3.5 Wat is criminaliteit?

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 3

3.5 Wat is criminaliteit?

Wat is criminaliteit?

Het geheel van gedragingen die wettelijk strafbaar zijn gesteld.

Is ieder verkeerd gedrag ook echt crimineel gedrag?

--> Nee, het is een subjectief begrip;

--> Nee, niet alles is strafbaar gesteld;

Strafbaar en strafwaardig 

Strafbaar gedrag = In de wet staat aangegeven wanneer gedrag bestraft dient te worden.

Strafwaardig gedrag = Mensen vinden dat ervoor gestraft zou moeten worden, maar het gebeurt niet in verband met de wet.

Strafbaar en strafwaardig

Strafbaarheid wordt bepaald door:

1. Gevolgen voor slachtoffers en samenleving;
2. Mening van bevolking
3. Morele opvattingen over macht

Opvatting over strafwaardig gedrag wordt beïnvloed door:

1. Maatschappelijke ontwikkelingen (zoals individualisering)
2. Berichtgeving in de media
3. Politiek en maatschappelijk debat

Hoe ver kunnen we gaan?

Alles strafbaar stellen in de samenleving leidt tot ongelukkige situaties. Het kost veel geld en burgers kunnen de naleving van de wet niet altijd meer garanderen.

Nu ligt de focus op negatieve rechtshandhaving: bestraffing

Ultimum remedium-principe / subsidiariteitsbeginsel

• Inzet ervan door strafbaarstelling van gedrag is alleen zinvol als er een goede reden voor is en wanneer andere systemen van rechtshandhaving te weinig voor wenselijke en haalbare oplossingen kunnen zorgen.

Delict = strafbaar feit

Het wetboek van Strafrecht maakt onderscheid tussen:

• Misdrijven = Ernstige strafbare feiten
• Overtredingen = Minder ernstige strafbare feiten

Voorbeelden?

De wet verandert

Legaliteitsbeginsel = Mensen mogen alleen worden gestraft voor iets wat door de overheid in de wet is vastgelegd.

Wat crimineel is, verandert onder invloed van:

• Tijd
• Plaats en de daar heersende cultuur

Jurisprudentie = De interpretatie van de wet door een hogere rechter die door lagere rechters moet worden gevolgd.

Het subsidiariteitsbeginsel bepaalt welk middel/bevoegdheid de opsporingsambtenaar kiest. Dit moet het minst ingrijpende middel/bevoegdheid zijn.

1. Juist.
2. Onjuist.

Wildplassen valt onder:

1. overtredingen
2. misdrijven
3. veelvoorkomende criminaliteit
4. zware criminaliteit

22: Fraude is een vorm

1. Zware criminaliteit
2. Witte boorden criminaliteit
3. Lichte criminaliteit
4. Geen criminaliteit

Georganiseerde criminaliteit

1. Fietsendiefstal
2. Mensenhandel

Van welke soort criminaliteit is hier sprake ?

1. plaatsgebonden criminaliteit
2. tijdsgebonden criminaliteit

Dat de overheid zich aan de wet moet houden is onderdeel van:

1. Gelijkheidsbeginsel
2. Legaliteitsbeginsel

9. Wat is GEEN kenmerk van de rechtsstaat?

1. Scheiding van de macht
2. Legaliteitsbeginsel
3. Grondrechten
4. Vrijspraak

Een handeling kan nooit achteraf alsnog strafbaar gesteld worden.

1. Legaliteitsbeginsel
2. Onafhankelijkheid van de rechter
3. Misdrijf
4. Objectiviteit

Tekstvraag 4

geef aan of het gaat om een strafbaar feit of een misdaad. sleep het gele vlak naar het juiste antwoord

strafbaar feit / misdrijf

1 zwart rijden in bus of trein           strafbaar feit / misdrijf

2 een bank overvallen                      strafbaar feit / misdrijf

3 door rood licht fietsen                  strafbaar feit / misdrijf

4 illegaal muziek downloaden      strafbaar feit / misdrijf

5 winkeldiefstal                                  strafbaar feit / misdrijf

1

2

3

4

5

Sleep naar de juiste term

Aanhouden

Staande houden

Een ieder

Algemeen opsporingsambtenaar

Verdachte op heterdaad

Verdachte van strafbaar feit

Juist

Onjuist

Te laat komen op school is een strafbaar feit

Het verkopen van softdrugs is een strafbaar feit

Rechten en plichten van burgers zijn in wetten vastgelegd

De officier van justitie probeert de onschuld van de verdachte te bewijzen

Huiswerk

Maken: opdracht 29 t/m 48 (p.87-90)