3.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

WELKOM

3 Kader

Welkom

Lesplanning

Lesdoelen	2 min
Opfrissertje	5 min
Uitleg paragraaf 3.3	15 min
Maken opdrachten 3.3	30 min
Opdrachten bespreken	5 min
LessonUp	10 min

OPDRACHT:

Neem de volgende begrippen over en schrijf de betekenis op in je eigen woorden:

• Welvaart
• Welzijn
• Analfabetisme
• Randstad
  
• Welvaartsziekten
• Levensverwachting 
• Bruto Binnenlands product (bbp)

3.3 centrum, semiperiferie, periferie

Leerdoelen:

Aan het eind van de les kan je:

• Kun je de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie

• Kun je de kernmerken van centrum, periferie en semiperiferie benoemen

• Weet je hoe centrum, semiperiferie en periferie van elkaar afhankelijk zijn

Drie groepen landen op mondiaal niveau

1. Centrum	2. Semi-Periferie	3. Periferie
Ontwikkeld	In ontwikkeling	Onder ontwikkeld
Rijk	Gemiddeld	Arm

Op de kaart

Centrum-landen

• Rijkste landen 
• Centrum van de wereld (handel) 
• Belangrijkste hoofdkantoren  
• Westerse landen of geïndustrialiseerde landen
• Veel verdienen met industrie
• Hoog inkomen per hoofd

Op de kaart

Periferielanden 

• Analfabetisme
• Onderontwikkeld 
• Armoede 
• Werkeloosheid 
• Ondervoeding 
• Oorlog en onveiligheid
• Derdewereld landen
• Maar ook snelle ontwikkeling --> Nieuwe industrielanden 

Op de kaart

Semi-periferie landen 

• Landen in ontwikkeling 
• Daar wordt het steeds beter 
• Fabriek van de wereld 
• Lange werk dagen, weinig loon

Op de kaart

Aan de slag

• Wat? Maak paragraaf 3.3 helemaal 
• Hoe? Zelfstandig, overleggen mag
• Hulp? Buur, docent, internet
• Tijd? 30 minuten
  
• Resultaat? Klassikaal bespreken

• Klaar? Maak paragraaf 3.1 en 3.2 helemaal af
• Ook daarmee klaar? Haal een extra opdracht bij de docent

Centrum en periferie in Nederland?

• Jazeker! 
• Randstad + Groningen = centrum
• Noorden/Oosten = periferie
• Zuiden = semi-periferie
• Hoe zien we dat? lagere of hogere BBP per provincie 
• Maar ook binnen een provincie zijn er verschillen

Schaalniveau

Centrum

Periferie

Semiperiferie

Geïndustrialiseerde landen

Onwikkelingslanden

Nieuwe industrielanden

Begrippen

Sleep alle kenmerken naar de juiste plaats. 

(semi-) periferie

Centrum

Veel mensen onder armoedegrens

Goed onderwijs

Rijkdom en macht

Westerse landen

Veel mensen werken in de industrie

Vooral export van landbouwproducten

Onderwijs en gezondheidszorg zijn goed geregeld.

1. Centrum
2. Periferie
3. Semiperiferie

Het exportpakket bestaat voornamelijk uit grondstoffen en landbouwproducten. Dit hoort bij ...

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

India is duidelijk op weg naar meer ontwikkeling door meer industrie en diensten. India behoort tot...

1. het centrum
2. de semi-periferie
3. de periferie
4. de post-periferie