H4 §3 les 3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Zet ''aanwezig'' in de chat.

Lesplanning:

• Terugblik
  
• Lesdoelen
• Uitleg
• Lesdoelen controleren
• Vooruitblik / Aan de slag!

Aso vulkaan

Hoeveel keer zwaarder is een aardbeving van 4 op de schaal van Richter dan eentje van 2?

1. 2 keer zwaarder
2. 20 keer zwaarder
3. 100 keer zwaarder
4. 200 keer zwaarder

Divergent

Convergent

Transform

Geen bevingen, wel vulkanen

Hevige beving, veel vulkanen

Hevige beving, geen vulkanen

Convectiestromen

Vulkaan

Convergentie

Plooiing

Subductie

Mantel

Diepzeetrog

Midoceanische rug

Lees goed en sleep 

de symbolen 

naar de goede plek

Dit is een aswolk. Bij een uitbarsting kan een aswolk kilometers hoog zijn. 

Soms is het zelfs vanuit de ruimte te zien en kunnen vliegtuigen er niet doorheen vliegen omdat piloten dan niks zien. 

Ook kan de aswolk giftige gassen hebben. 

Dit is een aardplaat. De aarde is bedenkt met meerdere aardplaten. Ze drijven op de vloeibare kern van de aarde. Ze bewegen heel erg langzaam, maar een paar milimeter per jaar. Soms botsen en schuren ze tegen een andere plaat. Daar ontstaat een aardbeving of een vulkaan.

Hier zie je een lavastroom. 

Dit kan uit de krater stromen, of uit een zijtak. 

Het is gloeiend heet en koelt langzaam af. 

Niet op blote voeten lopen! 

Dit is de magmakamer. Door een spleet tussen de aardplaten perst zich magma omhoog. Het wil eruit! 

Als de magmakamer volgeperst is en erg geen magma bij kan, zoekt het een andere uitweg. Omhoog, naar buiten! 

Als de druk groot genoeg is, perst het zich via de kraterpijp omhoog.

BOEM! Eenmaal buiten de berg noemen we magma geen magma maar lava. 

Krater = Groot gat met steile wanden dat ontstaat tijdens een vulkaanuitbarsting. 

Welk begrip past bij de foto?

1. Krater
2. Subductie
3. Mid-oceanische rug
4. Vulkanische bom

H4 §3 De vulkaan de Aso

Lesdoel deze les

1. Je kan de verschillende soorten vulkanen herkennen.

   2. Je kan verschillende kenmerken aan het juiste soort vulkaan koppelen.

   3. Je weet hoe een strato vulkaan ontstaat.  

   4. Je weet hoe een caldeira vulkaan ontstaat. 

Soorten vulkanen 

Op aarde zijn ongeveer 1.500 vulkanen. Wetenschappers onderscheiden verschillende soorten vulkanen, bijvoorbeeld op basis van hun opbouw, kracht van uitbarsten, het soort lava dat eruit komt en of er veel gas in het magma zit. Er zijn drie hoofdsoorten vulkanen. Je kunt ze op basis van hun vorm goed van elkaar onderscheiden.

Schildvulkaan

• Plaatbeweging: divergentie
• Niet explosief
• magma is dun en vloeibaar
• flauwe helling

Stratovulkaan

• plaatbeweging: subductie
• explosief (eruptie)
• magma dik en stroperig
• steile helling
• pyroclastische stroom (gloedwolk)

Caldeiravulkaan

• Ontstaan uit stratovulkanen met grote magmakamer.
• Na uitbarsting stort het dak van de leeggelopen magmakamer in.
• In de oude krater vormt zich een kratermeer en (1 of meer ) nieuwe krater(s).

Ontstaan strato vulkaan

1. Convergente beweging van een oceanisch- en een continentale plaat.

2. De oceanische plaat duikt onder de andere plaat (subductie).

3. De plaat smelt in de mantel en stijgt op als magma.

4. Het magma komt uit de aardkorst en er ontstaat een stratovulkaan.

Bromo vulkaan

Ontstaan caldeira vulkanen

1. Bij een explosieve vulkaanuitbarsting stroomt een deel van de magmakamer leeg. 

2. Het dak van de magmakamer wordt niet meer ondersteund en stort in. 

3. Er vormt zich een brede krater (caldeira) met daarin vaak een nieuwe vulkaan.

----> zie animatie!

Toba meer

Lesdoel deze les controleren

1. Je kan de verschillende soorten vulkanen herkennen.

   2. Je kan verschillende kenmerken aan het juiste soort vulkaan koppelen.

   3. Je weet hoe een strato vulkaan ontstaat.  

   4. Je weet hoe een caldeira vulkaan ontstaat. 

Strato vulkaan

Caldeira vulkaan

Schild

vulkaan

Dun vloeibaar magma

Pyroclastische stroom

Divergentie

Subductie

Kratermeer

Explosief

Vragen over lesdoelen van vandaag?

Vooruitblik

Maandag:

Geen les

Woensdag:

§3 gevolgen van vulkanisme

Aan de slag!

Huiswerk volgende week:

Tekenen het ontstaan van de Aso vulkaan. (zie opdracht in magister)