4.3/5.3 lezen: tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.3 / 5.3

Lezen

Tekstverbanden

Nederlands

Stillezen

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet ik wat een tekstverband is.

• weet ik wat signaalwoorden zijn.

• kan ik de tekstverbanden chronologie (tijdsvolgorde), reden, opsomming, tegenstelling en concluderend herkennen in een tekst.

Theorie

Een tekst bestaat uit verschillende alinea's. Die vormen samen weer een geheel, ze staan dus niet zomaar bij elkaar. Dat alles bij elkaar hoort, wordt gevormd door verbanden. Deze verbanden breien de alinea's aan elkaar. Hiervoor heb je verbindingswoorden nodig: ook wel signaalwoorden genoemd.

Soorten verbanden

Er zijn verschillende soorten tekstverbanden:

- chronologisch (tijdsvolgorde)

- opsommend

- tegenstellend

- reden

- concluderend

Chronologisch

= volgorde van tijd

Signaalwoorden:

voordat, nadat, eerst,

daarna, vroeger, toen, later etc.

chronologisch - voorbeeld

Als je met de Thalys van Amsterdam naar Parijs reist, maak je drie tussenstops: eerst in Rotterdam, dan in Antwerpen en vervolgens in Brussel.

chronologisch - voorbeeld

Als je met de Thalys van Amsterdam naar Parijs reist, maak je drie tussenstops: eerst in Rotterdam, dan in Antwerpen en vervolgens in Brussel.

Opsommend

Signaalwoorden:

ook, verder, bovendien, en, maar ook, ten eerste, als laatste etc.

opsomming- voorbeeld

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisie kijken. Ook vind ik het heerlijk een spannend boek te lezen.

opsomming- voorbeeld

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk een spannend boek te lezen.

TIP: Je kan er "punten" van maken

In haar vrije tijd doet zij:

- sport

- televisie kijken

- boeken lezen

Tegenstelling

Signaalwoorden:

maar, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds-anderzijds etc.

tegenstelling - voorbeeld

Op internet zijn veel bedriegers actief, maar de politie doet er veel te weinig aan om ze op te sporen.

tegenstelling - voorbeeld

Op internet zijn veel bedriegers actief, maar de politie doet er veel te weinig aan om ze op te sporen.

Reden

Signaalwoorden:

omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is

Reden- voorbeeld

Ik lever mijn oude mobiel altijd in, want dat is beter voor het milieu

Reden- voorbeeld

Ik lever mijn oude mobiel altijd in, want dat is beter voor het milieu

Concluderend

Signaalwoorden:

kortom, dus, daarom hieruit volgt

toelichtend - voorbeeld

Ik houd van buitenlandse gerechten, dus ik hoef geen prakje.

toelichtend - voorbeeld

Ik houd van buitenlandse gerechten, dus ik hoef geen prakje.

Even oefenen

Welk verband herken je in de volgende zin?

Hoewel Marit niet had geleerd voor het examen, haalde ze toch een voldoende.

1. Tegenstelling
2. Tijdsvolgorde
3. Opsomming
4. Concluderend

Welk verband herken je in de volgende zin?

We moeten hoofdstuk 1, 2 en 3 leren. Kortom heel boek 1.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Tijdsvolgorde
4. Concluderend

Welk verband herken je in de volgende zin?

Mijn broertje wil graag een ijsje, een appeltaart, een glas drinken en een pizza.

1. Tegenstelling
2. Toelichting
3. Opsomming
4. Chronologie

Welk verband herken je in de volgende zin?

Het heeft vannacht enorm gesneeuwd, met als gevolg dat ik de deur vanochtend bijna niet open kreeg.

1. Tegenstelling
2. Reden
3. Opsomming
4. Tijdsvolgorde

Welk verband herken je in de volgende zin?

Eerst ga je naar de kapper en vervolgens ga je nieuwe schoenen kopen.

1. Tijdsvolgorde
2. Tegenstelling
3. Toelichting
4. Opsomming

Evaluatie

Wat zijn signaalwoorden?

Wat is aan de tekstverbanden nog lastig?