1.6

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

WELKOM

3 Kader

Welkom

Lesplanning

Even opstarten	05 min
Presentaties	10 min
Opdracht begrippenlijst	10 min
Uitleg paragraaf 1.6	10 min
Maken paragraaf 1.6	20 min
Opdracht centrum - periferie - semiperiferie	10 min
Lesafsluiting	05 min

Presentaties:

Deel je PowerPoint Presentaties met de docent via Magister Berichten of Office-Delen

OPDRACHT:

Neem de volgende begrippen over in PowerPoint of Word en schrijf de betekenis op in je eigen woorden:

• Welvaart
• Welzijn
• Analfabetisme
• Human Development Index (HDI)
• Randstad
• Welvaartsziekten
• Levensverwachting 

Klaar? 

Plak er passende plaatjes bij 

1.6 centrum, semiperiferie, periferie

Leerdoelen:

Aan het eind van de les kan je:

• Arme en rijke gebieden onderscheiden

• Op meerdere schaalniveaus (regionaal, nationaal en mondiaal) gebieden indelen in centrum, periferie en semiperiferie

Drie groepen landen op mondiaal niveau

1. Centrum	2. Semi-Periferie	3. Periferie
Ontwikkeld	In ontwikkeling	Onder ontwikkeld
Rijk	Gemiddeld	Arm

Op de kaart

Centrum-landen

• Rijkste landen 
• Centrum van de wereld (handel) 
• Belangrijkste hoofdkantoren  
• Westerse landen of geïndustrialiseerde landen
• Veel verdienen met industrie
• Hoog inkomen per hoofd

Op de kaart

Periferielanden 

• Analfabetisme
• Onderontwikkeld 
• Armoede 
• Werkeloosheid 
• Ondervoeding 
• Oorlog en onveiligheid
• Derdewereld landen
• Maar ook snelle ontwikkeling --> Nieuwe industrielanden 

Op de kaart

Semi-periferie landen 

• Landen in ontwikkeling 
• Daar wordt het steeds beter 
• Fabriek van de wereld 
• Lange werk dagen, weinig loon

Op de kaart

Centrum en periferie in Nederland?

• Jazeker! 
• Randstad + Groningen = centrum
• Noorden/Oosten = periferie
• Zuiden = semi-periferie
• Hoe zien we dat? lagere of hogere BBP per provincie 
• Maar ook binnen een provincie zijn er verschillen

Schaalniveau

Verschillende schaalniveaus

Mondiaal: wereldniveau

Nationaal: niveau van een land

Regionaal: niveau van een kleiner gebied

Uitzoomen: van lager naar hoger schaalniveau 

Inzoomen: van hoger naar lager schaalniveau

Aan de slag

• Wat? Maak paragraaf 1.6 helemaal
• Hoe? Zelfstandig, overleggen mag
• Hulp? Buur, docent, internet
• Tijd? 20 minuten
  
• Resultaat? Klassikaal bespreken

• Klaar? Verbeter paragraaf 1 t/m 6 
• Ook daarmee klaar? Haal een extra opdracht bij de docent

Opdracht:

Maak een PowerPoint met daarin het volgende:

- Een voorbeeld van een Centrumland

- Een voorbeeld van een Periferieland

- Een voorbeeld van een Semi-periferieland

• Voeg foto's van de landen toe en informatie
• Noteer waarom het een centrumland/periferie/semi is en waaraan je dat kan zien

Centrum

Periferie

Semiperiferie

Geïndustrialiseerde landen

Onwikkelingslanden

Nieuwe industrielanden

Begrippen

Sleep alle kenmerken naar de juiste plaats. 

(semi-) periferie

Centrum

Veel mensen onder armoedegrens

Goed onderwijs

Rijkdom en macht

Westerse landen

Veel mensen werken in de industrie

Vooral export van landbouwproducten

Onderwijs en gezondheidszorg zijn goed geregeld.

1. Centrum
2. Periferie
3. Semiperiferie

Het exportpakket bestaat voornamelijk uit grondstoffen en landbouwproducten. Dit hoort bij ...

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

India is duidelijk op weg naar meer ontwikkeling door meer industrie en diensten. India behoort tot...

1. het centrum
2. de semi-periferie
3. de periferie
4. de post-periferie

Wanneer je van lokaal schaalniveau naar mondiaal schaalniveau gaat ben je aan het ..........

1. Uitzoomen
2. Inzoomen