Week 6 3GT2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Planning:

* Herhaling literaire begrippen - wat weten we nog?

* Nieuwe theorie: ontwikkeling van de hoofdpersoon (4 fases)

* Laatste 3 begrippen: 

Plot (verhaallijn) - Thema (onderwerp) - Motieven & Symboliek

Herhaling / wat weten we al? 

Herhaling /

 wat weten we al? 

Is dit fictie of non-fictie?

1. Fictie
2. Non-fictie

Fictie of non-fictie?

1. fictie
2. non-fictie

Is dit fictie of non-fictie?

1. fictie
2. non-fictie

Fictie of non-fictie?

1. Fictie
2. Non-fictie

Het doel van fictie is:

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Karakterisering 

Vlak karakter 

Rond karakter 

Alle uiterlijke en innerlijke kenmerken van een personage

We leren veel van het personage kennen. Het personage maakt een ontwikkeling door in het verhaal.

Van dit personage leren we niet zoveel kennen. Er is geen karakterontwikkeling tijdens het verhaal.

Dit personage maakt een karakterontwikkeling door

1. round character
2. flat character

De ontwikkeling van een hoofdpersoon

1. Fase 1:  Het leven van de hoofdpersoon is normaal - alles is al een tijd hetzelfde
2. Fase 2: Er gebeurt iets waardoor het leven van de hoofdpersoon verandert
3. Fase 3: De hoofdpersoon moet met de verandering leren omgaan
4. Fase 4: De situatie is weer "normaal", maar anders dan aan het begin. De hoofdpersoon is bijvoorbeeld veranderd of heeft een les geleerd 

De ontwikkeling van de hoofdpersoon 

Planning:

* Herhaling literaire begrippen - wat weten we nog?

* Nieuwe theorie: ontwikkeling van de hoofdpersoon (4 fases)

* Laatste 3 begrippen: 

Plot (verhaallijn) - Thema (onderwerp) - Motieven & Symboliek

Analyse elementen

1.  Titel
2. Personages
3. Ruimte (omgeving, sfeer)
4. Tijd
5. Plot / verhaallijn
6. Thema (onderwerp) 
7. Motieven & symboliek

Plot / verhaallijn

Plot/ verhaallijn = een reeks gebeurtenissen en acties die zich ontvouwen in een verhaal. 

Er zijn boeken met 1 verhaallijn maar ook met meer verhaallijnen door elkaar. 

Je kunt verhaallijnen herkennen door:

Meer hoofdpersonen met een eigen perspectief

Het verhaal kan zich afspelen in verschillende tijden

Het verhaal kan zich afspelen op verschillende plaatsen 

Thema (onderwerp)

Een aantal voorbeelden van thema's:

 liefde,  gelijkwaardigheid, religie, gezondheid, culturen, cultuurverschillen, onvervulde verlangens, racisme, discriminatie, vriendschap,  loyaliteit, rivaliteit,  ouderdom,  verveling, afgunst, kinderwens, vrouwenrechten, familiesystemen, marketing, management, klimaatproblematiek, drugs,  psychologie, literatuur, specifieke werkvelden, pesten, mantelzorg, spiritualiteit, financiën, oorlog… etc.

Motieven (neventhema's) & symboliek

Motieven zijn in een verhaal steeds terugkerende gebeurtenissen of elementen.  Een gebeurtenis die maar één keer plaatsvindt in een verhaal is dus geen motief. Motieven zorgen ervoor dat het verhaal een eenheid wordt. (bijv. een voorwerp, een lied, een kleur, een bepaalde handeling, een gevoel). Herhaling is essentieel.

Symbolische motieven zijn subtiel. Hier moet je echt naar speuren! 

Deze terugkerende verhaalelementen geven een diepgaandere (symbolische) betekenis aan het verhaal. 

Herhaling / wat weten we al? 

Herhaling deel 2 

Ruimte

• Ruimte als plaats: land, plaats, huis, kamer, gebouw, park, etc.
• Sfeer in de ruimte: angstig, beklemmend, hoopvol, vreugdevol, etc.

Ruimte

Wat is hier GEEN voorbeeld van ruimte in een verhaal?

1. het karakter van de hoofdpersoon
2. School
3. Stad
4. Italië

De hoofdpersoon maakt een ontwikkeling door. 

Hebben de personages telefoons?

Speelt het verhaal zich af op een school?

Tijd

Ruimte

Personages

Fragment uit 'Wreed'

Mel Wallis de Vries

Schichtig kijk ik over mijn schouder . Het park is donker, nat en verlaten. De schimmen van de hoge bomen zijn de enige getuigen. Ik weet dat ze niks zullen verklappen.

Vaarwel, denk ik terwijl ik me omdraai. Niemand zal zich mij herinneren. En het beste is als ik mezelf ook vergeet.

Plotseling zie ik iets tussen de bomen bewegen! Een moment weet ik niet wat ik moet doen en raak ik in paniek. Maar dan komt alles weer terug. Ik haal diep adem en verschuil me in de donkere schaduwen.

Fragment uit 'Wreed'

Mel Wallis de Vries

Schichtig kijk ik over mijn schouder . Het park is donker, nat en verlaten. De schimmen van de hoge bomen zijn de enige getuigen. Ik weet dat ze niks zullen verklappen.

Vaarwel, denk ik terwijl ik me omdraai. Niemand zal zich mij herinneren. En het beste is als ik mezelf ook vergeet.

Plotseling zie ik iets tussen de bomen bewegen! Een moment weet ik niet wat ik moet doen en raak ik in paniek. Maar dan komt alles weer terug. Ik haal diep adem en verschuil me in de donkere schaduwen.

Fragment 'Oorlogswinter - Jan Terlouw

Wat is 'chronologisch'?

1. Van begin tot eind
2. Beginnen in het midden
3. Beginnen aan het einde
4. Zonder flashback/flashforward

Tijd

Historische tijd: in welke tijd speelt het verhaal zich af

Tijdsduur: de vertelde tijd

(Een verhaal speelt zich gedurende  uren, dagen of jaren af)

Tijdsvolgorde: chronologisch of spelen met tijdsvolgorde door bijvoorbeeld flashbacks of flashforwards

Historische tijd

In welke tijdsperiode speelt het verhaal zich af?

Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in de Gouden Eeuw of in 1980...

Kijk naar:

• Jaartallen
• Kleding, gebruiken
• Historische figuren, gebeurtenissen
• Beschrijving ruimte van de tijd

Chronologie

Een verhaal noem je chronologisch als de gebeurtenissen in het verhaal worden verteld in de volgorde zoals ze zich in werkelijkheid ook hadden afgespeeld.

Tijd / AB OVO of niet

Als een verhaal in chronologische volgorde  wordt verteld noemen we dit: Ab   Ovo 

Latijnse uitdrukking: vanaf het ei 

Ovo = ei 

Denk aan ovaal  = eivormig

Ovulatie = eisprong

 Flashback en Flashforward

Wanneer een personage terugblikt of vooruitblikt op een gebeurtenis spreek je van een flashback of flash-forward/vooruitwijzing. De gebeurtenis onderbreekt de loop van het verhaal. 

Zelfstandig werken aan de literaire mindmap