Paragraaf 6.1 Indie verloren, geen rampspoed geboren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Indie verloren, geen rampspoed geboren

Paragraaf 6.1 

Wat weten jullie al over de tijd na de Tweede Wereldoorlog in Nederland?

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je de situatie in Nederland na WO II  herkennen en benoemen.

Ook kun je de gevolgen daarvan voor zowel de Nederlandse samenleving als voor voormalig Nederlands-Indië herkennen, benoemen en verklaren.

Bevrijd!

• De schade van de oorlog was groot
• Het aantal slachtoffers was hoog, rond de 200.000
• De infrastructuur was vernield
• Veel machines waren door de Duitsers meegenomen
• Honderdduizenden mannen waren in Duitsland tewerkgesteld tijdens de oorlog

De schade na het bombardement van Rotterdam in mei 1940 was groot, maar tijdens de vijf jaren van de Duitse Bezetting was er nog niet veel gedaan om de stad op te bouwen.

Wederopbouw

vanaf 1945

Waarom?

• De schade in Nederland was groot: er was veel kapot en geplunderd in WOII

• In de crisisjaren ’30 waren hadden mensen hun vertrouwen verloren in de democratie (en gekozen voor communisme en fascisme)

• Nooit meer armoede!

In Nederland zelf (1)

• De schouders eronder!

• Harmoniemodel: samenwerking tussen werkgevers, werknemers en regering
  

• Geleide loonpolitiek: lonen en prijzen blijven laag. Als jouw prijzen laag zijn, stijgt de export van jouw producten!

In Nederland zelf (2)

• Eerste Industrialisatienota: samenvoegen (fuseren) van kleine bedrijven in één groot bedrijf

• De sociaaldemocraten (PvdA) komen in Nederland aan de macht: opkomen voor de zwakkeren

• Ontdekking van aardgas in Slochteren (Groningen) in 1959.

Vanuit het buitenland

• Marshallplan: geld en goederen vanuit de VS

• Samenwerking in Europa (EGKS: 1958, voorloper van de Europese Unie).

Het lukt!

• De welvaart groeit enorm

• Prijzen en lonen worden losgelaten en mensen krijgen eindelijk weer meer loon (maar ook: hogere prijzen...)

• Nederland wordt een consumptiemaatschappij: ook het kopen van luxe wordt belangrijk.

Een auto, vakantie en een sigaar...

...wat een luxe!

Economische groei en welvaart

• Dankzij Amerikaanse economische hulp (Marshallplan) kon NL weer industrialiseren en de landbouw moderniseren (gevolg: urbanisatie, trek van platteland naar stad)
  
• In de jaren '50 hadden de mensen heel zuinig moeten leven (geleide loonpolitiek)
• In de jaren '60 profiteerden ze van een welvaartstijging (auto, televisie, scooters, huishoudapparaten) waarin producten en voedsel veel meer werden geconsumeerd).
• NL werd een consumptiemaatschappij

Een verzorgingsstaat werd opgebouwd

• Door de economische groei  kon de sociale zekerheid worden uitgebreid
• Minister-president Drees, leider van de socialistische PvdA (Partij van de Arbeid) voerde nieuwe sociale wetten in:

1956: AOW = Algemene Ouderdomswet (vanaf 65 jaar een uitkering)

1963: Bijstand (eind afhankelijkheid van de armen)

1964: WW = Werkloosheidswet

1967: WAO = Wet op de arbeidsongeschiktheid

Japanse bezetting Indonesie

• Indonesie was in 1942 door Japan bezet (olie en rubber voor oorlogsindustrie)
• De Nederlanders werden in kampen gezet en mannen moesten dwangarbeid verrichten
• De Japanners werkten samen met de nationalisten en beloofden dat Indonesie na de oorlog onafhankelijk mocht worden
• De Japanners bleken echter zeer wreed op te treden tegen de inlandse bevolking van Indonesie

Onafhankelijkheid Indonesie

• Op 17 augustus 1945 (na de Japanse nederlaag) riep Soekarno de onafhankelijke Republiek Indonesie uit
• Nederland accepteerde dit niet en zag Soekarno als een soort collaborateur
• Men zag het verlies van Indonesie als een nationale ramp (verloren inkomsten)
• Er werden 2 politionele acties gevoerd waarbij het KNIL de orde moest herstellen
• De VN en VS dwongen NL om Indonesie onafhankelijk te laten worden (1949)

Oorzaken van massale emigratie

• In 1949 werd de soevereiniteitsoverdracht getekend door koningin Juliana. Dedekolonisatie van Indonesie was voltooid.
• 275.000 Nederlanders en Indo's (gemengd Nederlands-Indonesische afkomst) keerden uit Indonesie terug
• Ook 25.000 Molukkers die voor NL als militairen hadden gevochten kwamen mee
• Rond 1950 vertrokken 500.000 Nederlanders door de sombere toekomstvisie naar het buitenland!

Na de oorlog ook...

• Gastarbeiders uit Marokko, Turkije, Spanje, Italië, en ontstaan pluriforme samenleving

• Verandering van het onderwijs: de Mammoetwet moet voor meer gelijke kansen zorgen.

•  Meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen door 2e Feministische Golf