4.5 Een wereld vol oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Een leven vol oorlog

(Les sluit aan bij Feniks 3.4)

Oude Grieken vs Perzen: 

• Ionische Opstand
  
• Eerste Perzische Oorlog (492 v. Chr. tot 490 v. Chr.)
  
• Tweede Perzische Oorlog (480 v. Chr. tot 479 v.Chr.)

Athene vs Sparta:  

• Peloponnesische Oorlog (431 v.Chr. tot 404 v.Chr.)

De Perzische Oorlog: aanleiding (1)

In Perzië: Het koningschap van de goden gekregen en hebben recht op totale macht.

De Perzen nemen veel Griekse koloniën over. 

Ionië, voormalige Griekse kolonie, was ontevreden over de hoge belastingen en hindering van het Griekse zeehandel. 

De Perzische Oorlog: aanleiding (2)

Er breekt een opstand in Ionië: De IONISCHE OPSTAND!

Athene en Eretria helpen Ionië te bevrijden.

De Perzen sloegen de opstand neer...

De Perzische Oorlog: aanleiding (3)

Darius I wilde compensatie (boete) van Athene, omdat ze Ionië hielp tijdens de Opstand.

Hij stuurt twee boodschappers naar Athene, die worden vermoord. 

De Eerste Perzische Oorlog (1)

In 490 zond Darius een vloot van 600 schepen, volgepakt met troepen, naar Athene om wraak te nemen.

Zij trokken al oorlogvoerend door de Egeïsche Zee, waar zij eiland na eiland onderwierpen. Uiteindelijk landden zij op het Griekse vasteland bij Marathon. Hier wachtte de gehele Atheense troepenmacht hen op. Na een aantal dagen afwachten, stuurden de Perzen een groot deel van hun vloot midden in de nacht naar het onbewaakte Athene. De Atheners besloten hierop de achtergebleven Perzen bij Marathon aan te vallen. De Grieken waren nog steeds in de minderheid, maar beter bewapend en meer gemotiveerd, omdat zij voor hun vaderland vochten.

De Eerste Perzische Oorlog (2)

De Perzen verliezen de slag bij Marathon.

Een Atheense soldaat rende in één ruk van Marathon naar Athene (42km) om de overwinning te melden...

De Tweede Perzische Oorlog (1)

Darius I wilde wraak voor de nederlaag bij Marathon!

De Atheners bereiden zich voor:

- Bouwden tweehonderd schepen bouwen met de opbrengst van nieuwe zilveraders.

- sloten bondgenootschappen met andere Griekse stadstaten (zoals Sparta).

De Tweede Perzische Oorlog (2)

Darius I werd opgevolgd door Xerxes.

De oorlog begint!:

- De bergpas Thermapylae (Leonidas en zijn 300 soldaten)

- Spartanen verloren de strijd.

- De Perzen verwoestten Athene (onbeschermd), de bewoners waren al gevlucht op hun schepen.

- De Perzen werden verslagen bij het eiland Salamis.

De Tweede Perzische Oorlog (3)

Koning Leonidas van Sparta

vocht in het slag van Thermopylae met 300 soldaten en verloor door verraad.

Wordt door alle Grieken geëerd als een held!

Grieken tegen Grieken

De Peloponnesische Oorlog (1)

Athene vs Sparta:

- Beide waren zo machtig dat ze een deel van de Griekse wereld overheersten.'

- Athene: Delische bond. Moesten veel belasting betalen aan Athene, om het leger te betalen (bescherming tegen de Perzen).

- Sparta: Peloponesische bond. Het landleger het belangrijkste. 

Athene:

• Democratie
• vrouwen blijven zoveel mogelijk binnen
• Veel kunst, bouwprojecten, filosofie

Sparta:

• monarchie met zelfs twee koningen. In vredestijd waren ze rechter en priester, in oorlogstijd voerden ze het leger aan. 
  
• volksvergadering van mannelijke burgers had weinig macht. 
  

Maar 5 mensen namen de belangrijkste beslissingen.

Sparta:

- pasgeboren baby's werden goedgekeurd.

- vanaf 7 jaar woonden kinderen in kazarnes.

(zowel jongens als meisjes)

- Leven draait om het leger.

Peloponnesische oorlog (431-404 v.Chr.)

- Strijd om macht en invloed in Griekenland.

- Spartanen sterkst op het land. (aristocratie)

- Atheners sterkst op zee. (democratie)

Na 30 jaar wint Sparta, beide steden waren door de oorlog verzwakt.

na de oorlog:

- Athene moet zijn stadsmuren afbreken.

- Athene moet zijn oorlogsschepen afbreken

- Athene moet de democratie afschaffen.

De Peloponnesische Oorlog (2)

Sparta gewonnen! Hoe? Ze plunderden het platteland en verbrandden de olijfbomen...

Gevolgen voor Athene: democratie werd tijdelijk opgeheven door Sparta en hun raad van dertig.

Muren afbreken die Athene verbond met de haven. 

Alexander de Grote

Filippus II (koning van Macedonië):

- dwingt de Grieken om hem als koning te accepteren.

- één rijk van alle stadstaten maken (behalve Sparta)

- Samen de Perzen aanvallen en het rijk uitbreiden.

- vermoord voordat hij zijn plannen uit kan voeren.

Alexander de Grote:

- enorm rijk

- Wil heersen 'tot het einde van de wereld'

- valt India binnen maar zijn leger wil niet meer vechten.

- Gewond trekt hij zich met zijn legers terug.

- plotseling overleden op 32 jarige leeftijd.

- Na zijn dood willen zijn generaals allemaal een eigen koninkrijk en valt het rijk in vier delen uiteen.

Hellenisme:

- Overwonnen volken namen Griekse kunst, filosofie en wetenschappen over.

- Generaals trouwden met vrouwen uit veroverde gebieden.

- Alexander stichtte steden naar Grieks voorbeeld om zo eenheid in het rijk te krijgen.