Thema 4: Evolutie BS 7

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Evolutie

Deze week: BS 7

Les 1:
- Kort herhalen BS 1 t/m 6

- Bespreken contextopdracht BS 6 
- Uitleg reproductieve & geografische isolatie

- Zelfstandig werken / samen oefenen

Les 2:
- Uitleg Eilandtheorie
- Zelfstandig werken / samen oefenen

Les 3:
- Oefenen met Eilandtheorie
- Oefenen met de stof voor wie wil & vragenuurtje

Begrippen bij Evolutie

Evolutie in Vogelvlucht

Door het meanderen van een rivier in het tropisch regenwoud raken enkele tientallen vierkante kilometers woud geïsoleerd van de rest.
In de daar levende kleine groep van een bepaalde apensoort blijken na 20 jaar heel andere allelfrequenties voor te komen dan bij de grote groep verderop.
– Wat is de oorzaak daarvan?
– Welke naam wordt gebruikt voor dit verschijnsel?

1. Geen toeval, Natuurlijke selectie
2. Geen toeval, Genetic drift
3. Toeval, Natuurlijke selectie
4. Toeval, Genetic drift

Hoe verandert de gene pool in een populatie?

1. Mutatie
2. Migratie (gene flow), 3. Genetic drift
4. Natuurlijke (+Seksuele) Selectie

Op den duur zal genetische onvruchtbaarheid door de beschikbaarheid van kunstmatige voortplantingstechnieken vaker voorkomen. Leg dit uit.

Maak gebruik van minstens 2 begrippen uit de theorie

Evolutietheorie

• Variatie van erfelijke eigenschappen
          - mutatie
  
  
• Natuurlijke selectie 
         - overlevingskans, selectiedruk, fitness, adaptatie
  
  
• Ontstaan van nieuwe soorten
          - reproductieve of geografische isolatie, genetic drift, seksuele selectie

Vandaag

- Uitleg Isolatie & Eilandtheorie

- Zelfstandig werken / samen oefenen

Ontstaan van nieuwe soorten

• Door natuurlijke selectie kan een populatie na een tijd veranderen. 
  Zo werd de populatie motten tijdens de industriële revolutie zwart.  
  
  
• Maar hoe ontstaan dan nieuwe soorten?
  --> Doordat soorten van elkaar geisoleerd raken 
  Stel de oeffies planten zich alleen maar voort met elkaar, en de toeffies alleen maar met elkaar, zullen er naar loop van tijd twee verschillende soorten zijn. Oeffies & Toeffies 

Geografische Isolatie = Allopatrische soortvorming

Sympatrische soortvorming

• Ander baltsgedrag                     Ander paringsseizoen       

Welke soortvorming is dit?

1. Allopatrisch
2. Sympatrisch

1. Waar is dit een voorbeeld van?
2. Leg uit wat er hier zal gebeuren.

Sommige krekelmannetjes maken een afwijkend sjirpgeluid, waardoor krekelvrouwtjes niet op hen reageren in de voortplantingstijd.
Waardoor zouden de afwijkende sjirp krekels een nieuwe soort kunnen vormen?

Zelfstandig werken

Of samen maken opdr. 71, 72, 73, 74, 75

Eilandtheorie

Charles Darwin ging naar de Galapagoseilanden en zag daar 14 verschillende vinken, die erg op elkaar lijken.

Veel nieuwe soorten aangetroffen!

Waarom zijn er vaak veel nieuwe soorten op eilanden?
Denk aan wat je weet over hoe soorten ontstaan & wat effect had op de gene pool. (Wat is er sneller op een eiland?)

Waarom op eiland meer nieuwe soorten?

- Geografische Isolatie: Soorten op een eiland zijn afgescheiden van de soorten op het vaste land.

- Genetic Drift: Kleine leefomgeving dus toeval speelt een grote rol. 

- Nieuwe milieu omstandigheden: andere leefomgeving dan op t vaste land. 

Eilandtheorie

Eilandtheorie voorspelt hoeveel soorten er op een eiland kunnen leven. 

Afhankelijk van:
Immigratie: nieuwe soort vestigt zich

Extinctie: soort sterft uit

VS -->

Eilandtheorie

- Groter eiland: meer ruimte en niches

- Kleiner eiland: meer extinctie

- Dichtbij vaste land: meer immigratie

Welk eiland meeste soorten?
Welk eiland minste?

VS -->

Eilandtheorie

Darwin ontdekte dat hoe groter het eiland, hoe meer soorten er voorkwamen. En hoe verder van vaste land, hoe minder soorten.

Effect afstand tot vaste land.

Effect grootte van een eiland 

Op welk eiland wisselen de soorten het snelst? (Is dus de meeste immigratie & extinctie)

1. Klein, dichtbij
2. Klein, ver weg
3. Groot, dichtbij
4. Groot, ver weg

Welk eiland heeft de meeste soorten?

1. Klein, dichtbij
2. Klein, ver weg
3. Groot, dichtbij
4. Groot, ver weg

Eilandtheorie

Invloed van immigratie en uitsterven op biodiversiteit eiland.

Relatie tussen afstand en grootte eiland voor biodiversiteit eiland.

Binas 93C

Benadruk de ligging van het evenwicht in biodiversiteit tussen de verschillende soorten eilanden.

Zelfstandig werken

• Lees de tekst (212 t/m 215)
• Bestudeer de eilandtheorie 
• Vragen stellen

Vandaag

-Oefenen met Eilandtheorie

- Waar is die Eilandtheorie nou goed voor?

- Oefenen met de stof voor wie wil & vragenuurtje

Op welk waddeneiland vind je de meeste soorten, Texel, Ameland of Terschelling? Verklaar met de eilandtheorie (BINAS 93C)

Eilandtheorie

Darwin ontdekte dat hoe groter het eiland, hoe meer soorten er voorkwamen. En hoe verder van vaste land, hoe minder soorten.

Effect afstand tot vaste land.

Effect grootte van een eiland 

Eilandtheorie

Invloed van immigratie en uitsterven op biodiversiteit eiland.

Relatie tussen afstand en grootte eiland voor biodiversiteit eiland.

Binas 93C

Benadruk de ligging van het evenwicht in biodiversiteit tussen de verschillende soorten eilanden.

Eilandtheorie vaker toepasbaar

In de natuur komen vaker 'eilandjes'
voor. 

Hier zien we hetzelfde effect!

Leg uit, hoe volgens de evolutietheorie de verdeling in twee rassen op Sri Lanke is ontstaan?

Hoe goed ben je voorbereid op het SE over evolutie?

😒🙁😐🙂😃

Waar heb je nog vragen over?