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Opdracht

Hiernaast staat het lac-operon schematisch weergegeven. Elk onderdeel is genummerd. Geef aan wat elk onderdeel moet voorstellen door de naam naar het juiste nummer te slepen.

1

2

3

4

5

6

7

8

Repressor

Operator

LacA

LacZ

RNA polymerase

Promotor

LacY

Lactose

Welk proces is hier getekend?

1. DNA-replicatie
2. splicing
3. translatie
4. transcriptie

Welk organel wordt aangegeven met nummer 6

1. golgi-systeem
2. Endoplasmatisch reticulum
3. Mitochondrium
4. celkern

Uit welk type stoffen is een repressor opgebouwd?

1. aminozuren
2. nucleotiden
3. sachariden
4. vetzuren

De afbeelding hiernaast geeft een tRNA-molecuul en een deel van een mRNA-molecuul weer. Aan ieder type tRNA wordt een specifiek aminozuur gebonden. Welk aminozuur is gebonden aan het tRNA van de afbeelding?

1. fenylalanine
2. glutaminezuur
3. leucine
4. lysine

Een onderzoeker wil een bepaald enzym veranderen door op een bepaalde plaats in het enzymmolecuul het aminozuur methionine te vervangen door arginine. Het blijkt dat dit mogelijk is door in het DNA in de template streng (= matrijsstreng) één nucleotide te vervangen. Welk nucleotide in de template streng moet hij dan vervangen?

1. een nucleotide met adenine
2. een nucleotide met cytosine
3. een nucleotide met guanine
4. een nucleotide met uracil

Alleen in mitochondriën is het enzym DNA-polymerase-γ actief. Dit enzym
kopieert, controleert en repareert het mtDNA. Het gen voor dit enzym bevindt
zich niet in de mitochondriën, maar in de celkern.
In een cel kunnen de volgende processen optreden:
1 replicatie; 2 splicing; 3 transcriptie; 4 translatie

Zet de processen op volgorde van gebeurtenis

1. 2-3-4
2. 3-2-4
3. 3-4-2
4. 1-3-2-4

Wat is DNA-replicatie?

1. het maken van enkelstrengs DNA
2. het kopiëren van al het DNA in een cel
3. de M-fase

Hoe wordt een DNA molecuul altijd afgelezen door DNA-polymerase?

1. Van 5' uiteinde naar 3' uiteinde
2. Van 3' uiteinde naar 5' uiteinde

Wat doet DNA-polymerase?

1. De DNA ketens uit elkaar halen
2. De Okazaki fragmenten aan elkaar koppelen
3. Nieuwe nucleotiden inbouwen
4. Startpunt van replicatie

Wat doet helicase?

1. De DNA ketens uit elkaar halen
2. De Okazaki fragmenten aan elkaar koppelen
3. Nieuwe nucleotiden inbouwen
4. Startpunt van replicatie

Wat doet de primer?

1. De DNA ketens uit elkaar halen
2. De Okazaki fragmenten aan elkaar koppelen
3. Nieuwe nucleotiden inbouwen
4. Startpunt van replicatie

op een DNA-helix zit altijd maar 1 helicase

1. juist
2. onjuist

Transcriptie en translatie vinden plaats in...

1. beide in de celkern
2. beide in het cytoplasma
3. transcriptie in celkern translatie in cytoplasma
4. translatie in celkern transcriptie in cytoplasma

In welke richting wordt de RNA streng gesynthetiseerd bij transcriptie?

1. 3' -> 5' richting
2. 5' -> 3'richting

Kan RNA polymerase starten met transcriptie zonder een primer?

1. Dat is afhankelijk van het gen
2. Ja, zeker wel
3. Nee, zeker niet
4. RNA polymerase maakt geen RNA

Wat gebeurt er bij de translatie?

1. Een nieuw DNA molecuul wordt gevormd
2. Vet-moleculen worden gevormd
3. Een eiwit-molecuul wordt gevormd
4. Een mRNA molecuul wordt gevormd

Wat gebeurt er met de door translatie ontstane polypeptideketen?

1. Die wordt via Golgi systeem getransporteerd naar het ER en daar verpakt.
2. Die wordt via het cytoplasma getransporteerd naar Golgi systeem en daar afgemaakt tot eiwit.
3. Die wordt via het cytoplasma getransporteerd naar het ER en daar verpakt.
4. Die wordt via ER getransporteerd naar Golgi systeem en daar afgemaakt tot eiwit.

Wat is Transcriptie (= Transcription?)

1. Het verdubbelen van DNA
2. Het maken van een RNA kopie van DNA
3. Het maken van een DNA kopie van RNA
4. Het verdubbelen van RNA

Huiswerk

Aan de slag:

29 t/m 36