13.2 Gaswisseling H5

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 13.2 Gaswisseling

Inhoud hoofdstuk

13.1 Ademen

13.2 Gaswisseling

13.3 Uitscheiding van water en andere stoffen 

13.4 Nieren

13.5 In evenwicht

Daarna nog: H14 Reageren (zenuwstelsel,zintuigen, hormonen)

Herhalen: H6 (Voeding, vertering en gezondheid)

Doel en begrippen 13.2

Je leert hoe zuurstof en koolstofdioxide je lichaam in- en uitgaan en welke ademhalingsproblemen mensen kunnen hebben

longblaasjes, diffusie, gaswisseling, concentratieverschil, diffusieafstand, diffusieoppervlak, astma, COPD, chronische bronchitis, ademcentrum, pH, chemoreceptoren

Bouw longblaasjes/ alveoli

BINAS 83A

Gaswisseling - diffusie

De gaswisseling vind plaatst door diffusie.

Kost geen energie - door verschil in concentratie.

BINAS 83A

Gaswisseling - diffusie

De snelheid van diffusie is snel door

kleine diffusieafstand (plm 5 μm).

BINAS 83A

Gaswisseling - diffusie

De snelheid van diffusie is snel door

Groot concentratieverschil (groot door continue ventilatie en de bloedstroom).

BINAS 83A

Gaswisseling - diffusie

De snelheid van diffusie is snel door

Groot diffusie oppervlak (longblaasjes 70-80 m²)

BINAS 83A

Gaswisseling bij aandoeningen

Astma: spiertjes rond de luchtwegen trekken samen. Luchtweg-ontsteking, slijmophoping: minder lucht bij de longblaasjes. Opgewekt door prikkelende stoffen. Niet continu.

COPD: verzamelnaam voor de ziekten longemfyseem en chronische bronchitis. Vaak veroorzaakt door roken.

Longemfyseem: kapotte longblaasjes en dichtgeklapte bronchiolen -> kleiner longoppervlak

                     

Ademcentrum - hersenstam

Ademprikkel

Het ademcentrum reageert op prikkels van het lichaam (chemoreceptoren in de aortaboog).

pH bloed: lage pH/ hoge zuurgraad: ademfrequentie en ademvolume moeten omhoog

CO₂ concentratie bloed: hoge CO₂ concentratie: ademfrequentie en ademvolume moeten omhoog

Ademprikkel

Het ademcentrum reageert op prikkels van het lichaam (chemoreceptoren in de aortaboog).

Zeer lage O₂ concentratie bloed: lage O2 concentratie: ademfrequentie en ademvolume moeten omhoog

Hormonen (zoals adrenaline) beinvloeden ook je ademcentrum.

Doel en begrippen 13.2

Je leert hoe zuurstof en koolstofdioxide je lichaam in- en uitgaan en welke ademhalingsproblemen mensen kunnen hebben

longblaasjes, diffusie, gaswisseling, concentratieverschil, diffusieafstand, diffusieoppervlak, astma, COPD, chronische bronchitis, ademcentrum, pH, chemoreceptoren

Huiswerk

In je boek.

Maak de opdrachten van 

13.2: 3, 4, 5, 7, 8, 9