wonen dieren

wonen dieren

Het is herfst, de dieren moeten zich klaar maken om de winter door te komen. Elk dier doet dat op een andere manier. Een veilige plek hebben om te wonen is voor elk dier belangrijk.

Leerdoelen 

- Leg uit waarom sommige dieren in winterslaap/winterrust gaan en wat er dan verandert in het lichaam van het dier.

- Geef aan wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen winterslaap en winterrust

- Geef voorbeelden van soorten die een winterslaap en een winterrust houden

Egels en eekhoorns

Egels houden een winterslaap. In de herfst eten ze zich helemaal vol en zoeken dan een warm plekje. Ze kruipen graag onder hopen bladeren. Mensen met een tuin kunnen daarom hopen bladeren beter laten liggen. 

Eekhoorns houden geen winterslaap, maar een winterrust. Van tevoren slaan ze een hoop voedsel op en verstoppen het. Zo kunnen ze in de winter rustiger aandoen en veel in een warm holletje zitten. 

De winterslaap dient voornamelijk om energie te besparen. Met het schaarse

voedsel dat in de winter beschikbaar is, kunnen egels, vleermuizen en andere

kleine, warmbloedige dieren hun temperatuur niet op peil houden. Ook

zogenoemd koudbloedige dieren zoals kikkers en adders besparen energie, zij

graven zich in en zetten hun stofwisseling op een zeer laag pitje. Sommige

kunnen, dankzij de inzet van lichaamseigen antivries, hun temperatuur tot onder

het nulpunt laten dalen. 

De strategieën van diverse ‘winterslapers’ verschillen sterk. Egels bijvoorbeeld

eten hun buikje rond in het najaar en beginnen na twee dagen vasten aan hun

winterslaap. De aangelegde vetvoorraad levert hen genoeg energie tot het

voorjaar, wanneer ze slank en gezond ontwaken.

Vet is voor een winterslaper als de egel voordelig omdat vet isolerend werkt. 

Winterslaap

Winterrust

winterslaap

Sommige dieren houden een winterslaap.

Wat is een winterslaap?

Winterslaap

Reptielen en amfibieën houden een winterslaap. Kikkers kruipen bijvoorbeeld diep weg in de modder. Daarmee verminderen ze de hoeveelheid daglicht en maken ze de temperatuur om hun heen geleidelijk kouder.

In maart worden de meeste kikkers wakker uit hun winterslaap en komen ze te voorschijn uit hun schuilplaatsen waar ze zich gedurende de winter verstopt hadden. 

Zodra de avond valt, begeven de mannetjes zich naar het water om daar in groepen samen een groot kwaakconcert te beginnen. In maart en april zijn de kikkerkoren het luidst en soms wel tot op een kilometer afstand te horen.

winterslaap

Winterslaap of winterrust?

Egels, vleermuizen, hazelmuizen en hamsters houden een winterslaap.

Beren, dassen en eekhoorns houden een winterrust.

Waarom gaan sommige dieren in winterslaap of winterrust?

Door ijs en sneeuw is het moeilijk om aan voedsel te komen. Hierdoor hebben ze weinig energie.

Door winterrust hoeven dieren weinig energie te verbruiken

Winterrust

• Je hartslag daalt
• Ademhaling daalt
• Lichaamstemperatuur daalt
• Wordt een paar keer wakker om te eten 

 Wat zijn de overeenkomsten tussen winterslaap en winterrust?

De winterrust is bijna hetzelfde als de winterslaap, alleen worden de dieren die een winterrust houden soms wakker om voedsel te vinden. 

Verschil tussen winterslaap en winterrust:

- Winterrust:

Het beest verzamelt veel eten (B.V. verstopt het onder de grond)f

Het beest ontwaakt tijdens de winterrust.

- Winterslaap:

Eet voor de rust erg veel eten zodat het dier niet meer hoeft op te staan.

Het beest ontwaakt niet tijdens de winterslaap

Voorbeelden van dieren die in een winterslaap of winterrust gaan:

Winterrust:

- Eekhoorn;

- Das;

Winterslaap:

- Egel;

- Vleermuis;

Winterrust

Nog een trucje om de winter door te komen is door in winterrust te gaan.

Dan doe je een paar dingen :

1.Je lichaamstemperatuur verlagen.

2. Je hartslag gaat veel minder snel

3. Je ademt veel langzamer 

Dit is geen winterslaap, de dieren slapen niet.

winterrust, wintervoorraad

eekhoorn

https://youtu.be/m0HadxDY-0g?end=54

Hoe blijf je warm?

Isoleren (wintervacht of vetlaag)

Klein oppervlak

Kou vermijden (winterslaap/winterrust)

Egel

Gaat in winterslaap

=

slaapt de hele winter door

Eekhoorn

Gaat in winterrust

=

wordt af en toe wakker, als het wat minder koud is in de winter

winterrust

winterslaap

wintervacht

wintervoorraad

Ga opzoek: 

• Zoek drie dieren op die een winterrust houden
  
• Zoek drie dieren op die een winterslaap houden

• Wat is het verschil tussen een winterrust en een winterslaap?
  
• Wanneer en hoelang doen ze dit
• Waarom doen dieren dit? 
  

Waar maakt een egel zijn nest?

Egels bekleden hun nest met bladeren, planten, mossen en grassen. Ze slepen dit in hun bek naar hun schuilplaats. Dit kan een zelfgemaakt hol zijn, maar ook een holle boomstam, een konijnenhol of onder oude stallen of heggen. Als de schuilplaats hem bevalt, kan hij het jaren aanhouden om er overdag te slapen.

vleermuizen

Vrijwel alle vleermuizen in Europa zijn insecteneters en gaan in winterslaap om de winter, wanneer er bijna geen insecten zijn, goed door te komen. Ze zoeken daarvoor een plaats op die veilig, donker, vochtig en koud (tussen de nul en acht graden Celsius) is. Dit zijn plaatsen als groeves, ijskelders, forten, bunkers en speciaal aangelegde vleermuiskelders. Enkele vleermuissoorten brengen de winter door in boomholtes, meestal in grote groepen om elkaar warm te houden. Weer andere soorten overwinteren ook in  liftschachten in grote gebouwen, zoals flatgebouwen en kantoorcomplexen.

Eekhoorns

Eekhoorns houden geen winterslaap, maar blijven druk in de weer met het terugvinden van hun in de herfst aangelegde voedselvoorraden … én een geschikt winternest. Eekhoorns verblijven in de wintermaanden het liefst in een nest in een boom(holte)

herten in de winter

De dieren die geen moeite hebben met voedsel vinden en die een vacht hebben die bestand is tegen de kou, blijven daarom het liefst het hele jaar door wakker. Zo zie je hazen of herten nooit een winterslaap houden.