Regenten & vorsten > les 1

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 4,5

Welkom in de les

- Open op je iPad de lessonup app 

- Log in met de code.

Kerndoel 52

De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.

Kerndoel 51

De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

Kerndoel 53

De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.

Je leert vandaag:

• Dat grote schepen rond 1600 spullen van over de hele wereld naar Amsterdam brachten.
• Dat de spullen voor de verkoop bewaard werden in pakhuizen.
• Dat Amsterdam groeide met mooie gebouwen en nieuwe grachten. 

Tijdbalk

Tijd van regenten en vorsten 1600 - 1700

Regenten

Regenten zijn rijke kooplieden die een gebied besturen. 

Vorsten

Vorsten is een ander woord voor koningen. 

Het tijdvak waar we nu over werken is regenten en vorsten. 

Handel over zee

Nederland werd in de zeventiende eeuw een land van kooplieden. Kooplieden waren ondernemende mensen. Ze zochten steeds naar nieuwe spullen om te verkopen, ook in het buitenland. Door al dat handelen werd Nederland heel rijk. 

Wegen van water

Amsterdam was rond het jaar 1600 een heel rijke stad. Er werd veel geld verdiend door kooplieden met de handel. 

Amsterdam werd gebouwd aan het water. Door de hele stad liggen grachten. Grachten zijn wegen van water. 

Wegen van water

Kleine boten met handelsspullen konden door de grachten overal komen. Mensen stonden klaar aan de kades om de lading over te nemen. 

Het was een drukte van belang bij de grachten. Kratten, kisten, balen, tonnen en zakken werden in- en uitgeladen.  

Van welk jaar tot welk jaar was de tijd van de regenten en vorsten?

1. van 500 tot 1000
2. van 1000 tot 1500
3. van 1500 tot 1600
4. van 1600 - 1700

In welke eeuw was de tijd van de regenten en vorsten?

1. 16e eeuw
2. 17e eeuw
3. 18e eeuw
4. 19e eeuw

Waarmee werd in Amsterdam veel geld verdiend?

1. met de handel
2. met schoonmaken
3. met vissen
4. met jagen

Filmpje: Amsterdam groeit (2.24 min)

Amsterdam is gebouwd op palen. In de loop der jaren is het dorp aan de Amstel uitgegroeid tot wereldstad. En de grachtengordel in de stad is in 2010 zelfs uitgeroepen tot werelderfgoed. "Aan de Amsterdamse grachten..."

Aan de Amsterdamse grachten

Kooplieden verzamelden spullen uit de hele wereld in Amsterdam. 

Ze verkochten die spullen later voor veel geld. Tot die tijd moesten de spullen ergens bewaard worden. 

Voorraad

Elke dag kwamen er nieuwe schepen de haven van Amsterdam binnen met spullen voor de handel. Deze spullen werden opgeslagen in pakhuizen. 

Pakhuizen

Een pakhuis was een huis dat speciaal gebouwd was om spullen in op te slaan. 

Hoe kwamen de spullen op de verdiepingen van een pakhuis terecht?

Waarom had een pakhuis deuren op elke verdieping?

Waarom had een pakhuis deuren op elke verdieping? 

Omdat spullen dan makkelijk naar binnen konden. Ze hoefden niet via een trap omhoog, maar werden met een takel naar binnen gehesen. 

Filmpje: Handel over zee tijdens de gouden eeuw 

(1.55 min)

De rijkdom die werd verdiend met de handel had ook een minder mooie kant. Nederlandse kooplieden gingen handelen in Afrikaanse slaven. Die lieten zij heel zwaar werk in Amerika doen.

Amsterdam groeit

Door de handel werd Amsterdam de rijkste stad ter wereld. De stad werd groter en groter. Er kwamen drie nieuwe grachten bij. 

Meer ruimte

Rijke kooplieden lieten aan de nieuwe grachten prachtige herenhuizen en pakhuizen bouwen. Het mooist (en het duurst) waren de huizen aan de Herengracht. Dat is nog steeds te zien, want de gebouwen van toen staan er nog steeds. 

Waarom worden herenhuizen en de Herengracht zo genoemd denk je?

Waarom worden herenhuizen en de Herengracht zo genoemd denk je? 

Omdat er rijke heren woonden: de kooplieden die in Amsterdam veel geld verdienden. 

Filmpje: kooplieden en hun handelswaar (1.01 min)

In de 17e eeuw wordt door kooplieden veel geld verdiend. Waarmee?

Evaluatie van de les

Hoe noemen ze de 17e eeuw ook wel?

Waarom noemen ze de 17e eeuw ook wel de gouden eeuw?

Noem 2 dingen waar de les over ging.

Bedankt voor je inzet in de les.

Als de bel gaat: 

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op en neem ze mee
  
• Verlaat het lokaal rustig