11.2 Ademhalen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Ademhalen

Deze les

Uitleg 11.2

Lezen 11.2

Opdrachten wikiwijs maken

Leerdoelen

Je weet hoe een insect ademt

Je weet hoe een vis zuurstof uit het water haalt

Je weet dat een plant moet ademhalen en hoe hij dat doet

Hoe ademen insecten?

Insecten zoals vlinders en vliegen hebben geen longen maar: tracheeën. 

Trachee: vertakte buizen in het achterlijf gevuld met lucht. Hierdoor komt er zuurstof bij de cellen. 

Stigma: Hierdoor komt lucht met zuurstof in de trachee en gaat er koolstofdioxide naar buiten 

Insecten hebben een open bloedsomloop. Deze bestaat uit 1 ader. Zuurstof wordt vervoert in tracheën, dus niet in het bloed.

Tracheeën

• Tracheeën zijn luchtbuizen in het lichaam van een insect.
  
• Deze luchtbuizen hebben een opening aan de zijkant van het lichaam. Ze vormen een groot oppervlak door het hele lichaam.
• Deze openingen noemen we stigmata
  

Hoe ademen vissen?

Vissen halen zuurstof uit het water met kieuwen.

Een kiew bestaat uit een kieuwboog met daaraan kieuwplaatjes

De wanden van de kieuwplaatjes zijn sterk geplooid en heel dun ze bevatten veel bloedvaatjes. 

Vanaf de kieuwplaatjes stroomt het zuurstofrijke bloed naar alle andere organen.

In de kieuwplaatjes wordt koolstofdioxide vanuit het bloed aan het water afgegeven. 

Onderdelen kieuwen

Tegenstroomprincipe

Het bloed in de kieuwen stroomt tegengesteld aan de waterstroom. Hierdoor vindt meer diffusie plaats, omdat de concentratie steeds zo groot mogelijk blijft.

Diffusie

https:

gelijkstroomprincipe:  in het laatste gedeelte nauwelijks nog overdracht: concentraties worden gelijk.

tegenstroomprincipe: continu overdracht, hogere opbrengst: er blijft concentratieverschil

Fotosynthese

huidmondjes

Gaswisseling

Aan de slag

Lezen bladzijde 124-126

Maken opdrachten wikiwijs